وبلاگ

• تابع سود^[۱۴] (محمد زاده و همکاران، ۱۳۸۶).

در ادبیات اقتصاد تابع تولید مرزی را به صورت حداکثر خروجی از مجموعه خاصی از ورودی ها تعریف کرده اند. ولی واقعیت نشان می دهد که برخی از واحدها کمتر از حد توان خود تولید می کنند (مهرگان، ۱۳۹۱: ۲۵).
ب) روش های ناپارامتری
روش مطرح دیگر به منظور ارزیابی کارایی، روش ناپارامتری است که در این روش با بهره گرفتن از تکنیک های برنامه ریزی ریاضی به ارزیابی کارایی بنگاهها پرداخته خواهد شد. حال آنکه در این روش دیگر نیازی به برآورد تابع تولید نیست و نیز چنانچه بنگاه مورد نظر دارای چند خروجی متفاوت باشد، این روش در ارزیابی کارایی با مشکلی مواجه نخواهد بود. از جمله روش های ناپارامتری که می توان به آنها اشاره کرد عبارتند از:

• روش وصل نقاط حدی

• روش تحلیل پوششی داده ها

روش وصل نقاط حدی بر اساس نقاط مشاهده شده، به تعیین مرز کارایی می پردازد. اگر فرض نقاط مشخص شده در نمودار هر یک نشان دهنده ترکیبات مختلف عوامل تولید x1 و x2 برای تولید یک واحد محصول باشد (برای تمامی واحدهای مورد مقایسه در نمونه) با وصل نقاطی که به مبدا مختصات و محورهای مختصات نزدیک هستند و تمامی نقاط را پوشش می دهند تابع محدبی بدست می آید که هیچ نقطه ای در زیر این تابع قرار نمی گیرد. تابع بدست آمده، تابع تولید مرزی می باشد و کارایی تمام نقاط نسبت به این خط مرزی سنجیده می شود (اسمعیلی کاکرودی، ۱۳۸۸: ۳۹).

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نمودار (۲-۱) منحنی تولید مرزی با بهره گرفتن از وصل نقاط حدی
روش تحلیل پوششی داده ها دیگر روش ناپارامتریکی است که در این روش با بهره گرفتن از تکنیک های برنامه ریزی ریاضی به ارزیابی واحد های مورد نظر پرداخته خواهد شد. روش های پارامتری برای ارزیابی کارایی واحدهای تولیدی که یک ستاده دارند و یا در صورت داشتن ستاده بیشتر می توان این ستاده ها را به یکدیگر یا به یک واحد ستاده یکسان- تبدیل کرد، مناسب هستند. اما فرض کنید بخواهیم کارایی دو واحد خدماتی در آموزش را با هم مقایسه کنیم و این واحدها بیش از یک ستاده داشته باشند؛ برای مثال دو نمونه از این ستاده ها تعداد فارغ التحصیلان و تعداد مقالات پذیرفته شده در مجلات معتبر است که توسط هر واحد حاصل شده و هیچ شاخصی برای تبدیل یکی از این دو به دیگری وجود نداشته باشد و در عین حال هیچ توافق کلی در مورد وزن یا اهمیت هر یک از این دو نیز موجود نباشد، حال اگر بخواهیم از روش های قبلی، کارایی را ارزیابی و سپس مقایسه کنیم، عملاً غیرممکن خواهد بود؛ چرا که ما ستاده واحدی برای برآورد تابعی به عنوان تابع تولید مرزی نداریم. این مشکل یکی از مشکلات ارزیابی کارایی به روش تابع تولید مرزی است. از طرفی در تمامی روش های ارزیابی کارایی با بهره گرفتن از توابع تولید مرزی، یک شکل خاص برای تابع تولید تصریح می شود و فروضی برای متغیر جزء تصادفی اعمال می شود که در عمل ممکن است نقض شود. برای حل مشکلات فوق می توان از روشی به نام روش تحلیل پوششی داده ها استفاده نمود. در این روش برای ارزیابی کارایی هر واحد، ابتدا یک واحد مجازی ایجاد می کنند که به صورت ترکیبی خطی از سایر واحدهای تصمیمگیری است. سپس ستاده حاصل از این واحد تصمیم گیری مجازی را -که با بکار بردن نهاده یکی از واحدهای تصمیم گیری بدست می آید، با ستاده واقعی این واحد مقایسه کرده و به این ترتیب اقدام به ارزیابی کارایی می کنند (محمد زاده و همکاران، ۱۳۸۶).
۲-۷) فرایند ارزیابی عملکرد
هر فرایندی شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و اقدامات با توالی و ترتیب خاص منطقی و هدفدار می‌باشد. در فرایند ارزیابی عملکرد نیز هر مدل و الگویی که انتخاب شود، طی مراحل و رعایت نظم و توالی فعالیت‌های ذیل ضروری می‌باشد.

• تدوین شاخصها و ابعاد و محورهای مربوطه و تعیین واحد سنجش آنها.

• تعیین وزن شاخصها، بلحاظ اهمیت آنها و سقف امتیازات مربوطه

• استانداردگذاری و تعیین وضعیت مطلوب هر شاخص.

• سنجش و اندازه‌گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی، با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده.

• استخراج و تحلیل نتایج (رحیمی، ۱۳۸۵).

۲-۸) چالش های ارزیابی عملکرد

• تغییرات محیطی که اغلب سالها طول میکشد تا قابل رؤیت شوند.

• تعداد زیاد نقش آفرینانی که باید برای راه حل های اجرای موفق در نظر گرفت.

• اجتناب ازصدمات در رفتار متغیر و عملکرد احتیاطی به سختی تشریح میشود.

• شاخص های مناسبی در زمینه تحقیقات علمی و تکنولوژی در دسترس است.

• بسیاری از خروجی های نهایی مورد انتظار برای توسعه قابل قبول به طور واضح مشخص نشده است (ابن الرسول،۱۳۸۳: ۴۹).

۲-۹) مزایای نظام ارزیابی عملکرد
فیشر مزایای یک نظام موفق ارزیابی را به صورت زیر بیان میکند: (ابن الرسول،۱۳۸۳: ۴۷-۴۶)

• • • 1. 1. برای سازمان

       

   

• افزایش عملکرد بدنه سازمان بخاطر توجه مؤثر بر اهداف و ارزش های سازمان؛

• نشان دادن مشکلات موجود در سازمان و اولویت بندی جهت رفع آنها؛

• امکان توسعه انتظارات و دیدگاه های بلند مدت؛

• افزایش احساس همبستگی و وفاداری؛

• ارتباط بهتر بین مدیران و کارکنان؛

• افزایش قدرت رهبری مدیران؛

میانگین

انحراف استاندارد

تفاوت میانگین

t محاسبه شده

درجه آزادی

سطح معنی‌داری

t بحرانی جدول
در سطح اغماض

۰٫۹۵

۰٫۹۹

اجرا شده

۷۴۴

۱۹/۳

۱۶۵/۱

۸۱/۱-

۳۹/۴-

۷۴۳

۰۰۰/۰

۹۶/۱

۵۷۶/۲

قصد شده

۷۴۴

۵٫۰۰

۰٫۰۰

نتایج: با توجه به قدر مطلق t محاسبه شده (۳۹/۴) که از t بحرانی جدول (۵۷۶/۲) در سطح خطاپذیری۰۱/۰  و درجه آزادی ۷۴۳، بزرگتر است، (یا به عبارت دیگر سطح معنی داری آن از ۰۱/۰کوچکتر است، ۰۱/۰p<) فرض صفر رد می‌گردد. بنابراین با احتمال ۹۹ درصد بیان می کنیم که بین میانگین به دست آمده و میانگین مورد انتظار (۵) تفاوت معنی داری وجود دارد و میانگین به دست آمده از میانگین مورد انتظار به صورت معنی داری پایین تر است.بنا براین نتیجه می گیریم که تفاوت معنا داری بین برنامه قصد شده از سوی وزرات آموزش و پرورش و برنامه اجرا شده در مدارس ناحیه ۲ شیرازدر علوم تجربی پایه سوم راهنمایی اجرا می شود، وجود دارد. انطباق لازم دردو نوع برنامه درسی قصد شده و اجرا شده وجود ندارد. میانگین گویه های مربوط به برنامه درسی اجرا شده پیوست شماره ۴ می باشد. در نمودار ۴- ۱- متغیرهای برنامه اجرا شده ومقایسه آن با برنامه قصد شده ترسیم گردیده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

نمودار ۴-۱ مقایسه متغیرهای برنامه اجرا شده بابرنامه قصدشده
فرضیه ۲- بین برنامه درسی قصد شده وآموخته شده علوم تجربی پایه سوم راهنمایی در ناحیه ۲ شیراز انطباق وجود دارد.
برنامه درسی قصد شده در پی رسیدن به تمام متغیرهای خود به طور کامل است و با مقیاس لیکرت میانگین پتاسیل برنامه قصد شده، عدد ۵ می باشد. برنامه آموخته شده به وسیله آزمون تشریحی آموخته های دانش آموز را در پایان سال تحصیلی مورد اندازه گیری قرارداده است؛ فاصله آن با برنامه کامل قصد شده محاسبه می گردد، که اطلاعات آماری این فرضیه به شرح جدول ۴-۲میباشد.
جدول۴-۲ آزمون تک نمایی- مقایسه دومیانگین بین برنامه درسی قصد شده و آموخته شده علوم تجربی پایه سوم راهنمایی

شاخص
گروه

تعداد

میانگین

انحراف استاندارد

تفاوت میانگین

t محاسبه شده

درجه آزادی

سطح معنی‌داری

کارایی

۲

۱

کم

زیاد

کم

اثربخشی

نمودار ۲-۳ فضای مساعد برای بهره وری در سازمان
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همانطور که مشاهده میشود ناحیه اول، که در آن هم کارایی و هم اثربخشی فعالیتها کم است، بدترین شرایط بهره وری است که منابع زیاد با اثربخشی کم مورد استفاده قرار میگیرند. متعاقبا در ناحیه ۳ شاهد کارایی زیاد و اثربخشی زیاد هستیم که می تواند رضایت سازمان و ذینفعان آن را فراهم نماید. سازمانها میتوانند با اندازه گیری بهره وری، وضع موجود را شناسایی کنند و با برنامه ریزی بهبود بهره وری به فضای مساعد بهره وری دست یابند.
۱٫نهاده
نهاده ها (ورودی ها) منابعی هستند که در تولید کارها و خدمات یک سازمان مورد استفاده قرار می گیرند د و یا مصرف می شوند. به طور کلی نهاده ها در شش طبقه به شرح زیر گروه بندی می شوند:

• نیروی انسانی (پرسنل)

• جبران خدمات کارکنان (حقوق و مزایا)

• ارزش موجودی سرمایه ثابت

• انرژی

• مواد اولیه

• خدمات (هزینه کار غیرمستقیم)

معمولا یک سازمان تمایل دارد که توجه و تلاشهای خود را برای اندازه گیری بر ستانده ها متمرکز کند. این موضون از این فرهنگ عمومی ناشی می شود که میگوید “نتایج” همه چیز هستند. نتیجه این است که بعضا اندازه گیری نهاده نادیده گرفته می شود در حالیکه نهاده ها به همان اندازه ستانده ها برای اندازه گیری بهره وری مهم هستند، چرا که اگر تولید یا ارائه خدمات افزایش یابد ولی مصرف منابع به میزان بیشتری افزایش یابد، بهره وری کاهش یافته است.
در ادامه با توجه به اهمیت مبحث نهاده ها، هریک از آنها به تفصیل مورد بررسی قرار میگیرد.
-نیروی انسانی (پرسنل)
نیروی کار مهمترین نهاده (ورودی) در تولید کالاها و خدمات محسوب می شود و به کم آن بهره وری نیروی کار تعیین می گردد. شاخص بهره وری نیروی کار نشان می دهد که به طور متوسط هر نفر نیروی انسانی شاغل چه میزان کالا وخدمت و یا ارزش افزوده برای سازمان ایجاد کرده است.
نهاده نیروی کار در محاسبه شاخص بهره وری کار به دو حالت می تواند نمود پیدا کند. در حالت اول در کسر بهره وری نیروی کار “تعداد کل شاغلین دستگاه” قرار می گیرد که در آن صورت حاصل کسر ستانده مشخصی را به ازای یک نفر از شاغلین کل معلوم می دارد.
در حالت دوم در مخرج کسر فقط “تعداد شاغلین ذیربط برای تولید ستانده مورد نظر” قرار می گیرد در این صورت حاصل کسر ستانده مشخصی را به ازای یک نفر شاغل ذیربط معلوم می دارد.
-جبران خدمات کارکنان
منظور از جبران خدمات کارکنان، مجموع مزد و حقوق و مزایای نقدی و غیرنقدی مستمر و غیر مستمر است که در قبال کار انجام شده توسط سازمان(کارفرما)به شاغلین پرداخت می شود.

۴-۱-۱ درصد افزایش وزن
مطابق شکل ۴-۱، اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده شد (۰۵/۰>P). بیشترین مقدار درصد افزایش وزن مربوط به تیمارهای ۴ (تیمار آستاگزانتین) و ۳ (تیمار رنگدانه طبیعی فلفلدلمه) بود و کمترین درصد افزایش وزن مربوط به تیمار ۱ (گروه شاهد) بود.
شکل۴-۱: داده های (میانگین ± انحراف معیار) درصد افزایش وزن ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
تیمار ۱: شاهد، ۲: پودر گوجهفرنگی، ۳: پودر فلفلدلمه، ۴: آستاگزانتین، ۵: بتاکاروتن
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
۴-۱-۲- ضریب رشد ویژه
این شاخص بین تیمارها دارای اختلاف معنیداری بود (۰۵/۰>P). مطابق شکل ۴-۲، بیشترین نرخ رشد ویژه مربوط به تیمار ۴ (آستاگزانتین) و کمترین مقدار آن مربوط به تیمار ۱ (شاهد) بود.
شکل۴-۲: داده های (میانگین ± انحراف معیار) نرخ رشد ویژه ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
۴-۱-۳- ضریب تبدیل غذایی
اختلاف معنیداری بین تیمارها مشاهده شد (۰۵/۰>P). کمترین مقدار ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار ۴ (آستاگزانتین) و بیشترین مقدار ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار ۱ (شاهد) بود.
شکل۴-۳: داده های (میانگین ± انحراف معیار) ضریب تبدیل غذایی ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
۴-۱-۴- فاکتور وضعیت
مطابق شکل ۴-۴، بین تیمارها اختلاف معنیداری مشاهده شد، بیشترین نرخ این شاخص مربوط به تیمارهای ۳ و ۵ بود که به ترتیب با جیرههای حاوی پودر پوست گوجهفرنگی و بتاکاروتن تغذیه شدند.
شکل۴-۴: داده های (میانگین ± انحراف معیار) فاکتور وضعیت ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
۴-۱-۵- کارایی غذا
اختلاف معنیداری بین تیمارها مشاهده شد (۰۵/۰>P). بیشترین مقدار کارایی غذا در تیمار ۴ (آستاگزانتین) مشاهده شد و کمترین مقدار کارایی غذا مربوط به تیمار ۱ (شاهد) بود.
شکل۴-۵: داده های (میانگین ± انحراف معیار) کارایی غذا ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
۴-۲- شاخصهای رنگی شدن
نواحی رنگی در تمامی تیمارها تقریبا مشابه بود. به طوری که ابتدا بخش سینهایی و سپس ناحیه زیر باله پشتی رنگ بیشتری را از خود نشان دادند.
آنالیزهای اسپکتروفتومتری برای مشاهده تغییرات رنگ پوست ماهیانی که با رنگدانههای مختلف تغذیه شده بودند صورت پذیرفت که نتایج در شکل ۴-۶ درج شده است.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

شکل۴-۶: داده های (میانگین ± انحراف معیار) غلظت کاروتنوئید ماهیان فلاورهورن تغذیه شده با جیرههای آزمایشی
حروف انگلیسی غیر یکسان بیانگر اختلاف معنی دار در سطح ۰۵/۰ میباشد.
مطابق شکل ۴-۶، بین غلظت کاروتنوئید در تیمارهای مختلف ارتباط معنیداری وجود دارد (۰۵/۰>P). ماهیانی که با جیره حاوی آستاگزانتین (تیمار ۴) تغذیه میشدند بیشترین غلظت کاروتنوئید را در پوست داشتند. غلظت کاروتنوئید در تیمار ۳ (فلفلدلمه) و ۵ (بتاکاروتن) بیشتر از تیمار ۱ (شاهد) بوده اما از تیمار ۴ کمتر بود، و کمترین مقدار آستاگزانتین در تیمار ۱ مشاهده شد.
فصل پنجم
بحث و نتیجه‌گیری
۵- بحث و نتیجه‌‌گیری
۵-۱- اثر منابع رنگدانه طبیعی و مصنوعی بر شاخصهای رشد ماهی فلاورهورن
امروزه نقش مثبت کاروتنوئیدها، به عنوان عامل واسطهایی در متابولیسم ماهیان شناخته شده است (سگنر^[۸۱] و همکاران، ۱۹۸۹). جذب نور و ویژگیهای آنتیاکسیدانی کاروتنوئیدها، بقای ماهی را در شرایط سخت موجب میگردد (کرینسکی^[۸۲]، ۱۹۹۳). نقش و اهمیت کاروتنوئیدها تنها محدود به عضله و پوست ماهی نمیباشد، بلکه حضور کاروتنوئیدها در جیره، هضم و جذب غذا را افزایش داده و منجر به رشد بهتر میشود (کریستیانسن و همکاران، ۱۹۹۴).
بررسی نتایج آماری فاکتورهای رشد ماهیان فلاورهورن در استفاده از منابع رنگدانهایی مختلف مصنوعی و طبیعی در مدت ۸ هفته نشان داد که بیشترین نرخ درصد افزایش وزن، ضریب رشد ویژه و کارایی غذا مربوط به تیماری بود که با جیره حاوی آستاگزانتین تغذیه شده بودند، و کمترین مقدار آن مربوط به جیره شاهد بود. همچنین در درصد افزایش وزن بین تیمار آستاگزانتین و تیمار طبیعی فلفلدلمه تفاوت معنیداری وجود نداشت (۰۵/۰P>). همچنین کمترین ضریب تبدیل غذایی مربوط به تیمار آستاگزانتین و بیشترین مقدار آن مربوط به تیمار شاهد بود. فلفلدلمه یکی از سبزیجاتی است که به خاطر غلظت بالای بتاکاروتن و بتاکریپتوگزانتین، حاوی مقدار زیادی پروویتامین A است (ایزابل^[۸۳] و داماسو^[۸۴]، ۱۹۹۳). آستاگزانتین نیز به سبب نقش پروویتامین A سبب افزایش رشد ماهی میگردد (پیت^[۸۵] و همکاران، ۱۹۷۱).
بنابر یافته های این تحقیق آستاگزانتین و فلفلدلمه تاثیر بهتری روی شاخصهای رشد داشتند که با نتایج حاصل از دیلر و همکاران (۲۰۰۵) مطابقت داشت. آنها اثرات رنگدانههای طبیعی و مصنوعی در رژیم غذایی بر رنگ گوشت و رشد قزلآلای رنگینکمان را در دوزهای مختلف رنگدانههای طبیعی، ppm 30 پودر فلفلدلمه، ppm 60 پودر فلفلدلمه، ppm 30 پودر ضایعات میگو، ppm 60 پودر ضایعات میگو و رنگدانههای مصنوعی به صورت ppm 30 آستاگزانتین، ppm 60 آستاگزانتین و تیمار شاهد (بدون افزودن رنگدانه) بررسی کردند و مشاهده کردند که، بهترین نرخ رشد خاص در تیمار ۳۰ppm آستاگزانتین (۸۳%) و ۶۰ ppm (84%) فلفل دلمه مشاهده شد. کمترین تیمار شاهد بود (۵۴%). کمترین نرخ تبدیل غذایی در ۳۰ ppm آستاگزانتین (۳۸/۱) و بالاترین آن در شاهد (۲۳/۲؛ ۰۵/۰> p) بود.
این تحقیق همچنین با نتایج حاصل از تحقیق کیم^[۸۶] و همکاران (۱۹۹۹) مطابقت دارد، آنها گزارش کردند که تغذیه با جیره حاوی آستاگزانتین، نرخ رشد بالاتری نسبت به تغذیه جیره حاوی لوتئین و بتاکاروتن دارد. همچنین اینگلدلامورا و همکاران (۲۰۰۶) گزارش کردند که رشد ماهیان قزلآلای رنگین کمان تغذیه شده با جیره حاوی عصاره فلفلقرمز به عنوان منبع کاروتنوئیدی در پایان دوره پرورش ۶ هفتهایی، افزایش یافت. تند و تیزی فلفل، شیره معده را افزایش داده و سبب بهبود هضم مواد غذایی و افزایش رشد میگردد (ورنن-کارتر^[۸۷] و همکاران، ۱۹۹۴). در تحقیق دیگری که توسط یانار و همکاران (۲۰۰۸) مبنی بر استفاده از پودر یونجه به عنوان منبع کاروتنوئید طبیعی در جیره ماهی طلایی انجام شد، شاخصهای رشد در ماهی به طور معنیداری تا سطح ۱۵ درصد پودر یونجه در جیره غذایی افزایش و سپس با افزایش سطح پودر یونجه کاهش یافتند. اثر نامطلوب پودر یونجه در سطح ۲۵ درصد وبالاتر در جیره غذایی روی شاخصهای رشد وابسته به دلایل خاصی از قبیل، سطح سلولزی و برخی فاکتورهای ضد تغذیهایی (بازدارندههای پروتئاز، ساپونین و …) در پودر یونجه میباشد.
این تحقیق با نتایج حاصل از تحقیقات غیاثوند و شاهپوری، ۲۰۰۶ مغایرت دارد. آنها بیان کردند منابع کاروتنوئیدی اثر معنیداری بر شاخصهای رشد ندارد.
۵-۲- اثر رنگدانههای طبیعی و مصنوعی بر رنگی شدن ماهی فلاورهورن
نوع رنگ ماهیان به وسیله سیستمهای عصبی آندوکرینی کنترل شده اما منابع غذایی رنگدانهها نیز نقش مهمی درتعیین رنگ ایفا میکنند (چاتزیفوتیس^[۸۸] و همکاران، ۲۰۰۴).
کاروتنوئیدها، منبع اولیه رنگی شدن ماهیان زینتی میباشند. در این تحقیق تاثیر کاروتنوئیدهای سنتزی آستاگزانتین و بتاکاروتن و طبیعی پودر فلفلدلمه و پودر پوست گوجهفرنگی در طول ۸ هفته پرورش، روی رنگ پوست ماهی فلاورهورن مورد بررسی قرار گرفت. نواحی رنگی در کلیه تیمارها تقریبا مشابه بود. به طوری که ابتدا بخش سینهایی و سپس ناحیه زیر باله پشتی رنگ بیشتری را از خود نشان دادند.
مطابق نتایج حاصل از این تحقیق، هر ۴ تیماری که با جیره حاوی رنگدانه تغذیه شدند کاروتنوئید پوست را افزایش دادند (۰۵/۰>P)، اما تیمار حاوی رنگدانه آستاگزانتین بیشترین غلظت کاروتنوئید را در پوست ماهی داشت. بین تیمار ۳ که با جیره حاوی رنگدانه طبیعی پودر فلفلدلمه تغذیه شده بود و تیمار ۵ که دارای رنگدانه سنتزی بتاکاروتن بود تفاوت معنیداری در تجمع کاروتنوئید در پوست، مشاهده نشد(۰۵/۰P>)، اما غلظت کاروتنوئید در پوست ماهی در تیمار ۳ و ۵ بیشتر از گروه شاهد بوده اما از تیمار آستاگزانتین کمتر بود. همچنین بین تیمار۲ که با جیره حاوی پودر پوست گوجهفرنگی تغذیه شده بود و تیمار شاهد، تفاوت معنیداری از لحاظ تجمع کاروتنوئید در پوست مشاهده نشد و از آنجا که ۹۳ درصد کاروتنوئیدهای موجود در گوجه فرنگی را لیکوپن تشکیل می دهد (خانیپور و همکاران، ۱۳۸۵)، نتیجه میشود که ماهی فلاورهورن نمیتواند رنگدانه لیکوپن را به عنوان کاروتنوئید اصلی ذخیره و یا تبدیل کند.
جذب و تجمع آستاگزانتین در ماهیان بیشتر از سایر کاروتنوئیدها است (توریزن و همکاران، ۱۹۸۹). در این تحقیق نیز نشان داده شد که آستاگزانتین از سایر کاروتنوئیدها موثرتر است. این یافتهها با نتایج یامادا و همکاران (۱۹۹۰) مطابقت دارد. آنها تاثیر تغذیه با کاروتنوئیدهای سنتزی مختلف (آستاگزانتین، بتاکاروتن و کانتاگزانتین) با غلظت ۱۰۰ میلیگرم بر کیلوگرم غذا را روی میگوی ژاپنی Penaeus japonicas به مدت ۸ هفته مورد بررسی قرار دادند. نتایج به دست آمده نشان داد که هر سه کاروتنوئید در بافت انباشته شدند، اما گروهی که با جیره حاوی آستاگزانتین تغذیه شده بودند، سطح بالاتری از رنگدانه را داشتند و گروهی که با جیره حاوی بتاکاروتن تغذیه شده بودند، کمترین میزان رنگدانه را داشتند. این آزمایش مشخص میکند که آستاگزانتین به عنوان منبع کاروتنوئیدی، برای رنگی شدن ماهیان بیشتر موثر میباشد. همچنین در تحقیقی که توسط چاین^[۸۹] و جنگ^[۹۰] (۱۹۹۲) مبنی بر تاثیر جیره حاوی کاروتنوئیدهای آستاگزانتین و بتاکاروتن با غلظت ۱۰۰ میلیگرم بر ۱۰۰ گرم غذا، روی رنگ میگوی ژاپنی انجام شد، گزارش کردند که تجمع آستاگزانتین در بافت سر، ماهیچه و پوست بیشتر از بتاکاروتن بوده و استفاده از آستاگزانتین برای ایجاد رنگ در میگو موثرتر خواهد بود. همچنین این تحقیق با نتایج حاصل از یافته های دیلر و همکاران (۲۰۰۵) مطابقت داشت. آنها اثرات رنگدانههای طبیعی و مصنوعی در رژیم غذایی بر رنگ گوشت و رشد قزلآلای رنگینکمان را بررسی کردند و مشاهده کردند که مقادیر بصری رنگ در محدوده از ۲۳/۰±۴۶/۱۴ در آستاگزانتین تا ۲۵/۰±۵۵/۱۱ در گروه شاهد بود.
در مطالعه حاضر، تیمارهای تغذیه شده با جیره حاوی آستاگزانتین، رنگینتر از سایر تیمارها بودند، به نظر میرسد که برای رسیدن به نتایج مطلوبتر در جیرههای حاوی بتاکاروتن و پودر فلفلدلمه، یا میزان این رنگدانهها در جیره باید افزایش یابد و یا مدت زمان تغذیه بیشتر باشد.
تفاوت معنیداری در نسبت آستاگزانتین به بتاکاروتن و پودر فلفلدلمه در پوست ماهی مشاهده شد (۰۵/۰>P). نسبت نهایی بالاتر آستاگزانتین به بتاکاروتن و فلفلدلمه (حاوی رنگدانه بتاکاروتن و کریپتوگزانتین)، نشان میدهد که ماهی فلاورهورن بتاکاروتن و کریپتوگزانتین را به عنوان کاروتنوئید اصلی ذخیره نمیکند و بیشتر این رنگدانهها را داخل بدن به آستاگزانتین برای ذخیرهسازی تبدیل میکند. این یافته با نتایج وانگ و همکاران (۲۰۰۶) مطابقت دارد. آنها گزارش کردند که ماهی تترا جواهر (Hyphessobrycon callistus) بتاکاروتن را به عنوان کاروتنوئید اصلی ذخیره نمیکند و آن را به آستاگزانتین تبدیل میکند.
میرز و چن (۱۹۸۲) جانداران آبزی را بر اساس توانایی تبدیل کاروتنوئیدها به آستاگزانتین، به ۳ دسته طبقهبندی میکنند:
۱- سالمونها، فقط میتوانند از خود آستاگزانتین تغذیه کنند.
۲- کپور ماهیان، میتوانند زیگزانتین را به آستاگزانتین تبدیل کنند.
۳- سختپوستان، میتوانند بتاکاروتن، زیگزاگزانتین و کانتاگزانتین را به آستاگزانتین تبدیل کنند.
نتایج مطالعه حاضر نشان میدهد که ماهی فلاورهورن از سیکلیدها در دسته سوم قرار دارد، که با نتایج حاصل از تحقیق فلاح زاده (۱۳۸۹) همخوانی دارد. وی اثرات رژیم غذایی کاروتنوئیدهای استاگزانتین و بتاکاروتن روی رشد و رنگی شدن ماهی سیکلید ردپیکوک را بررسی کرد و گزارش کرد که این ماهی نیز در گروه سوم قرار دارد. همچنین ماهی فلاورهورن به اثرات رنگپذیری حاصل از کاروتنوئیدهای سنتزی آستاگزانتین و بتاکاروتن و کاروتنوئید طبیعی فلفلدلمه جواب میدهد. تفاوتهای ناشی از میزان شدت رنگ ایجاد شده توسط این کاروتنوئیدها میتوان ناشی از کیفیت، مقدار و دوره جذب این مواد دانست. آستاگزانتین به طور موثری بر رنگ پوست ماهی قرمز^[۹۱] و سرخو^[۹۲] ایتالیایی موثر واقع شده است (لورنز، ۱۹۸۸؛ بوث^[۹۳] و همکاران، ۲۰۰۴). بنابراین مطالعه حاضر، نشان داد که استفاده از کاروتنوئیدها در جیره غذایی ماهیان اثرات مثبت روی شاخصهای رشد دارند و علاوه بر کاروتنوئیدهای سنتزی میتوان از کاروتنوئیدهای طبیعی مثل پودر فلفلدلمه استفاده کرد و بدین گونه در هزینه های غذا تا حد زیادی صرفهجویی کرد.

مطالعه پدیده های مربوط به فلزات سنگین از جمله موضوعاتی است که از اهمیت روز افزونی در پژوهشهای مربوط به تغییرات زیست محیطی جهانی برخوردار است، چراکه فلزات سنگین، تاثیرات وسیعی بر محیط طبیعی و ساکنان انسانی آن میگذارند.
آگاهی از وضعیت محیط زیست منطقه و پایش آن از نظر میزان فلزات سنگین که مهمترین آلایندههای تولیدی خاک میباشند میتواند در جهت بهبود شرایط زیستمحیطی منطقه و سلامت انسان مهم باشد و مورد دیگر این که با تعیین وضعیت آلایندهها میتوان حتی در صورت وجود آلودگی با ارائه راهکارهایی از پیشرفت بیشتر آلودگی جلوگیری نمود. با این کار از صرف هزینه های اضافی برای برطرف کردن آلودگی نیز جلوگیری میشود از سوی دیگر با انجام این کار زمینه برای مدیریت مناسب منابع محیط زیست منطقه در زمان حال و آینده فراهم خواهد شد. استفاده از گیاه در پاکسازی خاکهای آلوده یا گیاهپالایی در سالهای اخیر بسیار مورد توجه بوده است. در این روش فلزات سنگین موجود در خاکهای آلوده به وسیله گیاهان جذب شده و بعد از برداشت گیاهان میتوان به دفن و یا تیمار آنها اقدام نمود. گیاهپالایی دارای مزایایی نسبت به سایر روش های پاکسازی خاکهای آلوده است که از جمله میتوان به اقتصادی بودن وسازگاری آن با محیط زیست اشاره نمود. با توجه به وسعت مناطق آلوده به فلزات سنگین در کشور و ویژگیهای این مناطق و کاهش هزینه های ناشی از بکارگیری روشهایی که صرفه اقتصادی ندارند، روش گیاهپالایی برای تجزیه و یا حذف آلایندهها از خاک مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق ضمن بررسی میزان توانایی جذب عناصر سنگین توسط اندامهای مختلف دو گونه اکالیپتوس E. microtheca و E. camaldulensis، تاثیر کاربرد سطوح مختلف این عناصر و اثر متقابل بین آنها بر میزان عملکرد کیفی و کمی این گیاه مورد بررسی قرار گرفت.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۴- نوآوری تحقیق
تاکنون در مورد بررسی ارتباط عناصر سنگین بر عملکرد یکدیگر و اثر برهمکنش^[۵] این عناصر بر میزان جذب در اندامهای مختلف دو گونه اکالیپتوس E. microtheca و E. camaldulensis، و مقایسهی توانایی این دو گونه در تجمع فلزات سنگین، مطالعهای صورت نگرفته است و عمده مطالعات در این زمینه بیشتر برروی گونه های دیگر و تنها از نظر توانایی جذب گونه متمرکز شده است و اثر برهمکنش عناصر بر یکدیگر مورد بررسی قرار نگرفته است. مطالعات گذشته عمدتا متمرکز بر روی جذب یک عنصر بودهاند درحالیکه در این مطالعه علاوه بر افزودن چند عنصر اقدام به بررسی دقیق برهمکنش عناصر بر روی جذب هر یک از عناصر صورت گرفته است.
۱-۵- اهداف تحقیق
آلودگی خاکها با فلزات سنگین پدیدهای است که به طور گسترده در نتیجه فعالیتهای بشر، کشاورزی و صنعت اتفاق میافتد (Sharma & Dubey, 2005). وجود این عناصر در اتمسفر، خاک و آب حتی در مقادیر بسیار کم میتواند مشکلاتی را برای موجودات به وجود آورد (Groppa et al., ۲۰۰۷).
با توجه به ضروریات بالا این پژوهش به منظور نیل به اهداف زیر انجام گرفته است،
۱٫ بررسی و تعیین میزان جذب فلزات سنگین (سرب، مس، روی، کادمیوم) توسط گیاه مورد مطالعه
۲٫ اثر متقابل عناصر سنگین برهم و تاثیر در جذب توسط گیاه
۳٫ مقایسه عملکرد دو گونه اکالیپتوس در جذب فلزات سنگین از خاک
۴٫ توصیه گونه های مناسب برای گیاهپالایی در مناطق با الگوهای آلودگی مشابه
۱-۶- فرضیه های تحقیق

• • بین دو گونه اکالیپتوس E. microtheca و E. camaldulensis از نظر میزان جذب فلزات سنگین تفاوت معنیدار وجود دارد.

• • میزان جذب عناصر سنگین اکالیپتوس بسته به نوع گونه در اندامهای مختلف متفاوت است.

• • مقادیر و ترکیب عناصر سنگین مختلف موجود در خاک، بر روی جذب یک عنصر سنگین توسط گیاه موثر میباشد.

۲-۱- تعاریف، اصول و مبانی نظری
در ابتدای این تحقیق لازم است با مفاهیمی که در سیستم پالایش گیاهان کاربرد دارد آشنا گردیم. در منابع مختلف برای واژههایی مانند مناطق خشک (خشک، نیمهخشک، بیابانی و نیمهبیابانی)، فلزات سنگین، گیاهپالایی، معرفی گونه مورد مطالعه، کاربردها و انواع آنها تعاریف مختلف و گاهاً متضادی ارائه شده است که بهتر است در بدو امر، برای نزدیک شدن افکار و اذهان، تعاریف بازنگری و هماهنگسازی انجام شود.
۲-۱-۱- مناطق خشک^[۶]
برای طبقهبندی مناطق خشک، عقاید و نظرهای مختلفی وجود دارد که بسیار متباین بوده و ناهمخوانی فراوان دارد. به عقیده بوبک، ماه خشک ماهی است که کمتر از ۱۰ میلیمتر بارندگی دارد. بر این مبنا، منطقهای که بارش سالانه آن از حداکثر ۱۲۰ میلیمتر کمتر باشد، منطقه خشک شناخته میشود (بذرافشان، ۱۳۸۱).
مناطقی با بارندگی سالانهای کمتر از ۵۰۰ میلیمتر خشک به حساب میآیند و اگر این مقدار کمتر از ۲۵۰ میلیمتر باشد، منطقه بیابانی است. به گمان گنسن، سرزمینهایی که کمتر از ۳۵۰ میلیمتر بارندگی سالانه دارند خشک تلقی میشوند و اگر مقدار بارندگی کمتر از ۱۲۵ میلیمتر باشد، منطقه کاملاً خشک و بیابانی است. به بیان هاگدورن و همکاران، چنانچه بارندگی سالانه صفر تا ۲۰ میلیمتر باشد، بیابان بیش از حد خشک خواهد بود. اگر بارندگی سالانه ۲۰ تا ۵۰ میلیمتر باشد، منطقه بیابان فوقالعاده خشک، در صورتیکه بارندگی سالانه ۵۰ تا ۱۵۰ میلیمتر باشد با منطقه خشک مواجه هستیم و سرانجام چنانچه بارندگی سالانه ۱۵۰ تا ۲۵۰ میلیمتر باشد مناطق مورد نظر نیمه خشک میباشند. به اعتقاد لنگ و همکاران، مناطقی که صفر تا ۴۰۰ میلیمتر در سال بارندگی دارند، مناطق خشک به حساب میآیند. طبق برآورد لوهوئرو اگر بارندگی سالانه کمتر از ۱۰۰ میلیمتر باشد، با مناطق بیابانی سر و کار داریم. در صورتیکه این مقدار ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر باشد منطقه خشک و درصورتی که بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلیمتر باشد منطقه نیمهخشک خواهد بود (احمدی، ۱۳۸۵).
به عقیده کیهان، اگر بارندگی بین صفر تا ۲۵۰ میلیمتر باشد منطقه مورد مطالعه خشک است ولی چنانچه این مقدار به ۲۵۰ تا ۴۵۰ میلیمتر برسد این مناطق نیمهخشک خواهند بود (احمدی، ۱۳۸۵). به پیشنهاد کردوانی، اگر بارندگی سالانه صفر تا ۵۰ میلیمتر باشد، بیابان واقعی و چنانچه ۵۰ تا ۱۰۰ میلیمتر باشد مناطق خشک بیابانی و در صورتی که ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر باشد، مناطق خشک و در حالی که ۲۵۰ تا ۴۰۰ (۴۵۰) میلیمتر باشد مناطق نیمهخشک خواهیم داشت.
براساس نظرجزیرهای:
اگر بارندگی سالانه محلی تا ۱۰۰ میلیمتر باشد، اقلیم فراخشک، اگر بارندگی سالانه محلی ۱۰۰ تا ۲۵۰ میلیمتر باشد، اقلیم خشک. و اگر بارندگی سالانه محلی ۲۵۰ تا ۴۰۰ (۴۵۰) میلیمتر باشد، اقلیم نیمه خشک، اگر بارندگی سالانه محلی ۴۰۰ (۴۵۰) تا ۶۰۰ میلیمتر باشد، اقلیم مرطوب میباشد.
با امعان نظر به تعاریف فوقالذکر که تنها گوشهای از تعاریف ارائه شده برای منطقه خشک میباشد لذا چارهای نبوده جزء اینکه تعریف دبیرخانه کنوانسیون مقابله با بیابانزایی و تقلیل اثرات خشکسالی به لحاظ هماهنگسازی انتخاب شود که در اینجا همان تعریف درج شده در متن کنوانسیون و طبقهبندیهای مربوطه به قرار ذیل ارائه شده است:
بهتر است برای تعریف مناطق خشک از شاخص خشکی استفاده شود که از حاصل تقسیم میانگین بارش سالانه بر میانگین تبخیر و تعرق پتانسیل سالانه محاسبه میشود و در صورتیکه P/PETمنطقهای بین ۶۵/. – ۰۵/. باشد، آن منطقه دارای اقلیم خشک میباشد به طوریکه: در مجموع حدود ۲/۵ میلیارد هکتار یا نزدیک به ۴۰ درصد سطح کره زمین دارای اقلیم خشک میباشد که در جدول ۱ طبقهبندی شاخص خشکی ارائه شده است.
جدول(۲- ۱) طبقهبندی شاخص خشکی