اگرچه عربستان توانسته هزینههای این اصلاحات گستردهی اقتصادی را از طریق سرمایهی انباشتهشده ناشی از افزایش قیمت نفت در سال ۲۰۰۴ تأمین کند، امّا با توجه به جمعیت عربستان و نرخ زادوولد و دیگر مشکلات اقتصادی در بلندمدت با کسری بودجه مواجه خواهد شد . پس از تردیدهایی که در مورد میزان واقعی ذخایر نفتی عربستان منتشر شد و هنوز هم در هالهای از ابهام قرار دارد، اخیراً بانک سرمایهگذاری “سیتی گروپ” گزارشی در مورد آینده نفتی عربستان سعودی بهعنوان بزرگترین دارنده ذخایر نفتی جهان منتشر کرده و در آن پیشبینی کرده که این کشور تا سال ۲۰۳۰ به یک واردکننده نفت خام تبدیل خواهد شد. در سناریوهای طراحی شده توسط این بانک، عامل اصلی این امر “رشد تقاضای داخلی این کشور حدود ۶/۷ درصد در هرسال” و “عدم مدیریت بهینه تقاضا” عنوانشده است. در سال ۲۰۱۰ نیز ادعاهای مشابهی از سوی “چاتم هاوس” انگلیس و بانک سرمایهگذاری “جدوا” مطرح شد و آنها نیز هشدار دادند درصورتیکه مدیریت تقاضا در این کشور کارآمدتر نشود، امپراتوری نفتی عربستان در آیندهای نهچندان دور فرو خواهد پاشید. چاتم هاوس دسامبر گذشته اعلام کرد که عربستان تا سال ۲۰۳۸ به واردکننده خالص نفت تبدیل خواهد شد و بانک سرمایهگذاری جدوا همظرفیت صادرات نفت خام عربستان سعودی را تا سال ۲۰۳۰ معادل ۹/۴ میلیون بشکه در روز برآورد کرده بود. (پاشنگ، ۱۳۹۱)
دولت عربستان در کنار این بستههای اقتصادی مجموعهی دیگری از اقدامات همزمان را برای کنترل اوضاع و جلوگیری از گسترش آن انجام داد.بهطوریکه در تاریخ ۴ فوریهی ۲۰۱۱ شیخ عبدالعزیز آل شیخ مفتی اعظم و بزرگترین مقام مذهبی کشور عربستان ضمن محکوم کردن تظاهرات در کشورهای عربی آن را اقدامی مخرب و هرجومرج طلبی عنوان کرد که از سوی دشمنان اسلام برنامه رزی و اجرا میشود. از طرف دیگر در تاریخ ۶ مارس ۲۰۱۱ که در این روز از سوی مخالفین دولت عربستان بهعنوان روز خشم نامگذاری شده بود شورای کبار العلما که بهعنوان مهمترین واصلیترین نهاد مذهبی تأثیرگذار در این کشور است بیانیهای را در خصوص ممنوعیت شرعی تظاهرات در عربستان صادر کردند. Gause, 2011:9))
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
با توجه به ویژگیهای مذهب وهابیت که در آن نهتنها حق رأی جایگاهی ندارد بلکه در آن مجوز خروج علیه حاکم هرچند جائر را نمیدهد. لذا از همان آغاز شکلگیری تحولات در کشورهای جهان عرب که در آنها به دنبال دستیابی به آزادیهای سیاسی و اجتماعی بودند بهطور طبیعی در مقابل آن واکنش نشان دادند.فتواهای مختلفی از جانب رهبران دینی این کشور در خصوص جایز نبودن قیام صادر شد.البته این قبیل موضعگیریها بیسابقه نیست بهطوریکه بن باز مفتی سرشناس سعودی که در سال ۱۹۹۹ درگذشته موضعگیری مشابه ای داشت که در آن نصیحت کردن به حاکمان را غیرقانونی اعلام نمود و در اظهارنظر دیگری تظاهرات و قیام مردم فلسطین را نیز غیر اسلامی اعلام نمود.(Moussalli.2009:9)
عبدالعزیز آل شیخ مفتی عام عربستان تظاهرات مردم مسلمان در برخی کشورهای عربی را برنامهریزیشده و هدفدار دانست و مدعی شد: دشمنان اسلام در نظر دارند کشورهای عربی و اسلامی را تجزیه کرده و آنها را از کشورهای بزرگ و قدرتمند به چند کشور کوچک تبدیل کنند.او دریکی از خطبههای نماز جمعه در مسجد ترکی بن عبدالله در ریاض کسانی را که در تظاهرات شرکت میکنند یا آنها را ترتیب میدهند را جهادگران درراه طاغوت خواند و جریان بیداری اسلامی را طرحی در جهت ضربه زدن به امت اسلامی و از بین بردن دین ، اصول و اخلاق دانست.
همچنین صالح البدیر امام و خطیب نماز جمعه در مسجد نبوی تظاهرات مردم را خروج بر حاکم اسلامی دانست و گفت: بنا بر مذهب سلفی خروج بر حاکم اسلامی حرام است.از طرف دیگر اسامه بن عبدالله خطیب مسجدالحرام نیز تظاهرات را باب فتنه و راه ایجاد تفرقه خواند و دو نعمت سیری و امنیت را هدف نهایی از زندگانی در زمین دانست.صالح الفوزان از علمای بزرگ سلفی در عربستان سعودی و جزء هیئت کبار العلما در مقابل جریان بیداری اسلامی اینچنین موضعگیری میکند: دین ما دین هرجومرج نیست بلکه دین انضباط است.تظاهرات کار مسلمین نیست زیرا دین اسلام دین رحمت است نه هرجومرج و اغتشاش. این تظاهرات ایجاد فتنه میکند و باعث ریخته شدن خونها و تخریب اموال عمومی میشود.(دوست محمدی، ۱۳۹۱: ۲۱)
از طرف دیگر مطبوعات و رسانههای رسمی این کشور ضمن آنکه این تحولات را عامل هرجومرج میدانستند آیندهای مبهم را برای این کشورها پیشبینی میکردند. بعد از گسترش تحولات در کشورهایی چون مصر و تونس، مقامات این کشور در ۱۴ ژانویه به زینالعابدین بن علی اجازهی اقامت در این کشور دادند و سعود الفیصل برای جلوگیری از اعتراضات علیه این اقدام آن را با مهماننوازی اعراب توجیه کرد. (Al-Rasheed, 2013:33)
هرچند که اعتراضات داخلی در عربستان سعودی گروههایی مانند دانشجویان و لیبرالها را نیز شامل میشد اما حوزهی اصلی اعتراضات و تداوم جنبش اعتراضی مربوط به مناطق شیعهنشین بود.لذا این امر این فرصت را در اختیار مقامات سعودی قرارداد تا با متهم ساختن عوامل خارجی و به خصوص جمهوری اسلامی ایران از این طریق و به بهانهی همکاری با بیگانگان علیه وحدت ملی به سرکوب قیامها دست بزند.درواقع سعودیها همواره در رویارویی با اعتراضات و بحرانهای داخلی با اتخاذ گفتمان فرقهای عربستان در جریان جنگ ایران و عراق، جنگ صعده و نیز بحران بحرین شاهدی بر این مدعاست.لذا سعودیها با تکیهبر توان مالی و قدرت خرید وفاداری همانند گذشته با اتخاذ گفتمانی فرقهای دست به سرکوب بزنند.این گفتمان بهرغم بهکارگیری چندباره از سوی رهبران آل سعود همچنان دارای کارآمدی نسبتاً مطلوبی برای این کشور در رویارویی با دگرگونی و بحرانهای داخلی دارد.(احمدیان ،۱۳۹۰: ۸۵)
هدف این برنامهها جلوگیرى از بروز تنش و اعتراضات سیاسى در کشور بود، ولى حاکمان عربستان همچنان هیچ تحول و یا اصلاحات سیاسى داخلى را براى عدم مشروعیت خاندان آل سعود در دستور کار قرار ندادهاند و تنها در تلاشاند با مسائل مالى مردم شبهجزیره را تشویق به وفاداری هرچه بیشتر به خاندان آل سعود کنند. تنش و تقابل شدید بین محافل و جریانهای تحول طلب داخلى عربستان ازجمله دادن حقوق بیشتر به زنان و یا مشارکت سیاسى شهروندان با محافل محافظهکار و سنتى که با هرگونه تحول مخالفاند ادامه دارد. هرگونه اقدامى از سوى محافل بهظاهر تحولخواه براى اجراى اصلاحات اجتماعى و سیاسى موجب واکنش شدید از سوى مراکز قدرت سنتگرا و مفتیهای افرا ط گرا در مقابله با اصلاحطلبان میشود و زمینه را براى بروز تنش فراهم میکند. (پارسا پور،۱۳۹۱: ۳۹)
۳-۵-۱- رقابت منطقهای با ایران
عربستان سعودی بهعنوان رهبر مخالفان انقلاب در خاورمیانه عمل کرده است .این کشور نگران آن است که نیروهای ضد عربستانی چون ایران از نفوذ این کشور در خاورمیانه بکاهند . سیاستهای اتخاذشده از جانب عربستان ، این کشور را بهعنوان سنگر محافظهکاری در منطقه قرار داده است که آن بهشدت با هرگونه تحول انقلابی مخالفت میشود . (Haykel, project-syndicate.org)
بعد از شکلگیری انقلاب ۱۹۷۹در ایران، عربستان این کشور را بهعنوان یک چالش استراتژیک میشناخت و لذا بخش قابلتوجهی از توان عربستان برای مقابله با هژمونی منطقهای ایران صرف میشود.این چالش از ادعای ایران برای رهبری جهان اسلام و تلاش برای مشروعیت زدایی از رژیم عربستان ناشی میشود بهطوریکه نگرانی عربستان از این مشروعیت زدایی باعث شد که ملک فهد در سال ۱۹۸۰ از رژیم آل سعود بهعنوان خادم حرمین شریفین نام ببرد تا از این طریق خود را بهعنوان رهبر جهان اسلام معرفی کند. ( Al Tamamy, 2012:145)
تهدید استراتژیک ایران برای عربستان از این عوامل ناشی میشود:
ایران در حال حاضر به خاطر کنترل بر حزبالله لبنان و روابط قوی با حماس و جهاد اسلامی در فلسطین قدرت زیادی درروند جنگ و صلح در خاورمیانه دارد. بهطوریکه در جریان جنگ حزبالله لبنان با رژیم صهیونیستی در سال ۲۰۰۶ و پیروزی حزبالله سبب کاهش نفوذ گستردهی ریاض در لبنان و بهتبع آن در خاورمیانه شد.
دولتمردان سعودی معتقدند بعد از سقوط رژیم صدام در عراق و روی کار آمدن شیعیان در این کشور که با عربستان مرز مشترک دارد عامل مهم دیگری در این کاهش نفوذ عربستان در منطقه محسوب میشود.
از نگاه عربستان تأسیسات هستهای ایران هرگز از سوی اسرائیل و دولتهای غربی مورد هدف قرار نخواهد گرفت و این توانایی هستهای این قابلیت را در اختیار ایران قرار میدهد تا ضمن ایجاد یک چتر حمایتی ، دربرتری ایران بر سایر رقبای منطقهای خود در خلیجفارس کمک میکند. و لذا عربستان برنامهی اتمی ایران را بهعنوان تهدیدی بالقوه برای خود و سایر همپیمانان منطقهای خود تلقی میکند. ( Al Tamamy, 2012:146)
از نگاه عربستان،ایران توانایی گستردهای در بسیج شیعیان عربستان و سایر کشورهای حوزهی خلیجفارس علیه حکام خود دارد. (Cordesman,2009)یکی از فرصتهای بزرگی که با وقوع بیداری اسلامی در اختیار عربستان قرار گرفت رهبری بلامنازع در سازمان شورای همکاری خلیجفارس بود که این امر خود را در ارسال نیروهای عربستانی به بحرین و مداخله در یمن و سوریه خود را نشان داد. ( Al Tamamy, 2012:149) حمایت عربستان از تغییرات در برخی کشورها همچون سوریه و مخالفت با برخی دیگر همچون بحرین بیشتر به تلاشی برای تغییر توازن قوای منطقهای به ضرر جمهوری اسلامی ایران برمیگردد. در این راستا، عربستان سعودی تنها از تغییرات در کشورهایی حمایت میکند که باعث تضعیف موقعیت و نفوذ جمهوری اسلامی ایران میشوند. (ترابی،۱۳۹۰)
۳-۵-۲- فرقهگرایی بهعنوان پاسخ عربستان به بیداری اسلامی
واکنش دولت عربستان به اعتراضات داخلی تا حد زیادی دنباله رویکردهای گذشته رژیم در مقابل مطالبات مردمی بوده است که شامل برخی اصلاحات ظاهری ،اعطای امتیازات اقتصادی و مالی به بخشهای مختلف جامعه و همچنین بهکارگیری ابزارهای امنیتی و مشت آهنین در مقابل معترضین بهعنوان محور اصلی رویکرد واکنشی آل سعود بوده است.اما بااینوجود رویکرد جدیدی از جانب دولت عربستان در مقابله با این اعتراضات در زمان وقوع تحولات داخلی این کشور به استراتژی مقابلهای آن اضافه شد و آنهم مرتبط ساختن اعتراضات به عوامل و عناصر خارجی باهدف انتقال تهدید از عرصهی داخلی به خارج و همچنین کنترل جنبشهای پیرامونی بهمنظور جلوگیری از اشاعهی جدی آنها به مرزهای داخلی بود. (اسدی،۱۳۹۱ : ۴۴۱)
عربستان از فرقهگرایی بهعنوان استراتژی ضدانقلابی علیه تحولات منطقهای استفاده کرده است که با دامن زدن اغراقآمیز به اختلافات قومی و مذهبی در این راستا گام برداشته است. لذا فشاری که از تحولات و اعتراضات داخلی این کشور ناشی شد باعث آن شد تا آل سعود از این طریق بتواند وفاداری اکثریت سنی در این کشور را جذب کند. سیاست فرقهگرایی عربستان میبایست در چارچوب تحولات خاورمیانه بررسی شود زیرا تحولات کشور بحرین که با تظاهرات اکثریت شیعه در این کشور مواجه شده بود و نزدیکی بحرین به مناطق شیعهنشین عربستان، هرگونه تحول بنیادین در این کشور میتوانست آغازی بر گسترش تحولات انقلابی در عربستان باشد.استراتژی فرقهگرایی عربستان در سرکوب جنبش دموکراسی خواهی بحرین موفق بود.
اقدام عربستان در لشکرکشی به بحرین ضمن سرکوب مخالفتها در این کشور سیگنالهای قوی به معترضین اهل سنت و اقلیت شیعه در کشور خود فرستاد که روابط مذهبی و خویشاوندی و اجتماعی گستردهای با مردم بحرین دارند.عربستان سعودی تبعیضهای جهتدار مذهبی و سیاسی علیه شیعیان ساکن مناطق شرقی خود اعمال میکند. اگرچه این تبعیضها فشارهای گستردهای به این اقلیت وارد نمود اما سبب انسجام و تقویت بسیج عمومی آنها علیه آل سعود شده است. اگرچه فعالیتهای اعتراضی شیعیان علیه سیاستهای آل سعود دارای فراز و نشیبهای گستردهای قبل از تحولات اخیر خاورمیانه بوده است اما شروع این تحولات باعث شروع دوبارهی اعتراضات شیعیان شد. لذا بسیاری از مخالفان تبعیدی خارج از کشور به همراه فعالان سیاسی داخلی خواستار برگزاری تظاهرات و آزادی زندانیان سیاسی شدند. آنها همچنین خود را بهعنوان حامیان معترضین شیعه بحرینی معرفی میکردند. (Al-Rasheed,2011:515)
دولت عربستان معترضین سنی مذهب مانند جنبش اسلامی اصلاحات در عربستان(Mira) و حزب امت و فعالان شیعهای را که در اعتراضات مارس شرکت کرده بودند را عامل دشمن و به خصوص ایران میدانست. این استراتژی دولت عربستان بهمنظور دستیابی به دو هدف طراحی شده است:
اول اینکه این استراتژی مجوز سرکوب اعتراضات مناطق شیعهنشین که خواستار اصلاحات سیاسی هستند را در اختیار نیروهای نظامی و امنیتی آل سعود قرار میدهد. عمده تظاهراتی که توسط شیعیان انجام میشود در شهرهای قطیف،سیهات و عوامیه انجام میشود.
دوم اینکه با توسل به این استراتژی مبنی بر حمایت ایران از شیعیان مناطق شرقی منجر به بسیج اکثریت سنی معترض علیه شیعه و درنهایت از گسترش اعتراضات در این کشور جلوگیری میکند. لذا با این روش این دید را در میان معترضین اهل سنت القاء میکند که منشأ تظاهرات از تلاشهای خارجی ناشی میشود و جزء ناامنی و تجزیهی کشور ،دستاوردی برای عربستان نخواهد داشت. (Al-Rasheed,2011,520)
۳-۵-۳-حمایت آل سعود از دیکتاتورهای ساقطشده عربی
حمایت آل سعود از دیکتاتورهای جهان عرب مسئله دور از ذهنی نبود و در طول انقلاب منطقه بهصورت آشکار اتفاق افتاد. این مسئله در گام اول پس از انقلاب تونس با دیکتاتور نوازی بن علی آغاز شد و بعدها در تلاش برای ابقای علی عبدالله صالح، مبارک و آل خلیفه بروز پیدا کرد. “محمد القحطانی"، حقوقدان عربستانی در مصاحبه با روزنامه « پانوراما » عربی چاپ انگلیس گفته بود، برپاداشتن این آدابورسوم مهماننوازی که رژیم آل سعود مدعی آن هستند،نمایانگر این است که این رژیم با دیکتاتورهای سرنگونشده پناهنده به عربستان شریک جرم و جنایات این افراد تلقی میشوند.
حمایت آشکار عربستان از حکومتهای دیکتاتوری منطقه از پناهندگی به “زینالعابدین بن علی” دیکتاتور تونس آغاز شد.زمانی که خشم و غضب مردم انقلابی تونس بن علی را سرنگون کرد و دوستان و همپیمانان غربیاش هم از پناه دادن به وی طفره رفتند، او از کشورش گریخت و آل سعود استقبال گرمی از وی ترتیب داد.با انقلاب مردم مصر در ۲۵ ژانویه آل سعود به حسنی مبارک همچون زینالعابدین بن علی قول داد که تمام وسایل رفاه، آسایش و آرامش خود و خانوادهاش را فراهم کند و از مبارک نیز دعوت کرد تا به دوست دیرینهاش،بن علی در عربستان بپیوندد،اما منافع چندین برابری مبارک نسبت به بن علی وی را راضی به پذیرش پناهندگی در عربستان نکرد.اما درحالیکه عربستان سعودی یک میلیارد دلار برای مصادره انقلاب مردمی مصر هزینه کرده بود، معاون رهبر گروه اخوان المسلمین مصر از پیشنهاد ۴ میلیارد دلاری عربستان به مصر برای تحویل گرفتن حسنی مبارک دیکتاتور پیشین این کشور پرده برداشت.(صناعی،۱۳۹۱: ۳۷)
۳-۵-۴- واکنش آل سعود نسبت به اعتراضات فضای مجازی
از طرف دیگر یکی از مسائلی که دولتمردان سعودی را با چالش مواجه ساخته است حجم بالای کاربران اینترنتی و شبکههای اجتماعی در این کشور است و معترضین از این فضا برای سازماندهی اعتراضات و انتقاد به وضعیت سیاسی و اجتماعی عربستان از آن بهره میگیرند. (Haykel,2013:3)
از همین رو حاکمان عربستان تلاش میکنند تا با کنترل آن از ورود این امواج به کشور خود جلوگیری کنند.بهطوریکه در اواخر سال ۱۳۹۰ رسانههای غربی، خبری را منتشر کردند که بر اساس آن مقامات عربستان سعودی تلاش میکنند تا با حضور در شبکههای اجتماعی همچون توئیتر و فیسبوک اقدام به برقراری ارتباط با جوانان کنند.لذا کنار هم قرار دادن این خبر با تلاش خاندان آل سعود برای خرید امتیاز فیسبوک و توئیتر نشان میدهد که حاکمان عربستان در اندیشهی بهرهبرداری از این شبکهها و پیشبرد اهداف خود برای جلوگیری از گسترش موج بیداری اسلامی در کشور خود هستند.در آذر ۱۳۹۰ اعلام شد که ولید بن طلال برادرزادهی ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی با خرید ۳۰۰ میلیون دلار از سهام شبکهی اجتماعی توئیتر به یکی از سهامداران اصلی این شرکت تبدیل شد.(ضیائی پور،۱۳۹۰ :۳۳۴)
از طرف دیگر در زمان اوجگیری انقلاب کشورهای عربی و استفاده جوانان انقلابی از فیسبوک برای گسترش قیام خود ، عنوان شد که پادشاه عربستان برای خرید شبکهی اجتماعی فیسبوک پیشنهاد ۱۵۰ میلیارد دلاری ارائه داده است.هدف از این پیشنهاد آن بود تا عربستان از کشیده شدن دامنهی تحرکات فیسبوکی به این کشور جلوگیری کند.لذا در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۱۱ دیداری میان پادشاه عربستان و زوکر برگ مالک فیسبوک انجام شد و در این دیدار مالک فیسبوک به آل سعود اطمینان داد که اجازه ندهد صفحهها و پیامهای ضد پادشاهی عربستان در این شبکهها ورود پیدا کنند.تلاش حکام سعودی برای جلوگیری از گسترش انقلابهای خاورمیانه به کشورشان تنها به تحرکات سیاسی صرف محدود نشد و در کنار تحرکات اقتصادی و سیاسی از پتانسیل علمای مذهبی خود نیز استفاده کرد .بهطوریکه نشریهی فارن پالیسی این فوکوس در مقالهای به قلم پائول موتر نوشت: مفتی اعظم عربستان سعودی فتوایی علیه سایت توئیتر صادر کرده است که در آن این شبکهی اجتماعی را صحنهی تبادل اتهامات و دروغپراکنی خوانده و از مسلمانان واقعی درخواست کرد تا از این شبکههای اجتماعی استفاده نکنند . (ضیائی پور،۱۳۹۰: ۳۳۵)
این موضوع بهخوبی کارکرد ابزاری مذهب در عربستان را به نمایش میگذارد مسئلهای که خود را در خصوص تحولات سوریه و بحرین نیز نشان داد و علمای وهابی در دو موضعگیری متضاد در قبال تحولات این دو کشور به صدور فتوا نمودند و دست عربستان را برای انجام هرگونه اقدامی باز گذاشتند.
فصل ۴
عربستان سعودی و تحولات بحرین
بحرین بهعنوان یکی از شش عضو شورای همکاری خلیجفارس با توجه به زمینههای تاریخی و ساختاری خاص خود درروند منطقهای خیزشهای مردمی در جهان عرب دچار بحران عمیقی شده است .این بحران و ابعاد، پیامدها و واکنشهای مربوط به آن تنها به مرزهای این کشور محدود نشده است و ابعاد و اهمیت منطقهای بالایی پیداکرده است. ایران و عربستان بهعنوان قدرتهای منطقهای مؤثر در تحولات منطقه طبیعتاً نمیتوانستند در مقابل فرصتها و تهدیدات ایجادشده بیتفاوت باشند و از ابتدای شروع این تحولات تلاش کردهاند با تکیهبر آرمانها و اهداف خود، در جهت تأمین خواستههای خود اقدام کنند.(آدمی،۱۳۹۱: ۱۴۳)
بحرین کشورى جزیرهای با ۷۰۶ کیلومترمربع، ۳۲ جزیرهی کوچک و بزرگ را در برگرفته که سه شهر جزیرهای و بندری منامه، محرق و ستره از مهمترین آنها هستند. بر اساس آمار سال ۲۰۱۰ یکمیلیون و سیصد و پنجاه نفر جمعیت دارد که هشتاد درصد آنها مسلمان شیعه هستند.این همان مسئلهای است که برخى را حساس کرده چون در بین کشورهایى که اکثریت از فرهنگ اسلامى سنى برخوردارند، عمده جمعیت بحرین به همراه ایران و عراق شیعه هستند. این موضوع بیش از همه حاکمان عربستان را شدیداً در هراس گذاشته است( حجت شمامی،۱۳۹۰: ۳۶)
بحرین تنها کشور حاشیه خلیجفارس است که خیزشی عظیم را شاهد بوده و این طبیعی است که رژیم آل سعود و دیگر همسایگانش که با سیستم دیکتاتوری اداره میشوند از رسوخ و گسترش امواج انقلاب به کشورهای خود هراسناک باشند. (سلیمی،۱۳۹۲: ۱۳)
بحرین دارای یک سابقهی طولانیمدت در مخالفت مردم باسیاستهای آل خلیفه است که این امر از سیاستهای تبعیضآمیز و نامتوازن این خاندان در قبال شیعیان ناشی میشود.(Peterson, 2001: 91)
قیام مردم بحرین نسبت به سایر کشورهای شورای همکاری خلیجفارس از وضعیت پیچیدهتری برخوردار بوده است. تحولات این کشور در ۱۳فوریه ۲۰۱۱ در منامه آغاز شد و در ابتدا اعتراضات بهصورت مسالمتآمیز در میدان مروارید منامه برگزار شد. (Kenneth, 2011: 5)
ملاحظات ژئوپلیتیکی بینالمللی بحرین، سبب پشتیبانی کشورهای غربی و عربی از نظام پادشاهی این کشور و عدم توجه به خواستههای معترضان شده است.به نظر تحلیل گران خودکامگی پادشاه بحرین و عدم انسجام معترضین بهعنوان سدی در مقابل انقلاب بحرین بوده است اما در کنار این موارد ژئوپلیتیک بحرین نیز نقش مؤثری در ناکامی خیزش مردمی این کشور داشته است.
تصمیم ورود نیروهای عربستانی به خاک بحرین که خود به یکی از مشکلات جدید حکومت و معترضان تبدیلشده تنها به خواست حاکم این کشور نبوده است؛ بلکه ویژگیهای ژئوپلیتیکی بحرین، کشورهای عربی و غربی را بر آن داشت تا از یکسو با باهدف ژئوپلیتیکی از ورود این نیروها طرفداری کرده یا در برابر آن سکوت کنند. (میرزاده کوهشایی،۱۳۹۱: ۲۹)
۴-۱- تحولات بحرین
بحرین با برخورداری از موقعیت ژئواستراتژیک که بهصورت جزیرهای در خلیجفارس واقعشده است همواره از سوی قدرتها و سازمانهای منطقهای و فرا منطقهای موردتوجه قرار داشته است؛ بهطوریکه بعد از حمله عراق به کویت و به خطر افتادن منافع آمریکا در خاورمیانه، بحرین یکباره موردتوجه آمریکاییها قرار گرفت تا از این کشور بهعنوان پایگاهی برای پشتیبانی جنگندههای آمریکایی استفاده شود که برای عقب نشاندن نیروهای عراقی از کویت راهی منطقه شده بودند (Singer: 1996:6). با توجه به موقعیت و اهمیت ویژه ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک بحرین در سطح خاورمیانه و جهان، این کشور از دیرباز شاهد چالش قدرت و رقابت مداوم قدرتهای منطقهای و فرا منطقهای بوده است (عزتی،۱۳۸۹: ۲۷).
این کشور به دلیل اوضاع جمعیتی، همواره کانون رستاخیز شیعه بوده است. اگرچه شیعیان اکثریت جمعیت را تشکیل میدهند ، ولی خانواده حاکم ( آل خلیفه ) و اکثر نخبگان سیاسی به آیین تسنن تعلق دارند. (لطفیان ، ۲۰۵:۱۳۸۷) مشکلات اجتماعی در بحرین ناشی از تبعیضهای دامنگیر، میان خانواده حاکم و دیگر طبقات از یکسو و از سوی دیگر میان سنیها و شیعیان است . در بحرین دودنیای متمایز از هم وجود دارد ؛ یک، دنیای اقلیت ثروتمند خاندان حاکم و وابستههای آنها (سنیها) و دوم، اکثریت مردم (شیعی) که از اغلب مزایای اجتماعی محروماند . (بحرانی ،۹:۱۳۸۱)
φU :فاکتور مقاوت از نقطه نظر عدم قطعیت
:انحراف معیار از لگاریتمهای طبیعی ظرفیتهای رانش ها به علت تصادفی بودن
: انحراف معیاراز لگاریتمهای طبیعی رانش به علت عدم قطعیت در پیش بینی ممانعت از تخریب سراسری که برای سازههای پایین مرتبه مقدار ۱۵/۰ ( ۳طبقه و کمتر)، برای میان مرتبه مقدار ۲۰/۰ (۴ ال ۱۲ طبقه)، و برای سازه های بلند مرتبه مقدار ۲۵/۰ (بیش از ۱۲ طبقه) را میگیرد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
K = شیب منحنی لگاریتمی خطر بوده و در سطح خطر دلخواه برای تعیین فاکتور های مقاومت، تقاضا و همچنین سطوح اطمینان استفاده میشودو مقادیر تقریبی آن با توجه به جدول ۴-۱ بدست میآید
b = ضریبی میزان افزایش تقاضا به عنوان تابعی از خطر هستند و معمولاً b=1 در نظر گرفته میشود]۷و۳۸[.
۴-۹- ارزیابی اعتماد
حال که تمام پارامترهای معادلهی ۴-۱۵ تعیین و از آن مقدار پارامتر اعتماد λ حاصل شد، میتوان متغیر استاندارد گاوس را هم با بهره گرفتن از معادلهی زیر محاسبه نمود]۷و۳۸[.
Kx = –
K و bکه همانند مراحل قبل است
=یک مقیاس عدم قطعیت که معادل مجموع برداری انحراف لگاریتمی استاندارد متغیرها در تقاضا βDU و ظرفیت می باشد.
=
که در آن βui انحرافات استاندارد از لگاریتم طبیعی تقاضا βDUیا ظرفیت بدست آمده از این منابع مختلف ایجاد عدم قطعیت است.
Kx : متغیر گاوسی استاندارد ناشی از احتمال x عدم تجاوز بعنوان تابعی از تعداد انحرافات استاندارد بیشتر یا کمتر از میانگین ذکر شده در جداول احتمال استاندارد.
واز این پارامتر با در نظر گرفتن تابع توزیع نرمال برای تعیین سطح اطمینان (C.L) مطابق هدف عملکردی انتخاب شده، استفاده نمود.
فرایندپیش بینی ظرفیت یک سازه در برابر تقاضای لرزش خاک و نیز فرایند پیش بینی میزان سختی وشدت این تقاضاهای رخ داده در عالم واقعیت،خودشامل عدم قطعیت های قابل توجهی است.سطح اطمینان،معیار عدم قطعیت ذاتی در این فرآینداست.یک اطمینان۱۰۰%بیانگر یک اطمینان کامل وبی عیب ونقص است.در واقعیت هرگزنمی توان به چنین اطمینانی دست یافت.سطوح اطمینانی با میزان۹۰یا۹۵%به عنوان عالی و درصدهای کمتراز۵۰به عنوان ضعیف در نظر گرفته می شوند]۷و۳۸[.
فصل پنجم
مدلسازی و مقایسه ی نتایج
۵-۱- مقدمه
هدف علم مهندسی سازه و زلزله، طراحی و ساخت سازه هایی می باشد که توانایی مقابله با بارهای وارده را داشته باشند. از آنجایی که بارهای ثقلی معمولا ثابت و یا دارای تغییرات اندکی می باشند تحلیل و طراحی سازه برای مقابله با آن بارها به سادگی امکان پذیر است. اما ماهیت تصادفی و دینامیکی بارهای جانبی باعث شده است تا تحلیل سازه تحت آن بارها با دشواری های خاصی همراه باشد. از طرفی با توجه به اینکه مسایل مهندسی عمران با نوعی عدم قطعیت به واسطه وجود پارامترهای تصادفی مواجه میباشد، لذا نیاز به تحلیل قابلیت اطمینان و ارزیابی احتمال خرابی سازهها امری ضروری است ،که در این فصل به بررسی قابلیت اعتماد قابهای فولادی مهاربندی همگرا طراحی شده باضوابط مبحث دهم (سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۷) میپردازد.
در مبحث دهم سال ۱۳۸۴ ضوابط مربوط به طراحی بادبندها مطابق ۱۹۹۷UBC میباشد]۲[ که در آن تنش مجاز فشاری بر اساس لاغری با ضریب B اصلاح میشود. در حالیکه این ضریب در مبحث دهم سال ۱۳۸۷ وجود ندارد و تأثیر لاغری در ضوابط لرزهای بادبندها وارد نشده است، همچنین، ترکیب بارهای تشدید یافته (ویژه) در دو نسخه سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۷ مبحث دهم متفاوت میباشد که در مکانیزم مفصل شدن ستونهای اطراف مهاربند و همچنین ترتیب مفصلها تأثیر گذار است]۳و۴[.
در این آییننامهها سعی میگردید تا با محدود نمودن لاغری و کاهش تنش مجاز فشاری مهاربند، از کمانش در سیکلهای رفت و برگشتی زلزله جلوگیری شود، در نتیجه این سازهها از شکلپذیری محدودی برخوردار بودند که این امر در ضوابط لرزهای آییننامههای جدید رعایت نشده و باعث افزایش تنش مجاز فشاری بادبندها و تأثیر در مکانیزم مفصل شدن ستونهای اطراف مهاربند شده که به نظر میرسد قابلیت اعتماد لرزهای در حالت اول بیشتر از حالت دوم میباشد که در این راستا به صورت موردی بر روی قابهای بحرانی ساختمان ۵، ۸و۱۱ طبقه با سه دهانه در هر سمت با سیستم مهاربندی همگرای ضربدری با رعایت ضوابط طراحی بر اساس ضوابط مبحث دهم سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۷ در نرم افزار Etabs ]9[مورد بررسی وطراحی قرار گرفتهاند که در طراحی از ویرایش سوم آییننامه ۲۸۰۰ و بارگذاری بر طبق مبحث ششم مقرارات ملی ساختمان استفاده شده است]۵[.سپس با توجه به اینکه ارزیابی سطح اطمینان سیستمهای غیرخطی، پیچیده بوده، از آنالیزهای دینامیکی غیرخطی فزاینده (IDA) که از روش های پیشرفته تحلیل کامپیوتری مناسب برای مدل سازی رفتار سازه در برابر زمین لرزه میباشد با استفاده از نرم افزازOpenSees ]10[و براساس روابط و مفاهیم موجود در FEMA351 ]۷[با در نظر گرفتن تابع توزیع نرمال سطح اطمینان Confidence Levelمطابق هدف عملکردی انتخاب شده (CP) محاسبه وقابل ارزیابی و بررسی میباشد.
۵-۲- مدل سازی
۵-۲-۱- تشریح
برای بررسی ضوابط مبحث دهم سالهای ۱۳۸۴و ۱۳۸۷ در طراحی قابهای فولادی مهاربندی همگرا در ساختمانی با پلانی که در شکل ۵-۱ نمایش داده شده در سه ارتفاع ۵، ۸و۱۱ طبقه بهعلت ارزیابی ارتفاع سازه انجام گرفت. این ساختمان با سه دهانه،که هر دهانه ۵ متر طول دارا میباشد و ارتفاع تمام طبقات ۲۰/۳ با سیستم مهاربندی همگرای ضربدری با رعایت ضوابط طراحی بر اساس ضوابط مبحث دهم سالهای ۱۳۸۴ و ۱۳۸۷ و رعایت آئین نامه ویرایش سوم۲۸۰۰ ایران و مبحث ششم مقررات ملی ساختمان در نرم افزار Etabs طراحی گردید. و سپس برای تحلیل قاب بحرانی هر ساختمان در جهت محور X انتخاب شد. برای آنکه بتوان در مدلهای اشاره شده اثر پیچشی اتفاقی را نیز در طراحی لحاظ کرد، قابها به صورت دوبعدی ومجزا طراحی نشده است.
فرضیات:
۱-ساختمانها با سقف تیرچه بلوک وبا فرض دیافراگم صلب طراحی شدهاند.
۲-ساختمان با پلان و مهاربندی منظم نشان داده شده در شکل۵-۱ بارگذاری یک طرفه انجام گردید.
شکل۵- ۱٫ پلان ساختمان طراحی شده
۳-مقاطع ستونها از نوع بال نیمرخ بال پهن معمولی(IPB)، تیرها از نوع Iنیم پهن ( (IPEو مهاربندی از نوع دوبل ناودانی انتخاب شدهاند. جنس مقاطع از نوع فولاد۳۷ St میباشد که مشخصات آن در جدول ۵-۱ آورده شده است.
جدول۵-۱٫ مشخصات فولاد مصرفی[۳]
تنش تسلیم | ۲۴۰۰ |
تنش نهائی | ۳۷۰۰ |
مدول الاستیسیته | ۱۰*۲/۱ |
ضریب پواسون | ۳/۰ |
ابتدا چند تعریف اساسی از صاحب نظران برنامه ریزی درسی ذکر می شود و سپس با یک جمع بندی از تعاریف ارائه شده یک تعریف جامع و کامل ارائه می شود . سیلور و الکساندر[۴۵] این تعریف را ارائه می دهند:
« حقایق ، مشاهدات ، داده ا ، دریافت ها ،تشخیص ها ، حساسیت ها ، طرح ها و راه حل های برگرفه از آنچه که ذهن انسان ها درک کرده اند و آن بناهای ذهنی که این محصولات تجربه را درون دانش ، ایده ها ، مفاهیم ، تعمیم ها ، اصول ، طرح ها و راه حل ها ، دوباره سازمان و نظم می دهد » ( ملکی ۱۳۸۰ ، ص ۶۳ ) .
این تعریف وسیع است و کلیه ی عوامل شکل دهنده محتوا را در بر می گیرد ولی مهارت ها و عواطف را شامل نمی شود .
اورنستین و هانگنیز [۴۶]( ۱۹۹۳ ) بر این باورند :
محتوا خلاصه ای از « حقایق [۴۷]» ، « مفاهیم و تعمیم ها [۴۸]» اصول و نظریه های مشابه دانش در رشته مورد نظر است ( میرزا بیگی ۱۳۸۰ ص ۱۶۱ ) .
به طور کلی می توان نتیجه گرفت :
محتوا عبارت است از مجموعه مفاهیم ، مهارت ها و گرایش هایی که از سوی برنامه ریزان انتخاب و سازماندهی می شود و در عین حال محتوا آثار حاصل از فعالیت های یاددهی و یادگیری معلم و شاگرد را نیز در بر می گیرد(طالعی فرد۱۳۸۳،ص۶۲).
تعریف های تحلیل محتوا به مرور زمان و با توسعه فنون و بکارگیری ابزار موجود برای مطالعه مسائل جدید و مطالب گوناگون دچار تغییر شده است .
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
کارت رایت[۴۹] ( ۱۹۵۳ ) بر این باور است :
« تحلیل محتوا روشی است برای « توصیف عینی [۵۰]» ، « منظم [۵۱]» و کمی رفتارهای نمادی طرح می شود ( هولستی،سالارزاده امیری ۱۳۷۳ ، ص ۱۳ ) .
براکوس[۵۲] ( ۱۹۵۹ ) معتقد است :
« تحلیل محتوا روش کاملا علمی است و با وجود جامع بودن از نظر ماهیت ، نیازمند تحلیل دقیق و منظم است » ( همان منبع ص ۱۳ ) .
برلسون[۵۳] ( ۱۹۷۵ ) اظهار داشت :
« تحلیل محتوا ، تکنیکی پژوهشی برای « توصیف عینی » ، « منظم » و کمی محتوای آشکار به کار می رود » ( باردن،سرخابی ۱۳۷۵ ، ص ۳۵ ) .
از تعاریف چنین برداشت می شود که از نظر سابقه تاریخی در روان شناسی اجتماعی ، اهمیت دادن به جنبه عینی و عملی تحلیل محتوا در درجه اول قرار دارد . البته اهمیت امر عینی بودن تحقیق در علوم انسانی را که پیوسته با ارزش است ، نمی توان انکار کرد ولی در ضمن باید توجه داشت که این امر تنها هدف تحلیل محتوا نیست بلکه علاوه بر توصیف کمی و محتوای آشکار پیام ، توصیف کیفی و همچنین محتوای پنهان پیام نیز مدنظر قرار می گیرد و از سوی دیگر تحلیل محتوا باید پیش بینی کننده چیزی باشد که اساسا قابل مشاهده است یا به تصمیم گیری یا کمک به مفهوم سازی آن بخشی از واقعیت که به نوشتار مورد تحلیل کشیده است کمک کند بدین منظور هر تحلیل محتوایی باید در رابطه با متن داده ها انجام شود و بر حسب آن توجیه گردد(طالعی فرد۱۳۸۳،ص۷۵).
براساس بحث فوق ، تعریف گسترده روش تحلیل محتوا چنین خواهد بود : روش تحلیل محتوا فنی برای یافتن نتایج از طریق تعیین عینی و منتظم ویژگی های مشخص پیام هاست
روش تحلیل محتوا دارای ویژگی های ذیل می باشد :
۱ ـ منظم باشند : در تحلیل محتوا همانند سایر روش های پژوهشی دیگر باید از هر گونه انتخاب خودخواهانه که در آن تنها به عناصر قابل انطباق با نظرات تحلیل گر توجه می شود ، اجتناب گردد بنابراین مقوله ها بر طبق قواعد مشخصی انتخاب شوند .
۲ ـ عینی بودن : شرط عینی بودن باعث می شود که هر محقق با بهره گرفتن از همان روش ، بتواند به نتایج مشابهی دست یابد .
۳ ـ متناسب باشد : یعنی منطبق با هدف و محتوا باشد .
۴ ـ عمومیت داشته باشد : یافته های ناشی از تحلیل محتوا می بایست با هم ارتباط نظری داشته باشد .
۵ ـ آشکار بودن : آنچه که واقعا در متن محتوا بیان شده است و از بررسی و تحلیل حدسی خودداری شود ؛ البته باید توجه داشت که در اینجا منظور این نیست که تحلیل گر از هر گونه نتیجه گیری کلی درباره محتوا اجتناب ورزید ( شعبانی ۱۳۷۱ ، ص ۲۰۱ ) .
۶ ـ مقداری بودن : خصلت مقداری بودن ، در واقع بودن در واقع جانشین جنبه های ذهنی و استنباطی بررسی ها و تحلیل های نظری است که با مقیاس دقیق ، قابل ارزیابی نیستند از لحاظ بررسی مقداری هر متن ترکیبی از عناصر قابل تجزیه به شمار می رود که می توان آن واحدها و مقوله های خاص طبقه بندی و با شیوه های خاص ارزیابی کرد . در تحلیل مقداری ، تحلیل گر باید معلوم کند چه کلمات ، مضامین و نمادهایی پیش از همه در متن تکرار شده است(همان منبع،ص۲۰۱).
۷ ـ کمی و کیفی بودن : از این رو ، تحلیل گر محتوا باید از روش های کمی و کیفی ، برای تکمیل یکدیگر توامان استفاده کند و از این ویژگی چنین برداشت می شود که نباید تصور کرد که روش های کیفی دارای بصیرتند و روش های کمی صرفا روش های رسیدگی فرضیه ها هستند بلکه ارتباط بین این دو روش ، ارتباط « دورانی » است که هر یک از آنها بینشی را شکل می دهند تا دیگری از آن تغذیه کند(همان منبع،ص۲۰۱).
در تجزیه و تحلیل محتوا اهداف ذیل را می توان برشمارد :
۱ ـ توصیف روش های در حال اجرا یا وضعیت های متداول ،
۲ ـ کشف اهمیت نسبی موضوعات با مسائل و میزان علاقمندی نسبی به آنها ،
۳- کشف سطوح دشواری مطالب ارائه شده در کتابهای درسی با دیگر نشریات آموزشی
۴ ـ تحلیل انواع اشتباهات در کارهای دانش آموزان
۵ ـ تجزیه و تحلیل استفاده از علائم و نشانه ها که نماینگر اشخاص ، احزاب سیاسی ، موسسات ، کشورها با نقطه نظرهاست .
۶ ـ شناخت سبک ادبی ، مفاهیم یا عقاید یک نویسنده
۷ ـ بررسی و مشخص کردن ارائه فعال محتوا در کتاب های درسی یا دیگر نشریات
۸ ـ توضیح برخی از عوامل اتفاقی در رابطه با بعضی نتایج ، اعمال یا رویدادها
بدین ترتیب ، تجزیخ و تحلیل محتوا باید هدفهای مفیدی را در ارزشیابی یا توضیح روش های اجتماعی و یا آموزشی دنبال کند چون زمینه های مهم زیادی برای انجام تحقیق وجود دارد ( جان بست،شریفی،طالقانی ۱۳۷۶ ، ص ۱۴۳ ) .
« تحلیل محتوا تکنیکی پژوهشی است برای « استنباط[۵۵] » ، « تکرار پذیری[۵۶] » و « اعتبار داده ها[۵۷] » در مورد « متن آنها[۵۸] » ( کریپندوزف،نایبی ۱۳۷۸ ص ۲۶۵ ) .
نوعی از تحلیل ها که برای برنامه ریزان درسی ، مولفین و تصمیم گیرندگان برنامه درسی بسیار مفید و ضروری است ، تحلیل محتوا است . این نوع تحلیل ها کمک می کند تا مفاهیم ، اصول ، نگرشها ، باورها و کلیه ی اجزا مطرح شده در قالب دروس کتاب مورد بررسی عملی قرار گرفته و با اهداف برنامه ی درسی ، مقایسه و ارزشیابی شوند برای مثال ممکن است محتوا و یا کتاب درسی ، نگرش یا حالت هایی را تشویق کند که با اهداف برنامه ، تناسب چندانی نداشته باشد(همان منبع،۲۶۶).
یک تحلیل گر محتوا یا یک برنامه ریز درسی از طریق محتوا می تواند پیام های نهفته در داستان های ساده یا متون کتاب درسی را با اهداف برنامه مورد بررسی قرار دهد و از طرف دیگر می تواند از طریق تحلیل محتوا گرایش ها یا جانداری های پنهان و آشکار را در متون برنامه تعیین کند .عده ای روش تحلیل محتوا را در زمره پژوهش های توصیفی قلمداد کرده و آن را تکنیکی از روش تحقیق توصیفی دانسته اند فعالیت هایی را که در تحقیق توصیفی انجام می شود ممکن است به صورت شناخت مسئله ، تنظیم فرضیه ، نمونه گیری و مشاهده منظم روابط میان متغیرها که ممکن است به تعمیم بینجامد طبقه بندی کرد . از این رو با روابط میان متغیرهای دست کاری نشده در موقعیت های طبیعی و نه موقعیت های ساختگی سروکاردارند . از آنجا که وقایع با شرایطی که قبلا اتفاق افتاده اند یا هم اکنون موجودند ، پژوهشگر متغیرهای مناسب را برای تحلیل روابط آنها انتخاب می کند ( جان بست،شریفی،طالقانی ۱۳۷۶ ، ص ۱۴۲ ) .
به طور کلی تحلیل محتوا به مشابه تکنیکی پژوهشی شامل شیوه های تخصصی در پردازش داده های علمی است . هدف تحلیل مانند همه ی تکنیک های پژوهشی فراهم آوردن شناخت ، نبشی نو ، تصویر واقعیت و راهنمای عمل است.
ابتدا خلاصه مهم ترین تحقیقات انجام شده در زمینه ارزشیابی و تجزیه و تحلیل کتابهای درسی به روش ویلیام رومی بررسی می شود در ادامه به تحقیقاتی که در زمینه بررسی کتاب های درسی علوم ابتدایی در ایران صورت گرفته اشاره می گردد و در بخش انتهایی این بخش به ذکر پژوهش هایی که در سایر کشورهای جهان در این زمینه انجام شده است پرداخته می شود
هدف این تحقیق بررسی میزان بکارگیری روش ارائه فعال در ارائه محتوای کتابهای دینی مقطع ابتدایی بوده است و محقق برای رسیدن به این هدف از روش تحلیل محتوا که به وسیله ویلیام رومی پیشنهاد شده است استفاده کرده است در این تحقیق پرسش ها و متن کتابهای درسی مورد بررسی قرار گرفت و ابزار بررسی نیز مقوله های مطرح شده به وسیله ویلیام رومی می باشد که با اندکی تغییر و ادغام بکار گرفته شده است . یافته های بدست آمدهِ، میزان بکارگیری شیوه ارائه فعال در متن کتاب های مورد نظر بسیار کم بوده است و در اکثر موارد ضریب درگیری با متن در حد بسیار پایین می باشد.۸۰ درصد پرسش ها به صورت غیر فعال ارائه شده و بکارگیری روش ارائه غیر فعال در برخی از فصول به طور اتفاقی بوده است . زیرا اگر چنین بود در سایر فصول و بخش ها نیز این امر مشاهده می شد .
۲ ـ تجزیه و تحلیل کمی بخش جغرافیایی کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم دبستان و کتابهای جغرافیای دوره راهنمایی در سال تحصیلی ( ۷۳ ـ ۱۳۷۲ ) با بهره گرفتن از روش ویلیام رومی که توسط نصرالهی انجام شده است.
هدف ازاین پژوهش،بررسی میزان بکارگیری شیوه ارائه فعال در ارائه شکل و نمودار و پرسش های بخش جغرافیایی کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم و کتابهای جغرافیای دوره راهنمایی . بررسی میزان بکارگیری شیوه ارائه فعال در ارائه شکل و نمودار و پرسش های هر یک فصول بخش جغرافیایی کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم و کتابهای جغرافیایی دوره راهنمایی.متن ، شکل و نمودار و پرسش های بخش جغرافیای کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم دبستان و کتابهای جغرافیای دوره راهنمایی کدامیک دارای شیوه ارائه فعال است .آیا از لحاظ تالیف فعال در متن ، شکل و نمودار و پرسش از بخش جغرافیای کتابهای تعلیماتی اجتماعی پایه چهارم و پنجم به کتابهای جغرافیایی دوره راهنمایی تغییر معنی داری محسوس می شود.نتیجه بدست آمده ازپژوهش،میزان درگیری دانش آموزان با متن بخش جغرافیای کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم ابتدایی و کتابهای جغرافیای دوره راهنمایی کمتر از حد مطلوب است ومیزان یادگیری دانش آموزان با شکل و نمودار بخش جغرافیای کتاب های تعلیمات اجتماعی چهارم و پنجم ابتدایی بالاتر از ۵/۱ ، کتاب جغرافیای اول راهنمایی در حد مطلوب ولی کتابهای جغرافیای پایه های دوم و سوم راهنمایی کمتر از ۴/۰ است میزان یادگیری دانش آموزان با متن فصل اول جغرافیای کتابهای تعلیمات اجتماعی چهارم و پنجم بالاتر از ۵/۱ فصل چهارم بین دو حد مطلوب ۴/۰ و ۵/۱ و سایر فصل ها پایین تر از حداقل مطلوب یا صفر است.میزان درگیری دانش آموزان با پرسشهای بخش جغرافیای کتابهای جغرافیای پایه چهارم و پنجم ابتدایی در حد مطلوب و کتابهای جغرافیایی دوره راهنمایی کمتر از حد مطلوب است . از لحاظ تالیف فعال در متن ، شکل و نمودار و پرسش از بخش جغرافیای کتابهای تعلیمات اجتماعی پایه چهارم و پنجم به کتابهای جغرافیایی دوره راهنمایی تغییر معنی داری مشاهده نمی شود .
در این تحقیق به “شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران” پرداخته شده است که سعی می شود هر یک از سؤالات تحقیق در زیرآورده و نتایج آنها مورد تحلیل قرار گیرد و در پایان محدودیتها و پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی تحقیق نیز ارائه شده است.
۵-۱-نتایج سؤالات تحقیق
در این قسمت نتایج تحلیلی سؤالات، به تفکیک گزارش می شود:
۵-۱-۱- عوامل ساختاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟
نرخ ارز یکی از عوامل کلیدی بین یک اقتصاد کوچک باز و بقیه دنیا است. این نرخ از طریق بازار کالا و دارایی، روابط بین قیمتها در داخل کشور و قیمتهای داده شده در بازار جهانی را برقرار می سازد و یک عامل اثرگذار بر سیاستها، راهبردها، ساز و کارهای روزانه، ساختار سیاسی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. نرخ ارز بر قیمت کالاها و خدمات وارداتی در بازار داخلی و بر قیمت کالاهای سرمایه ای وارداتی و ساخته شده در داخل تأثیر می گذارد. نوساناتی که در نرخهای آزاد و رسمی ارز رخ می دهد، در تغییر و نوسان شاخص قیمتهای مصرف کننده و عمده فروشی که در واقع مبنای محاسبه تورم می باشند، اثرگذار است. برای رفع مشکلات اقتصاد پولی در ایران از جمله تورم و به منظور نیل به حفظ تعادل اقتصاد داخلی و خارجی همراه با رشد اقتصادی، هماهنگی بین سیاستهای پولی، مالی و ارزی و توجه به تأثیر تغییر قیمتها و نرخ ارز روی اقتصاد داخلی و روابط بین الملل ضروری می نماید که در این راستا شناخت عوامل مؤثر بر روی نرخ ارز نیز از اهمیت بالایی برخوردار می باشد که نتایج تحقیق حاضر نشان داد که ابعاد متغیر عوامل ساختاری اعم از سیاستهای پولی بانک مرکزی، تأمین کسری بودجه دولت، اندازه دولت، افزایش درآمدهای دولت، سرمایههای سرگردان به دلیل نوسانات و دستوری بودن نرخ سود بانکی، چند نرخی بودن ارز، تعرفه و حقوق گمرکی، میزان باز یا بسته بودن سیستم اقتصادی کشور، میزان درآمدهای مالیاتی دولت و میزان ذخایر ارزی دولت بر تعیین نرخ ارز در ایران تأثیرگذار (p<0/01) میباشد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
این یافته با نتایج مطالعات ابونوری و همکاران (۱۳۹۳)، تهرانی و همکاران (۱۳۹۲)، هادیان و خورسندی (۱۳۸۷)، نشاطی و همکاران (۱۳۸۷)، عسگری و توفیقی (۱۳۸۸)، ختایی و سیفی پور (۱۳۸۷)، تقوی و سعیدی (۱۳۷۹)، فوات سکمن (۲۰۱۱) و لوسیا مورالس (۲۰۰۸) همسو می باشد.
۵-۱-۲- عوامل رفتاری مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟
نرخ ارز عامل مهمی در اقتصادهای مرتبط با دنیای خارج است و در سیاستگذاریهای اقتصادی خود نمایی می کند، نرخ ارز بر قیمت کالاها و خدمات وارداتی در بازار داخل و قیمت کالاهای ساخت داخل تأثیر می گذارد. در صورتی که با اعمال سیاستهای اقتصادی یا هر دلیل دیگری، نرخ ارز در کشور افزایش یابد، به دلیل اینکه حجم وسیعی از واردات؛ شامل کالاهای مصرفی و سرمایه ای و مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات است، قیمت کالاها و خدمات در سطح عمده فروشی و خرده فروشی متأثر شده و موجب افزایش قیمت کالاهای مصرفی وارداتی و افزایش قیمت تمام شده تولیدات داخلی خواهد شد، شدت تغییرات، به درجه چسبندگی قیمتها بستگی دارد. نوسانات نرخ ارز و به دنبال آن، تغییرات قیمتها، گذر نرخ ارز را مطرح می نماید. گذر نرخ ارز درجه تغییرات نرخ ارز است که در قیمت کالاهای تجاری انعکاس مییابد؛ گذر، به تغییرات قیمت کالاهای وارداتی ناشی از شوک نرخ ارز می گویند که در این راستا کدیریت عوامل مؤثر بر روی نرخ ارز می تواند نتایج مهمی در پی داشته باشد که بر اساس نتایج تحقیق حاضر، عوامل رفتاری اعم از فعالیت های سوداگرایانه، واسطه گری ها، سطح نسبی قیمتها، برابری عرضه و تقاضای ارز، ترجیحات مصرف کنندگان، رکود بخش تولید، انتقال عوامل تولید به بخش سفته بازی(دلالی)، ایجاد نوسان در بازار توسط افرادی که دارای رانت اطلاعاتی هستند، کاهش عرضه ارز توسط بانک مرکزی، ناسازگاری زمانی سیاست های بانک مرکزی، انتظارات مردم از شرایط اقتصادی کشور، رفتار و گفتار مسئولین سیاسی و اقتصادی کشور و افزایش نقدینگی در جامعه و تصمیم مردم در نحوه مصرف و پس انداز آن بر تعیین نرخ ارز در ایران تأثیرگذار (p<0/01) میباشد.
این یافته با نتایج مطالعات گودرزی و صبوری دیلمی (۱۳۹۳)، تقوی و سعیدی (۱۳۷۹)، تقوی و سعیدی (۱۳۷۹)، آدارمولا آنتونی اولو بنیا (۲۰۱۲)، سونگ مین یون و همکاران (۲۰۱۱)، وی وک بارگاوا و همکاران (۲۰۱۱) و کلاریدا و گالی (۱۹۹۴) همسو می باشد.
۵-۱-۳- عوامل زمینه ای مؤثر بر تعیین نرخ ارز در ایران کدامند؟
زمینه یا بافت متغیری است که بر رفتار مصرف کننده تاثیر بسزایی دارد. زمینه به آن دسته از عوامل موقعیتی یا بیرونی که گزینه های موجود را به فرد تصمیم گیرنده تحمیل می کنند، اطلاق می گردد. یا به عبارت دیگر، عوامل زمینه ای همان عواملی هستند که در بطن عوامل درونی و بیرونی و موقعیتی تاثیرگذار بر رفتار افراد و وقایع قرار دارند که می تواند در روند فعالیت و رخدادهای درون و بیرون سازمان تأثیرگذار باشند که با توجه به اهمیت نرخ ارز در تبادلات اقتصادی، یکی از عوامل پذیرنده تأثیرِ عوامل زمینه ای، نرخ ارز خواهد بود. در این راستا نتایج تحقیق حاضر نیز نشان داد که ابعاد عوامل زمینه ای اعم از توسعه بازارهای مالی، حجم عرضه و تقاضا توسط فعالین بازرگانی خارجی، سرمایه گذاری های خارجی بنگاههای اقتصادی، عوامل سیاسی بین المللی مانند تحریمها، رشد بهره وری یا رشد اقتصادی، قیمت نفت، جریان ورودی سرمایه های خارجی، نرخ بهره جهانی، نرخ بهره بانکی داخلی، حجم بالای نقدینگی، نوسانات بازار طلا، سیاست های اقتصادی دولت مانند هدفمندی یارانه، نرخ تورم، ضعف بازارهای جانشین مانند بخش تولید مسکن و بازار بورس در جذب نقدینگی، گسترش بحران مالی جهانی، میزان تولید ناخالص داخلی و شرایط رکود یا رونق اقتصادی بر تعیین نرخ ارز در ایران تأثیرگذار (p<0/01) میباشد. این یافته با نتایج مطالعات فتاحی و نظیفی (۱۳۹۳)، پیرایی و همکاران (۱۳۹۲)، محمدزاده و همکاران (۱۳۹۰)، عبدلی و غلامی (۱۳۹۰)، تقوی و سعیدی (۱۳۷۹)، مِنخوف و همکاران (۲۰۱۱) و پرادان و کمار (۲۰۱۰) همسو میباشد.
۵-۱-۴- عوامل مؤثر در تعیین نرخ ارز در ایران به ترتیب اولویت کدامند؟
نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که در بین عوامل مؤثر در تعیین نرخ ارز در ایران از نظر اولویت، تفاوت معنیداری (p<0/01) وجود دارد. بدین صورت که عوامل رفتاری (با میانگین رتبهای=۲۴/۲) در اولویت اول، عوامل ساختاری (با میانگین رتبهای = ۰۶/۲) در رتبه دوم و عوامل زمینه ای (با میانگین رتبهای = ۷۱/۱) در اولویت سوم قرار دارند. این یافته با نتایج مطالعات کاظمی و همکاران (۱۳۹۳)، محمدزاده و همکاران (۱۳۹۰)، نشاطی و همکاران (۱۳۸۷)، تقوی و سعیدی (۱۳۷۹)، دینگ دو وهمکاران (۲۰۱۲) و کوک هیون چانگ و همکاران (۲۰۱۰) همسو می باشد.
۵-۲-پیشنهادهای تحقیق
۵-۲-۱-پیشنهادهای اجرایی تحقیق
با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل دادههای پژوهش می توان پیشنهادهای اجرایی زیر را ارائه کرد:
پیشنهادهای مربوط به سؤال اول تحقیق:
با توجه به این که نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سیاست های پولی بانک مرکزی در تعیین نرخ ارز در ایران تأثیرگذار می باشد، بنابراین پیشنهاد می شود که سیاست های پولی این بانک به نحو مناسبی طراحی شده و با اتخاذ راهبردهای کوتاه مدت و بلند مدت منظم جلوی نابسامانی های پولی گرفته شود.
با توجه به اینکه تأمین کسری بودجه دولت نقش تعیین کننده ای در نرخ ارز دارد، بنابراین پیشنهاد میشود که حتی الامکان در مواقع پیش بینی پذیر هزینه های دولت از مدیران کاردانی استفاده شود که ضریب کسری بودجه مدام در بودجه کشور کاهش یابد.
پیشنهادهای مربوط به سؤال دوم تحقیق:
فعالیت های سوداگرایانه افراد مورد بازنگری قرار گرفته و منابع این سوداگری های اقتصادی مدیریت شود.
با سعی در جهت الحاق به سازمان تجارت جهانی سعی شود که واسطه گری های مالی در دولت و بین مردم کاهش یابد.
اطلاعات بازار سرمایه روشن شده و از ایجاد فضای مبهم که باعث رانت اطلاعاتی خواهد شد جلوگیری شود.
سعی شود که انتظارات مردم از شرایط اقتصادی کشور و شرایط اقتصادی موجود به هم نزدیکتر گردد.
پیشنهادهای مربوط به سؤال سوم تحقیق:
به منظور کنترل حجم عرضه و تقاضای پولی و ارزی، سعی شود که حجم عرضه و تقاضا توسط فعالین بازرگانی داخلی و خارجی به صورت مثالی از ضرب المثل آهسته و پیوستگی باشد و نه گه تند و گه آهسته که توجه به تمامی بخش های اقتصادی کشور میتواند تا حدود زیادی این امر را محقق سازد.
به منظور کاهش اثرات قیمت نفت بر روی نرخ ارز، سعی شود که وابستگی کشور به درآمد حاصل از فروش نفت کاهش یابد.
پیشنهادهای مربوط به سؤال چهارم تحقیق:
به منظور مدیریت نرخ بهره بر روی نرخ ارز سعی شود که نرخ بهره ارائه شده توسط بانک ها با توجه به نرخ تورم جاری باشد.
پیشنهاد می شود که با روشن کردن چشم انداز اقتصادی کشور و کاهش سیاست دستوری سعی شود که سرمایه های سرگردان کمتری در روند پولی کشور بوجود آید و از رفتارهای احساسی و نسنجیده در روند مدیریت سرمایه در گردش جلوگیری شود.
۵-۲-۲-پیشنهادهای پژوهشی تحقیق
پیشنهاد می شود که بر روی میزان تناسب سیاست های پولی بانک مرکزی با جو موجود اقتصادی مطالعهای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی تأثیر افزایش درآمدهای دولت در بهبود ذخیره ارزی کشور مطالعه ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی عوامل مؤثر بر روی فعالیت های سوداگرایانه اقتصادی مطالعه ای صورت پذیرد.
پیشنهاد می شود که بر روی اثربخشی سیاست های انقباطی و انبساطی پولی و تناسب آن با اهداف اقتصادی مطالعه ای صورت پذیرد.
۵-۳-محدودیت های تحقیق
از جمله محدودیت هایی که پژوهشگر در پژوهش حاضر با آنها مواجه بوده است عبارتند از:
ضمائم و پیوست ها
DATE: 5/13/2015
TIME: 15:35
L I S R E L 8.71
BY
Karl G. J¤reskog & Dag S¤rbom
برای تجزیهوتحلیل داده های این تحقیق از مدلیابی معادلات ساختاری (SEM)[203] استفاده میگردد. مدلیابی معادلات ساختاری یک تکنیک تحلیل چند متغیری کلی و بسیار نیرومند از خانواده رگرسیون چند متغیری و به بیان دقیقتر بسط “مدل خطی کلی”[۲۰۴] است که به پژوهشگر امکان میدهد مجموعهای از معادلات رگرسیون را به گونه همزمان مورد آزمون قرار دهد و به بررسی همزمان روابط بین متغیرهای مختلف بپردازد. (علوی، ۱۳۹۲).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ازآنجاییکه در تحقیق حاضر چند متغیر مستقل وجود دارد که میبایستی اثر آنها بر روی متغیر وابسته موردبررسی قرار گیرد، بنابراین استفاده از مدل معادلات ساختاری ضرورت مییابد.
فصل چهارم:
تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق
فصل چهارم:تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق
تجزیهوتحلیل دادهها برای پاسخ به سؤالات و یا بررسی صحتوسقم فرضیات برای هر نوع تحقیق از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر اطلاعات جمع آوریشده از موضوع موردتحقیق میباشد؛ تجزیهوتحلیل اطلاعات از اصلیترین و مهمترین بخشهای تحقیق محسوب میشود. دادههای خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیهوتحلیل قرار میگیرند و پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفادهکنندگان قرار میگیرند.
این فصل شامل دو قسمت عمده توصیف دادهها و تحلیل دادهها است. در قسمت توصیف دادهها به توصیف ویژگیهای دموگرافیک و همچنین توصیف متغیرهای پژوهش توسط توزیع فراوانی و آمارههای توصیفی پرداخته و در قسمت تحلیل دادهها به بررسی فرضیههای تحقیق پرداخته میشود. برای تجزیهوتحلیل دادهها از نرمافزار SPSS (نسخه ۲۲) و نرمافزار SmartPLS (نسخه ۲) استفاده شد و سطح معنیداری ۰۵/۰ در نظر گرفته شد. لازم به ذکر است که بهمنظور انجام تحقیق حاضر، تعداد ۷۸ پرسشنامه توزیع گردید و تعداد ۷۰ پرسشنامه کامل از بین اعضای نمونه آماری گردآوری شد.
به دلیل آنکه در برخی از شرکتها بیش از یک نفر به پرسشنامه پاسخ داده بودند میانگین نظرات افراد پاسخدهنده در یک شرکت، برای تحلیل فرضیات اصلی و مدل نهایی تحقیق بکار گرفته شد. ازاینرو با لحاظ نمودن میانگین نظرات برای پاسخهای مشترک در یک شرکت، نهایتاً تعداد ۵۰ پاسخ برای تحلیل نهایی استفاده گردید درحالیکه برای تحلیل توصیفی یافتهها (تحلیل دادههای سؤالات جمعیت شناختی) از تمامی ۷۰ پرسشنامه استفاده گردید. نتایج تجزیهوتحلیل (تحلیل توصیفی و استنباطی) دادههای گردآوریشده از پرسشنامههای بهدستآمده به شرح ذیل میباشد.
شایانذکر است که ﺷﻴﻮه ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ آزمودنیها به ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻮد ﻛﻪ آزمودنیها پس از مطالعه سؤالات، نظرات ﺧﻮد را در ﻣﻮرد گویههای مربوط به ۹ سؤال اول از سؤالات اصلی ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﻳﻚ ﻃﻴﻒ خیلی بد (۱)، بد (۲)، متوسط (۳)، خوب (۴) و خیلی خوب (۵)، و برای گویههای مربوط به ۳۸ سؤال بعدی از سؤالات اصلی ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ در ﻳﻚ ﻃﻴﻒ کاملاً مخالفم (۱)، مخالفم (۲)، نظری ندارم (۳)، موافقم (۴) و کاملاً موافقم (۵)، ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮدﻧﺪ.
در ادامه به بررسی آمار توصیفی دادهها بر اساس مشخصات جمعیت شناختی پاسخدهندگان و فراوانی (پارامترهای آماری) سؤالات مربوط به متغیرهای تحقیق پرداخته میشود.