هونگ و موریتا (۲۰۰۵) از دو گرانول نوع A و نوع B نشاسته گندم برای تولید نشاسته های هیدروکسی پروپیله و فسفریله استفاده کردند. نتایج نشان داد که گرانول های نوع A دارای محتوای آمیلوز بالاتری بودند و نسبت به گرانول های نوع B دارای دمای ژلاتینه شدن بیشتر و آنتالپی انتقالی[۶] کمتری بودند. میزان پذیرش استخلاف هیدروکسی پروپیل در گرانول های نوع A بیشتر از نوع دیگر بود. بر اساس نتایج گزارش شده توسط آن ها هیدروکسی پروپیله کردن نشاسته گندم سبب افزایش شفافیت ژل، قدرت تورم و ویسکوزیته خمیر شد، در حالی که عکس این نتایج در اثر فسفریله کردن نشاسته ها مشاهده شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ماندالا و بایاس (۲۰۰۴) اثر صمغ زانتان را بر قدرت تورم و شاخص میزان حلالیت نشاسته گندم مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که میزان قدرت تورم نشاسته و همچنین میزان نشت پلیمر های نشاسته (در دماهای کمتر از ۸۰ درجه سانتیگراد) در حضور صمغ زانتان افزایش یافت. در دماهای بالا میزان حلالیت نشاسته در حضور صمغ زانتان نسبت به نمونه های شاهد کاهش پیدا کرد. نتایج نشان داد که به نسبت محلول های آبی، در حضور زانتان میزان نسبت گرانول های بزرگ افزایش یافت.
آدیبووال و همکاران (۲۰۰۶) به مطالعه خصوصیات عملکردی و فیزیکوشیمیایی نشاسته های طبیعی و اصلاح شده (اکسید شده و استیله شده) لوبیای شمشیری پرداختند. نتایج SEM نشاسته های طبیعی نشان داد که شکل گرانول های این نشاسته بیضوی با مرکزی به حالت کمی شیاردار بود، در حالی که اکسید کردن و استیله کردن این نشاسته ها سبب شکست ۱۰ درصدی ساختار گرانول ها گردید. همچنین میزان ظرفیت جذب آب نمونه های اصلاح شده گندم بیشتر از نمونه های طبیعی بود و در این بین نشاسته استیله شده بیشترینِ این مقدار را دارا بود. میزان حلالیت نشاسته ها با افزایش دما افزایش یافت، به طوری که نشاسته اکسید شده دارای بالاترین میزان حلالیت بود.
سینگ و همکاران (۲۰۰۷) بیان کردند که سرعت رتروگراده شدن نشاسته ها در اثر فسفریله کردن آن ها کاهش، در حالی که دمای ژلاتینه شدن آن ها افزایش پیدا کرد. آن ها دلیل این مسئله را مربوط به کاهش تحرک زنجیره های آمورف موجود در ساختار گرانول، به دلیل وجود پل های بین مولکولی بیان کردند.
اولاینکا و همکاران (۲۰۰۸) نشاسته سورگوم سفید را در محدوده رطوبتی ۱۸ تا ۲۷ درصد، اصلاح حرارتی-رطوبتی کردند. نتایج نشان داد که این اصلاح سبب افزایش دمای نقطه شروع ژلاتینه شدن و کاهش میزان ویسکوزیته ماکزیمم گردید. همچنین در نتیجهی این اصلاح فیزیکی، میزان حلالیت و قدرت تورم نشاسته های اصلاح شده کاهش یافت. آنان همچنین بیان کردند که با افزایش pH (افزایش قلیائیت) میزان حلالیت و قدرت تورم هر دو نوع نشاسته طبیعی و اصلاح شده افزایش پیدا کرد.
ساندهو و همکاران (۲۰۰۸) با بهره گرفتن از سدیم هیپوکلرید، نشاسته اکسید شدهی ذرت معمولی و مومی تولید کردند و به مطالعه برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن ها پرداختند. نتایج آن ها نشان داد که محتوای کربوکسیل و کربونیل نشاسته های اکسید شدهی ذرت معمولی بیشتر از نشاسته های اکسید شدهی ذرت مومی بود. وجود گروه های کربوکسیل و کربونیل بیشتر در نشاسته ها، سبب کاهش میزان محتوای آمیلوز و قدرت تورم نشاسته ها گردید. هر دو جزء آمیلوز و آمیلوپکتین در اثر اصلاح اکسید و تجزیه شدند، اما آمیلوز حساس تر بود. همچنین نتایج نشان داد که اکسید کردن نشاسته های ذرت مومی و معمولی سبب تغییر در شکل ظاهری گرانول ها نشد.
هانگ و همکاران (۲۰۰۸) به بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته های پرآمیلوز بدست آمده از گونه های مختلف گندم استرالیایی پرداختند. آن ها دریافتند که محتوای آمیلوز این گونه های پرآمیلوز بین ۲۸ تا ۹/۳۶ درصد بوده که این میزان بیشتر از گونه های معمولی (۶/۲۵ درصد) بود. دمای ژلاتینه شدن نشاسته های پرآمیلوز بیشتر از نشاسته های معمولی بود، در حالی که میزان آنتالپی انتقالی آن ها کمتر بود. همچنین نتایج افتراق سنجی اشعه ایکس نشان داد که الگوی کریستالی نشاسته های پرآمیلوز از نوع C می باشد.
میرمقتدایی و همکاران (۲۰۰۹) به بررسی خصوصیات نشاسته های استیله شده و فسفریله جو پرداختند. آن ها دریافتند که فسفریله کردن نشاسته جو سبب کاهش میزان قدرت تورم و افزایش میزان سینرسیس این نشاسته در مقایسه با نشاسته طبیعی جو گردید، در حالی که اثری بر دمای ژلاتینه شدن نداشت. همچنین استیله کردن نشاسته جو سبب افزایش قدرت تورم و کاهش دمای ژلاتینه شدن و میزان سینرسیس گردید.
مجذوبی و همکاران (۲۰۰۹) برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته فسفریله شدهی گندم (فسفریله شده توسط فسفریل کلراید) را مورد مطالعه قرار دادند. نتایج تصویر برداری با میکروسکوپ الکترونی (SEM) وجود نقاط تاول مانندی را بر روی سطح گرانول های نشاسته فسفریله شده نشان داد. تغییری در ساختار کریستالی نشاسته گندم در نتیجهی فسفریله شدن مشاهده نشد. نتایج آزمون DSC نشان داد که دمای پیک ژلاتینه شدن و میزان آنتالپی آن در اثر فسفریله کردن نشاسته گندم افزایش پیدا کرد.
کارمونا-گاریکا و همکاران (۲۰۰۹) دریافتند که فسفریله کردن نشاسته موز سبب کاهش محتوای چربی و پروتئین و افزایش خاکستر آن گردید. نتایج آن ها نشان داد که شکل ظاهری نشاسته ها زمانی که از مخلوط STMP، STPP و ایپی کلروهیدرین (EPI) در اصلاح سازی استفاده شود، بسیار بیشتر خواهد بود. مقدار تورم با افزایش میزان فسفریله شدن افزایش یافت و هنگامی که از مخلوط ذکر شده استفاده شد، در مقایسه با POCL3 مقدار این شاخص بیشتر افزایش پیدا کرد. بر عکس این نتیجه برای فاکتور حلالیت نمونه های فسفریله بدست آمد، به طوری که نمونه های فسفریله شده با POCL3 دارای حلالیت بالاتری بودند.
کو و همکاران (۲۰۱۰) به مطالعه خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته ذرت فسفریله شده به عنوان تابعی از درجه فسفریله شدن پرداختند. آن ها نتیجه گرفتند که با افزایش فسفریله کردن نشاسته ذرت میزان حلالیت، فاکتور قدرت تورم و شفافیت خمیر نشاسته ها کاهش یافت. نتایج نشان داد که بین فاکتور قدرت تورم و درجه فسفریله کردن نشاسته ذرت رابطه ای رگرسیونی با ضریب تبیین بالا (۸۷۸/۰ R2 =) برقرار است. آزمون افتراق اشعه ایکس تغییر مهمی را در ساختار کریستالی نشاسته ذرت در نتیجهی فسفریله شدن نشان نداد. نتایج میکروسکوپ الکترونی (SEM) وجود مناطق سیاه رنگی را بر روی گرانول های نشاسته فسفریله در مقایسه با نشاسته طبیعی ذرت نشان داد. آن ها همچنین دریافتند که فسفریله کردن نشاسته ذرت به وسیله STMP/STPP تا ۱۲ درصد تغییری در ساختار کریستالی این نشاسته ایجاد نمی کنند، به طوری که الگوی کریستالی A برای تمام نشاسته های فسفریله و طبیعی بدست آمد. آن ها دلیل این مسئله را فسفریله شدن قسمت های آمورف گرانول های نشاسته ذکر کردند که در نتیجه تغییری در الگوی کریستالی آن ها روی نداد.
بیلو-پرز و همکاران (۲۰۱۰) به بررسی تغییرات فیزیکوشیمیایی و ساختمانی نشاسته جو استیله شده در دو سطح کم استیله (درجه جانشینی ۹/۰) و پر استیله (درجه جانشینی ۷/۲) پرداختند. اتصال گرانول ها در نشاسته پر استیله سبب شد که پیک ژلاتینه شدن و دلیل افت این پیک، در نمودار ویسکوآمیلوگراف آن مشاهده نشود. پیک ژلاتینه شدن نشاسته کم استیله شده مشابه با نشاسته طبیعی بود. آنتالپی ژلاتینه شدن نشاسته جو پر استیله متفاوت با دو نوع دیگر بود که این امر بیانگر این موضوع بود که نواحی کریستاله شده در نشاسته پر استیله بیشتر از نواحی دو مارپیچه[۷] حفظ شده بود.
سانگ و همکاران (۲۰۱۰) با بهره گرفتن از سدیم تری متافسفات (STMP) و سدیم تری پلی فسفات (STPP) به تولید نشاسته فسفریله گندم پرداختند. آن ها برای بررسی مقاومت نشاسته های فسفریله شده به شرایط قلیایی، مخلوط ۴۰ درصد (وزنی/وزنی) این نشاسته را به مدت ۴ ساعت و در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد در مجاورت pH های ۹، ۱۰، ۱۱ و ۱۲ قرار دادند. نتایج نشان داد که در pH، ۱۲ میزان کاهش محتوای فسفر بسیار بیشتر از بقیه pH ها بود، به طوری که بین آن ها تفاوت معنی داری برقرار نبود.
لوپز و همکاران (۲۰۱۰) به بررسی تغییرات فیزیکوشیمیایی نشاسته اصلاح شده ذرت پرداختند. برای این منظور آن ها از نشاسته های استیله شده، استیله-فسفریله، هیدروکسی پروپیله-فسفریله و اسیدی شده استفاده کردند. نتایج نشان داد که نشاسته های اصلاح شده دارای محتوای آمیلوز کمتری نسبت به نشاسته طبیعی ذرت بودند. میزان کریستاله بودن نشاسته های اصلاح شده کمتر از نشاسته طبیعی بوده و به جز درمورد نشاسته اسیدی، بقیه نشاسته های اصلاح شده دارای دمای ژلاتینه شدن پائین تری نسبت به نشاسته طبیعی بودند. قابلیت تورم نشاسته های اصلاح شده به طریق جانشین سازی، به طور معنی داری بیشتر از نشاسته های اسیدی و طبیعی بود.
گوزل و سایار (۲۰۱۰) دریافتند که پیرودکسترینه کردن، فسفریله کردن و اصلاح حرارتی-رطوبتی نشاسته های لوبیا سبب کاهش قدرت تورم آن ها در آب گردید. آن ها افزایش معنی داری را در میزان حلالیت بعد از پیرودکسترینه کردن و فسفریله کردن نشاسته ها مشاهده کردند، در حالی که آن ها کاهش در میزان حلالیت را برای نمونه های ژلاتینه-رتروگراده شده گزارش کردند. همچنین آن ها دریافتند که فسفریله کردن و اصلاح حرارتی-رطوبتی سبب افزایش دمای نقطه شروع ژلاتینه شدن گشته و آنتالپی ژلاتینه شدن را کاهش داد.
سینگ و نس (۲۰۱۱) به مطالعه خصوصیات فیزیکو شیمیایی نشاسته لوبیای پروانه[۸] فسفریله شده به وسیله فسفر اکسی کلراید (POCl3) پرداختند. نتایج آزمون افتراق اشعه ایکس (XRD) نشان داد که پس از فسفریله کردن این نشاسته میزان کریستالی بودن آن کاهش و در عوض میزان آمورفی بودن آن افزایش یافت. آن ها همچنین گزارش کردند که مقاومت حرارتی نشاسته فسفریله شده لوبیای پروانه بیشتر از نوع طبیعی آن بود.
لاوال (۲۰۱۱) به مطالعه خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته لوبیای کبوتری[۹] پرداخت. نتایج آن ها نشان داد که هیدروکسی پروپیله کردن این نشاسته تغییر خاصی را در شکل گرانول های آن ایجاد نکرد. نتایج افتراق اشعه ایکس الگوی کریستالی نوع A را برای این نشاسته نشان داد. در دماهای بین ۳۰ تا ۹۰ درجه سانتیگراد میزان حلالیت و قدرت تورم نشاسته هیدروکسی پروپیله بیشتر از نشاسته طبیعی بود. همچنین با افزایش میزان جانشینی گروه هیدروکسی پروپیل بر روی نشاسته طبیعی، میزان کدورت خمیر این نشاسته کاهش یافت.
جیرانونتاکول و همکاران (۲۰۱۱) دریافتند که اصلاح حرارتی-رطوبتی سبب تغییر اندازه، شکل و خصوصیات سطحی گرانول های نشاسته های ذرت و سیب زمینی نشد، ولی تا حدودی سبب تغییر خصوصیات سطحی نشاسته برنج گردید. نتایج آن ها نشان داد که در اثر این اصلاح فیزیکی الگوی کریستالی نشاسته معمولی و مومی سیب زمینی از ساختار B به C تغییر یافت. این فرایند اصلاح فیزیکی همچنین سبب کاهش در میزان کریستاله بودن نشاسته های معمولی و مومی برنج، معمولی و مومی ذرت و معمولی سیب زمینی شد، در حالی که تغییری در نشاسته مومی سیب زمینی ایجاد نکرد.
کیتی پونگ پاتانا و همکاران (۲۰۱۱) دریافتند که نشاسته های پیش ژلاتینه، هیدروکسی پروپیله و فسفریلهی جاک فروت در دمای اتاق در آب نامحلول و یا تا حدودی محلول بودند، در حالی که نشاستهی کربوکسی متیلهی جاک فروت در آب محلول بوده و میزان جذب بالایی را از خود نشان داد. نتایج آن ها نشان داد که نشاسته های پیش ژلاتینه و کربوکسی متیلهی جاک فروت دارای میزان کریستاله بودن کمتری هستند و شکل گرانول های آنان شکستگی هایی را نشان داد.
ساموتسری و سوفانتاریکا (۲۰۱۲) دریافتند که اضافه کردن نمک به مخلوط نشاسته برنج و صمغ زانتان سبب افزایش نقطه پیک، شکست، ویسکوزیته نهایی و دماهای خمیری شدن مخلوط گردیده، در حالی که برای مخلوط نشاسته برنج و صمغ گوار این مقادیر متفاوت بوده و به نوع یون بستگی داشت. نتایج آزمون DSC نشان داد که اضافه کردن نمک سبب افزایش دمای ژلاتینه شدن مخلوط های هر دو صمغ با نشاسته برنج شده، در حالی که میزان آنتالپی کمتر تحت تاثیر واقع گردید.
امبوگونگ و همکاران (۲۰۱۲) از نشاسته های طبیعی سیب زمینی و کاساوا، نشاسته های اصلاح شدهی استیله شده تولید کردند. نتایج آن ها نشان داد که درصد جانشینی گروه استیل برای نشاسته سیب زمینی بیشتر از نشاسته کاساوا بود. استیله کردن نمونه های نشاسته سبب افزایش ظرفیت نگهداری آب آن ها گردید. الگوی کریستالی نشاسته های استیله شده سیب زمینی و کاساوا، هر دو الگویی شبیه به نمونه های طبیعی خود، که همان ساختار کریستالی نوع B بود را نشان دادند.
کیم و همکاران (۲۰۱۲) به بررسی اثر تیمار فشار بسیار بالا (UHP) بر واکنش فسفریله شدن نشاسته ذرت به وسیله POCl3 پرداختند. فشار های استفاده شده در محدوده ۱/۰ تا ۴۰۰ مگاپاسکال بود. نتایج نشان داد که واکنش انجام شده در فشار بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ مگاپاسکال، سبب کاهش خصوصیات ژلاتینه شدن و قدرت تورم در مقایسه با فشار ۱/۰ مگاپاسکال گردید. پروفیل تغییرات ویسکوزیته و خمیری شدن نشاسته فسفریله تولیدی تحت فشار بالا، مشابه روش رایج تولید این نشاسته اصلاح شده بود. نتایج نشان داد که پروفیل تغییرات ویسکوزیته و خمیری شدن نشاسته فسفریله تولیدی تحت فشار ۴۰۰ مگاپاسکال، شبیه ترین آن ها به این تغییرات برای نشاسته فسفریله تولیدی به روش رایج بود.
پریمو-مارتین (۲۰۱۲) به بررسی اثر ژلاتینه شدن نشاسته گندم در خمیر به کار رفته در غذاهای خمیری سرخ شده عمیق پرداختند. در خمیر های تولید شده با نسبت مشابه آب به مواد جامد، نشاسته فسفریله گندم سبب افزایش ویسکوزیته خمیر گردید. نتایج خصوصیات خمیری شدن نشاسته فسفریله شده نشان داد که هر چه مقدار فسفریله شدن بیشتر باشد، مقاومت به ژلاتینه شدن نیز بیشتر است. خمیر هایی که دارای مقادیر بالاتری از نشاسته فسفریله گندم بودند، افت آب بیشتری را در حین سرخ کردن نشان دادند. نشاسته های فسفریله شده دارای محتوای رطوبتی کمتری پس از نگهداری بودند و مقدار روغن کمتری در آن ها پس از فرایند سرخ کردن عمیق باقی ماند. همچنین نتایج نشان داد که میزان کریسپی بودن محصولی که در آن نشاسته فسفریله شده بیشتری وجود داشت، بیشتر بود.
سندهو و همکاران (۲۰۱۲) به بررسی اثر ازون بر خصوصیات نشاسته گندم پرداختند. نتایج آن ها نشان داد که ازونی کردن نشاسته گندم سبب افزایش گروه کربوکسیلیک و کاهش محتوای کل کربوهیدارتی در اجزای آمیلوپکتین گردید. نتایج DSC نشان داد که ازونی کردن این نشاسته سبب تغییر خاصی در دما های انتقال و آنتالپی نگردید. همچنین نتایج نشان داد که ازونی کردن نشاسته گندم سبب کاهش ویسکوزیته خمیر و افزایش قدرت تورم آن شد.
لیو و همکاران (۲۰۱۲) نشاسته سیب زمینی کربوکسی متیله شده را به دو روش رایج و با بهره گرفتن از مایکروویو تولید کرده و خصوصیات آن ها را مورد بررسی قرار دادند. نتایج بدست آمده از X-ray و DSC نشان داد که میزان کریستاله بودن نشاسته کربوکسی متیل شده به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. نتایج SEM نشان داد که سطح گرانول های نشاسته در طی فرایند کربوکسیله شدن تجزیه گردیده است.
ژانگ و همکاران (۲۰۱۳) به بررسی برخی خصوصیات نشاسته های معمولی و مومی گندم پرداختند. شکل ظاهری و جمعیت گرانول های دو نشاسته مشابه هم بود. آن ها بیان کردند که نشاسته های مومی گندم دارای جزء کمتری از گرانول های نوع B بودند و میزان ساختار کریستالی در آن ها بیشتر از نشاسته های معمولی بود. بر اساس نظریه آن ها این تفاوت ها سبب افزایش دمای ژلاتینه شدن، آنتالپی انتقالی، ویسکوزیته ماکزیمم و قدرت تورم نشاسته مومی گندم در مقایسه با نشاسته معمولی آن ها گردید. آن ها همچنین دریافتند که نشاسته های مومی گندم دارای خصوصیت رتروگراده شدن کمتر و ظرفیت نگهداری آب بالاتری بودند.
مائولانی و همکاران (۲۰۱۳) دو استخلاف توأم هیدروکسی پروپیل و فسفریله را بر روی نشاسته ریشه گیاه اروروت[۱۰] به منظور بهبود خواص صنعتی این نشاسته ایجاد کردند. نتایج نشان داد که محتوای آمیلوز و آمیلوپکتین نشاسته اصلاح شده متفاوت با نشاسته طبیعی آن بود. همچنین آن ها دریافتند که در نتیجهی این اصلاحات، خصوصیات مورفولوژیکی و کریستالی بودن این نشاسته تغییر پیدا کرد.
مجذوبی و بی پروا (۲۰۱۴) به بررسی میزان پایداری اسیدی نشاسته های طبیعی و فسفریله شدهی گندم، قبل و بعد از ژلاتینه شدن پرداختند. آن ها از دو نوع اسید شامل اسید لاکتیک و استیک به میزان ۱۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم برای این منظور استفاده کردند. نتایج نشان داد که بعد از اضافه کردن اسید ها میزان حلالیت در آب گرانول های نشاسته افزایش ولی میزان جذب آب آن ها کاهش یافت. اضافه کردن اسید سبب کاهش دما و آنتالپی ژلاتینه شدن هر دو نوع نشاسته شد. همچنین نتایج نشان داد که نشاسته فسفریله شده به اسید مقاوم تر بوده، و همچنین حساسیت هر دو نوع نشاسته پس از ژلاتینه شدن به اسید بیشتر شد.
گانی و همکاران (۲۰۱۴) به بررسی اثر پرتودهی گاما بر روی خصوصیات دو نوع نشاسته سفید و قرمز سیب زمینی محلی هند پرداختند. نتایج آن ها نشان داد که با افزایش میزان قدرت پرتودهی میزان محتوای آمیلوز ظاهری، pH، رطوبت، قدرت تورم و میزان سینرسیس نمونه های نشاسته کاهش، در حالی که محتوای کربوکسیل، ظرفیت جذب آب و حلالیت آن ها افزایش یافت. نتایج SEM نشان داد که در اثر این پرتودهی شکاف های کوچکی بر روی سطح گرانول های نشاسته ایجاد گردیده که با افزایش قدرت پرتودهی افزایش یافتند. نتایج XRD نشان داد که الگوی کریستالی نشاسته ها ثابت مانده، ولی محتوای کریستالی بودن آن ها کاهش پیدا کرد.
لیو و همکاران (۲۰۱۴) برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته های فسفریله، اکسید شده و فسفریلهی اکسید شده ذرت را مورد مطالعه قرار دادند. آن ها دریافتند که نشاسته فسفریله دارای بیشترین مقاومت در برابر سیکل های یخ زدن-آب شدن بودند. نتایج نشان داد که خصوصیات میزان عبور نور و رتروگراده شدن نشاسته فسفریلهی اکسید شده، بسیار بهتر از نشاسته طبیعی ذرت بود. همچنین آن ها بیان کردند که هر دو استخلاف ایجاد شده بر روی نشاسته ذرت در قسمت آمورف آن ایجاد شده بود.
دو و همکاران (۲۰۱۴) برخی خصوصیات بدست آمده از نشاسته های چند گونه رایج لوبیا را مطالعه کردند. آن ها بیان کردند که گرانول این نشاسته ها بیضوی و کروی هستند و میانگین آن ها بین ۳/۲۵ تا ۴/۲۷ میکرومتر بود. نتایج آن ها نشان داد که نشاسته لوبیای سیاه دارای بالاترین پیک ویسکوزیته و بالاترین ویسکوزیته نهایی بوده، در حالی که نشاسته لوبیای قرمز کمترین مقادیر را برای این مشخصه ها دارا بود.
ژو و همکاران (۲۰۱۴) گزارش کردند که اضافه کردن نمک های افزایش دهنده کیفیت حلال[۱۱] به طور معنی داری سبب افزایش حلالیت، قدرت تورم، شفافیت و اندازه ذرات نشاسته سیب زمینی گردید، در حالی که نمک های کاهش دهنده کیفیت حلال[۱۲] به طور معنی داری این مشخصه ها را کاهش داد. نتایج آزمون DSC نشان داد که نمک های افزایش دهنده کیفیت حلال سبب کاهش دما و آنتالپی ژلاتینه شدن گردیدند، در حالی که عکس این مطلب برای نمک های کاهش دهنده کیفیت حلال مشاهده شد.
لی و همکاران (۲۰۱۴) بیان کردند که استفاده از آسیاب گلوله ای، خشک کن غلطکی و تیمار های الکلی-قلیایی در اصلاح فیزیکی نشاسته گندم سیاه، سبب افزایش معنی داری در میزان حلالیت در آب و قدرت تورم گردید. نتایج آن ها نشان داد که روش های مختلف اصلاح فیزیکی اشاره شده سبب تغییرات متفاوتی در شکل ظاهری گرانول های نشاسته شد.
گول و همکاران (۲۰۱۴) به وسیله هیدروکلوئید های کربوکسی متیل سلولز (CMC) و سدیم آلژینات و حرارت دهی خشک، نشاستهی شاه بلوط آبی را اصلاح کردند. نتایج آن ها نشان داد که اصلاح حرارتی نشاسته مذکور چه در حضور هیدروکلوئید ها و یا در غیاب آن ها، سبب کاهش شفافیت، حلالیت و قدرت تورم گردید و این در حالی بود که ظرفیت نگهداری آب و روغن این نشاسته افزایش یافت. همچنین اصلاح حرارتی این نشاسته سبب افزایش پیک ویسکوزیته گردید، که در حضور CMC این پیک کاهش پیدا کرد.
پیترژیک و همکاران (۲۰۱۴) دریافتند که میزان اکسیده شدن نشاسته ذرت بر میزان پذیرش گروه استیل در تولید نشاسته اکسید شدهی استیله موثر است. نتایج آن ها نشان داد که نشاسته استیله شده دارای ظرفیت نگهداری آب و حلالیت در آب بیشتری در دماهای ۵۰ تا ۷۰ درجه سانتیگراد بود. همچنین استیله کردن نشاسته های طبیعی و اکسید شده توانایی آن ها را در تولید ژل کاهش داد و سبب کاهش حساسیت نشاسته ها به رتروگراده شدن در طی زمان نگهداری گردید.
سان و همکاران (۲۰۱۴) با بهره گرفتن از فرایند حرارتی-رطوبتی نشاسته و آرد سورگوم را در دو سطح رطوبتی ۲۰ و ۲۵ درصد اصلاح کردند. نتایج نشان داد که حلالیت و قدرت تورم نمونه های اصلاح شده کاهش یافت. ویسکوزیته ی خمیر بیشتر نمونه های اصلاح شده، کمتر از نمونه های طبیعی بود. همچنین دما و آنتالپی ژلاتینه شدن نمونه های اصلاح شده بیشتر از نمونه های بدون اصلاح بدست آمد. نتایج XRD نشان داد که میزان کریستاله بودن نمونه های اصلاح شده بیشتر بود.
میائو و همکاران (۲۰۱۴) به بررسی برخی خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته های اکتنیل سوکسینیک انهیدرید (OSA) تولید شده از ذرت شیرین و ذرت مومی پرداختند. نتایج آن ها نشان داد که درجه جانشینی این گروه به صورت خطی با افزایش مقدار OSA افزایش پیدا کرد، به طوری که درجه جانشینی برای نشاسته ذرت شیرین بیشتر از ذرت مومی بود. نتایج طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR) نمونه های اصلاح شده، دو پیک جدید را در طول موج های ۱۷۲۵ و ۱۵۷۰ معکوس سانتیمتر نشان داد. پتانسیل زتا و فعالیت امولسیفایری نمونه های اصلاح شده، با افزایش درجه جانشینی افزایش یافت.
وانی و همکاران (۲۰۱۴) به وسیله پرتودهی گاما به اصلاح فیزیکی نشاسته شاه بلوط هندی پرداختند. آن ها گزارش کردند که با افزایش قدرت پرتودهی میزان ظرفیت نگهداری آب، محتوای کربوکسیل، حلالیت و مقاومت در برابر یخ زدگی-آب شدگی افزایش پیدا کرد. همچنین آن ها بیان کردند که شاخص های میزان سینرسیس و حداکثر ویسکوزیته نمونه ها در اثر پرتودهی کاهش یافتند. نتایج XRD نشان داد که در اثر پرتودهی تغییری در الگوی کریستالی نوع A نمونه های نشاسته مشاهده نشد.
ونگ ساگونسوپ و همکاران (۲۰۱۴) خصوصیات فیزیکوشیمیایی نشاسته فسفریله تاپیوکا را در سطوح مختلف فسفریله شدن مطالعه کردند. آن ها با بهره گرفتن از مخلوط ترکیبات STMP و STPP به نسبت ۹۹ به ۱ (وزنی/وزنی) و در غلظت های بین ۲۵/۰ تا ۶ درصد، نشاسته فسفریله شده را تولید کردند. نتایج نشان داد که میزان شفافیت خمیر نشاسته ها با با افزایش غلظت مخلوط ذکر شده کاهش یافت. همچنین میزان حلالیت و قدرت تورم نمونه های اصلاح شده با افزایش غلظت مخلوط افزایش پیدا کرد. آنالیز [۱۳]TGA نمونه های اصلاح شده نشان داد که در مقایسه با نمونه های طبیعی، میزان مقاومت حرارتی آن ها بیشتر بود.
فولادی و محمدی نفچی (۲۰۱۴) ابتدا نشاسته ساگو را هیدرولیز اسیدی کردند و سپس به وسیله پروپیلن اکسید آن را هیدروکسی پروپیله نمودند. نتایج آن ها نشان داد که هیدرولیز اسیدی نشاسته سبب کاهش وزن مولکولی نشاسته و به ویژه آمیلوپکتین گردید، در حالی که هیدروکسی پروپیله کردن اثری بر روی توزیع وزن مولکولی نشاسته ها نداشت. نشاسته های اصلاح شدهی اسیدی-هیدروکسی پروپیله شده که درجه جانشینی گروه هیدروکسیل در آن ها بیشتر از ۱/۰ بود، تا غلظت ۲۵ درصد کاملاً در آب محلول بودند. نتایج این مطالعه، اثر سینرژیستی هیدرولیز اسیدی (با اسید کلریدریک) و فرایند هیدروکسی پروپیله کردن نشاسته ساگو را به خوبی نشان داد.
کتال و ایبانوغلو (۲۰۱۴) سوسپانسیون های نشاسته گندم در آب را در دمای ۵ درجه سانتیگراد و در سه زمان مختلف، در معرض گاز ازون قرار دادند. نتایج نشان داد که دمای خمیری شدن نمونه های نشاسته ازونی شده به طور معنی داری کمتر از نمونه های نشاسته طبیعی بود. همچنین میزان تمایل نمونه های ازونی شده به رتروگراده شدن کمتر از نمونه های نشاسته طبیعی بود. نتایج نشان داد که درصد ژلاتینه شدن گرانول های نشاسته ازونی شده به طور معنی داری بیشتر از نمونه های شاهد بود که آن ها دلیل این مسئله را تضعیف پیوند های هیدروژنی بین مولکول های نشاسته و همچنین تجزیه ساختار پلیمری نشاسته در اثر فرایند ازونی شدن بیان کردند.
هو و همکاران (۲۰۱۴) اثر رتروگراده شدن ساده، دوگانه و سه گانه را بر خواص ساختاری نشاسته گندم مومی بررسی نمودند. نتایج آن ها نشان داد که محدوده دمای ژلاتینه شدن و آنتالپی ژلاتینه شدن نمونه های نشاسته رتروگراده شده دوگانه، دارای کمترین مقدار بودند. در مقایسه با نمونه طبیعی، الگوی پراش اشعه ایکس نشاسته های رتروگراده شده، از نوع A به نوع B تغییر یافت و میزان کریستاله بودن نسبی به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. نتایج حاصل از تصویر برداری میکروسکوپ الکترونی نشان داد که در مقایسه با نمونه های رتروگراده شده ساده و سه گانه، تصاویر سطح نمونه های رتروگراده شده دوگانه، ساختاری شبکه مانند با تعداد زیادی فضای خالی را نشان داد.
هلال و همکاران (۲۰۱۵) ساختار، شکل ظاهری و عملکرد نشاسته های استیله شده و اکسید شده جو را مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد که با افزایش کاتالیست های استیله کننده، میزان این استخلاف در نشاسته استیله شده افزایش پیدا کرد. همچنین میزان گروه های کربونیل و کربوکسیل در نشاسته های اکسید شده با افزایش سطح کلرین فعال افزایش یافت. استیله کردن سبب افزایش خاصیت آبدوستی نشاسته ها شد و اکسید کردن نشاسته جو باعث کاهش رتروگراده شدن و ویسکوزیته گردید.
اوانس و هیسمن (۱۹۷۹) به مطالعه رئولوژی برشی پایای ژل نشاسته سیب زمینی پرداختند. آن ها دریافتند که نمودار جریان این نوع ژل در تنش های برشی پائین به خوبی با بهره گرفتن از مدل رئولوژیکی هرشل-بالکلی قابل بیان است.
عبدالرحیم و همکاران (۱۹۹۵) خصوصیات رئولوژیکی برشی پایای نشاسته ذرت مومی فسفریله شده را به عنوان تابعی از غلظت (۳ تا ۶ درصد) و دما (بین ۶۰ تا ۱۴۰ درجه سانتیگراد) مطالعه نمودند. نتایج نشان داد که ضریب قوام (k) و شاخص جریان (n)، هر دو تحت تاثیر غلظت و دما قرار گرفتند، به طوری که افزایش دما سبب کاهش ضریب قوام و افزایش شاخص جریان گردید و افزایش غلظت باعث افزایش ضریب قوام گردید، در حالی که اثر مشخصی بر شاخص جریان نداشت. همچنین نتایج نشان داد که در غلظت پائین (۳ درصد) مدل بینگهام برازش خوبی را با داده های آزمایشگاهی نشان داد، در حالی که در غلظت بالاتر (۶ درصد) مدل هرشل-بالکلی دارای نتایج بهتری بود.
بهطور کلی بیمه این چنین تعریف شده است: «بیمه عملی است که به موجب آن یک طرف (بیمهگر) در مقابل دریافت مبلغی (حق بیمه) تعهد میکند خسارت طرف دیگر (بیمهگذار) را در مواقع بروز خطر معینی بپردازد»آنچه عمدتاً در بیمه مورد توجه قرار میگیرد، تحت پوشش قرار دادن خسارات وارده و تعیینشده است.[129]
بیمه قراردادی است که از توافق ارادهی طرفین یعنی بیمهگر و بیمهگذار به وجود میآید. حال باید به بررسی ماهیت بیمه پرداخت. بیمه با توجه به اطلاق مادهی 183 قانون مدنی و همچنین تعریف مادهی 1 قانون بیمه، مصوب 1316، عقد محسوب میشود. اما، آنچه محل اختلاف است، این است که چگونه عقدی است؟ آیا عقدی مستقل با عنوان و احکام خاص خود است یا اینکه درواقع یکی از عقود معین نظیر قرض، هبه و صلح است؟ نظریات مختلفی در اینخصوص داده شده و عدهای عقد بیمه دریایی را بهعنوان قرض و ضمان و هبهی معوض و صلح تلقی کردهاند که به دلیل طولانیشدن بحث از توصیف آن ها اجتناب میکنیم.[130]
اما، آنچه پذیرفته شده ، نظریه استقلال عقد بیمه است که با فقه اسلام سازگاری دارد؛ چرا که نزد عرف دارای آثار عقلایی و ویژگیهایی است که آن را از سایر عقود جدا میکند و مورد قبول عقلا است. از طرفی دیگر، با قواعد کلی صحت معاملات تناقض ندارد و هدف نامشروعی را دنبال نمیکند.
حال باید دید چه تعریفی از بیمه دریایی قابل ارائه است. متأسفانه هیچ ماده ای در قانون دریایی ایران به ارائه تعریفی از قرارداد بیمه دریایی نپرداخته است؛ لذا، بررسی تعاریف بهعملآمده از دیدگاه حقوقدانان و قوانین سایر کشورها ضروری به نظر میرسد. برای این منظور، ابتدا تعریف قانون بیمه ایران از عقد بیمه را میآوریم که در مادهی یک بهطور کلی تعریف شده و اختصاص به عقد بیمه دریایی ندارد و در هیچ مادهی دیگر از این قانون یا قوانین دیگر نیز تعریفی خاص از قرارداد بیمه دریایی به عمل نیامده است؛ بنابراین، تعریف مزبور، تعریف قانون دریایی ایران از عقد بیمه دریایی نیز محسوب میشود. این ماده چنین مقرر میدارد: «بیمه عقدی است که به موجب آن یک طرف تعهد میکند در ازای پرداخت وجه یا وجوهی از طرف دیگر، درصورت وقوع یا بروز حادثه خسارت وارده بر او را جبران نموده یا وجه معینی بپردازد. متعهد را بیمهگر، طرف تعهد را بیمهگذار، وجهی را که بیمهگذار به بیمهگر میپردازد،حق بیمه و آنچه را بیمه میشود، موضوع بیمه مینامند».
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))
ایرادی که به این تعریف میتوان وارد کرد این است که هیچگونه اشارهای به عنصر اصلی بیمه نشده است که همان «تأمین و جبران خسارت» است و هدف و علت غایی قرارداد بیمه را تشکیل میدهد و این قرارداد را طوری تعریف کرده است که گویی درواقع این امر نیز چیزی جز معاملهی پول با پول نیست.[131]همانطور که در قمار و ربا و شرطبندی، مطلب غیر از این نیست و تنها صورتهای آن ها با یکدیگر متفاوت است.[132]
اما، تعریف صحیحی از قرارداد بیمه دریایی در حقوق ایران ارائه شده که اینچنین است: «قرارداد بیمه دریایی عقدی است که به موجب آن یک شخص در ازای گرفتن مبلغ معینی با تعهد به جبران خسارت احتمالی ناشی از خطرهای مشخصی به شخص دیگر تأمین میدهد».[133]
یکی دیگر از متداولترین تعاریف موجود در این زمینه، مادهی 1 قانون بیمه دریایی انگلستان است که مقرر میدارد: «قرارداد بیمه دریایی، قراردادی است که به موجب آن بیمهگر تعهد میکند تا سقف مبلغ مورد توافق، خسارات دریایی سفر دریایی را به بیمهگذار جبران نماید.» گفتنی است که قرارداد بیمه حملونقل دریایی تابع مسائل و قوانین بینالمللی خاص است و از طرف دیگر، انتقال خطر و ریسک از بیمهگر به بیمهگذار باعث گردیده تا بیمه نامهها تحت یک شرایط مدون و بهصورت یکنواخت در عرف بینالملل تدوین گردند، تا در صورت بروز حادثه، حقوق و تعهدات بیمهگر و بیمهگذار به صورت یکنواختی مورد شناسایی قرار گیرد. به همین دلیل مؤسسات متفاوتی اقدام به تدوین و تنظیم شرایط عمومی بیمهنامههانمودهاند که یکی از مشهورترین آن ها«انیستیتوی بیمهگران لندن» است.[134]
بهطور کل، بیمه عقدی است تجاری که ویژگیهای خاصی دارد؛ از جمله اینکه عقدی رضایی است. به این معنا که نیاز به تشریفات خاصی ندارد، هرچند که اصولاً به شکل کتبی منعقد و منجر به صدور بیمهنامه میشود اما، نباید اینگونه تصور کرد که عقد بیمه شفاهی فاقد اعتبار است و همچنین عقدی الحاقی و احتمالی است و جبران خسارت بهوسیلهی بیمهگر زمانی صحیح است که خطرها احتمالی و غیرقابل اجتناب باشد. علاوه بر این موارد، بیمه دریایی شرایط خاصی نیز دارد؛ از جمله اینکه تابع اصل غرامت است؛ به این معنا که تا میزانی جبران خسارت صورت میگیرد که زیان بیمهگذار را بپوشاند، نه اینکه به سود آوری وی منجر شود.[135]طبق مادهی ۲۲ قانون بیمه، مصوب۱۳۱۶، در بیمه حملونقل، خسارت بر اساس قیمت مال در مقصد حساب میشود؛ بنابراین، باید پذیرفت که قیمت در مقصد برابر است با قیمت تمامشدهی کالا. ولی در عمل، بیمهگران در هنگام صدور بیمهنامهی دریایی، مبلغی بیشتر برای حق بیمه و پرداخت خسارت در نظر میگیرند. توجیه این سود این است که بر اثر ازبینرفتن کالای بیمهشده، بیمهگذار هم از بهای کالا و هزینههای پرداختی و هم از سود حاصل از فروش کالا در مقصد محروم میماند.[136] خصیصهی دیگر بیمه دریایی، جنبهی استمراری آن است. به این معنا که تا زمانی کالای مورد بیمه به مقصد مندرج در بیمه نامه نرسیده باشد و تحویل نگردد، دارای اعتبار است. [137].
نکته حائز اهمیت که بهطور خلاصه به آن اشاره میشود این است که بر خلاف عرف حاکم بر سایر بیمهها که باید نام بیمهگذار در آن مشخص و معین باشد، در بیمه حملونقل دریایی به دلیل اینکه در طول حمل ممکن است کالا چندین بار انتقال داده شود و بارنامه میتواند در وجه حامل تنظیم شود، بیمهنامه نیز میتواند در وجه حامل باشد.
اما، در حقوق انگلیس، منتقلالیه موضوع بیمه، تنها در صورتی میتواند از پوشش بیمهای استفاده کند که بیمهنامه همراه با موضوع بیمهنامه به وی منتقل شده باشد.[138]
مسئلهی بعد در خصوص موضوع بیمه دریایی است که عبارت است از آنچه به موجب قرارداد بیمه دریایی تحت پوشش قرار میگیرد و موضوع بیمه نام دارد و میتواند هرگونه مالی را که در معرض خطرهای دریایی است، در برگیرد. مهمترین و شایعترین موضوعات بیمه، محمولهی کشتی، کرایه و مسئولیت متصدی حمل یا مالک کشتی است و سایر موضوعات مربوط به دریانوردی از جمله وثیقه و وام نیز میتواند موضوع بیمه باشد.[139]
موضوعات بیمه دریایی، طی سفر دریایی با خطرهایی مواجه هستند که این خطرها باید به نحوی احتمالی و اجتنابناپذیر باشند و بنابراین تمام حوادث دریایی را که چنین اوصافی دارند میتوان بیمه نمود. در غیر این صورت، نمیتوان آن ها را بیمه کرد. در عرف بیمهگری خطرهای تحت پوشش بیمه را در دو بخش تقسیم میکنند. یک دسته خطرهایی که بدون تصریح در قرارداد تحت پوشش هستند، مانند غرقشدن کشتی یا محموله و واژگونشدن. بخش دیگر معمولاً خارج از شمول بیمه هستند، مگر اینکه در قرارداد به آن تصریح شود[140] مانند خسارات ناشی از جنگ و شورش.
یکی از دلمشغولیهای اجتنابناپذیر و نگرانیهای کتمان ناپذیر مرتهنین و حتی مالکان و راهنان، در مقابل خطرهای دریایی، نظیر تصادم و طوفانهای سهمگین و جنگ و خرابکاریهای گروههای محارب، تأمین حقوق آنهااست که بهوسیلهی عقد بیمه تأمین و تضمین خواهد شد. بیمه از موضوعاتی است که نهتنها در فصل مربوط به رهن کشتی، بلکه در هیچ یک از فصول و مقررات مندرج در قانون دریایی بررسی نشده است و صرفاً مادهی 191 به لزوم تدوین طرح بیمه دریایی بهوسیلهی دولت اشاره کرده است. به همین دلیل، میتوان سکوت قانون دریایی در این زمینه را یکی دیگر از نواقص این قانون به حساب آورد.
اما، عملاً یکی از مهمترین تعهداتی که راهن دارد، بیمهکردن منظم کشتی است که مرتهن انتظار آن را دارد و معمولاً به صورت شرط ضمن عقد مورد توافق طرفین واقع می شود . اهمیت بیمه با توجه به موضوع تلف کشتی و حفظ حقوق مرتهنین بسیار است. برای روشنشدن بحث لازم است موضوع تلف مورد وثیقه و آثار آن بررسی شود تا بیشتر به اهمیت بیمه پی برد.
1.2. تلف کالای مورد وثیقه در قانون دریایی ایران
گفته شد که فرمانده میتواند در شرایط اضطراری وامی را طبق بند 5 مادهی 29 اخذ نماید و در مقابل، بار را نزد مرتهن به وثیقه بگذارد. از سوی دیگر، ماده 107 بحث از بین رفتن رهن درصورت تلف کالای مورد وثیقه را مطرح میکند. حال این سؤال پیش میآید که چنانچه این رهینه تلف گردد، احکام حقوقی و فقهی آن چه خواهد بود؟
قانون دریایی در این رابطه در مادهی 107 چنین مقرر داشته است که: «اگر کالای مورد وثیقه در زمان و محل وقوع حادثه و بر اثر حوادث غیرمترقبه یا فعل یا تقصیر فرمانده یا کارکنان کشتی کلاً تلف شود، وامدهنده حق استیفای طلب نخواهد داشت. وامگیرنده مکلف است همهی اقدامات لازم را جهت جلوگیری از وقوع خسارت یا تعدیل آثار آن معمول دارد».
از سوی دیگر، قانون مدنی در مادهی 791 چنین مقرر داشته است: «اگر عین مرهونه به واسطهی عمل خود راهن یا شخص دیگری تلف شود، تلفکننده باید بدل آن را بدهد و بدل مزبور رهن خواهد بود» و نیز از تکالیف راهن این است که نباید در رهن تصرفی نماید که منافی با حقوق مرتهن باشد. چنانکه در مادهی 793 قانون فوق آمده است: «راهن نمیتواند در رهن تصرفی کند که منافی حق مرتهن باشد؛ مگر به اذن مرتهن» و فرقی نمیکند که این تصرف عملیات حقوقی باشد، مانند انتقال عین یا تصرف مادی، مانند تخریب و تلف. در فقه امامیه با اتفاقنظر، همه برآنند که با تلف مورد وثیقه، دین از بین نمیرود[141]. اما، همانطور که ملاحظه شد، در قانون دریایی با تلف مورد وثیقه دین از بین میرود؛ هرچند این تلف با تقصیر خود راهن که فرماندهی کشتی است، اتفاق افتاده باشد؛ لذا، چنین استنباط میشود که میان قانون دریایی از یک سو و قانون مدنی و فقه از طرف دیگر تفاوت چشمگیری وجود دارد و این سؤال مطرح میشود که چگونه مرتهن که فرضاً براساس یک عمل و هدف انساندوستانه به فرمانده کمک کرده است، در چنین حالتی نتواند حتی اصل وجه پرداختی خود را اخذ نماید؟ در مقام پاسخگویی به این سؤال نظریات و توجیهات مختلفی که عمدهی آن را دکتر نجفی اسفاد مطرح کردهاند، ارائه شده است که اختصاراً بیان خواهیم نمود:
در ادامه باید متذکر شد که نظریهی اخیر توسط حقوقدانان دیگری نیز تصدیق شده است.
دکتر هوشنگ امید آوردهاند: «در این قراردادها وامدهنده در قبال بهرهای که بیش از معمول بازار است، سرمایه خود را به خطر میاندازد؛ از این روی، استرداد وام مشروط به این است که کشتی و بار سالم به مقصد برسد».[146]
دکتر ستودهتهرانی نیز چنین بیان داشتهاند: «اعتبار دریایی عبارت است از اعتباری که وامدهنده به مالک کشتی میدهد و وامگیرنده درصورتی ملزم به استرداد اصل و منافع آن است که کشتی سالم به مقصد برسد. در مقابل این شرط، وامدهنده بهرهی زیادتری از معمول دریافت میدارد که در سابق به نام سود دریایی نامیده میشد تا تابع مقررات راجع به منع بهره نشود و میزان این بهره بین 50 تا 100درصد اصل وام بود».[147]
این دسته از حقوقدانان برای رفع نگرانی مرتهن راه دیگری را پیشنهاد دادهاند و آن این است که مرتهن میتواند به «کالای مورد وثیقه» که در مادهی 107 به آن اشاره شده، اکتفا نکند و درنتیجه با «تسریدادن وثیقه به سایر بارها و خود کشتی و حتی کرایه بار» مخاطراتش را تقلیل دهد؛ چرا که اگر مال مورد وثیقه گسترش یابد، امکان تلف آن کمتر خواهد بود و مرتهن با تلفشدن قسمتی از آن حق استیفای طلب از قسمت دیگر را خواهد داشت و درنهایت، مادهی 107 قانون دریایی بهعنوان تأسیس جدیدی پذیرفته شده و دلیل عمدهی آن را عرف دریانوردی دانستهاند.[148]
اما، به نظر نگارنده، مدلول این ماده علاوه بر اینکه نشأت گرفته از رویهی کشورهای پیرو حقوق عرفی[149]و شکل اولیهی رهن دریایی بوده است و هم اکنون در قوانین آن ها نیز متروک مانده است،[150] با بسیاری از مبانی حقوقی در تضاد است. اولاً: بیان عبارت «فعل یا تقصیر» فرمانده باعث میشود که فرمانده یا مالک کشتی را در حالتی که ید او ضمانی است، مسئول نشناسیم که این موضوع نادرست است؛ زیرا، فرمانده وقتی مرتکب تقصیری میشود، بلاشک ضامن و مسئول خواهد بود و دلیلی وجود ندارد که بخواهیم فرمانده یا کارکنان را از حیطهی شمول اصل خارج سازیم. در تایید این مطلب باید به مادهی۳۴(94 مکرر) قانون اصلاح قانون دریایی، مصوب 1391، اشاره نمود که در قسمتی از این ماده مقرر نموده است: «… فرمانده در قبال هر گونه تلف یا خسارت وارده به کالاهای حملشده بر روی عرشه مسئولیت دارد، مگر آنکه فرستندهی بار موافقت کتبی خود را با این عمل اعلام کرده باشد یا عرف کشتیرانی اینگونه عمل را مجاز تلقی نماید.» به علاوه اینکه در قسمت دوم ماده 107 وامگیرنده یا فرمانده را مکلف دانسته که همهی اقدامات لازم را جهت جلوگیری از وقوع خسارت یا تعدیل آثار آن معمول دارد. ثانیاً: حتی بر فرض پذیرش صدر مادهی 107، ضمانت اجرایی که برای آن ممکن است پیشبینی شود، نهایتاً باید از بین رفتن حق وثیقه باشد و نه از بین رفتن طلب. درواقع به نظر میرسد دین اصلی با تضمینات آن مشتبه شده و از بین رفتن وثیقه را موجبی برای از بین رفتن دین دانستهاند که به هیچ وجه نمیتواند درست باشد.
لذا، شایسته است در اصلاحات قانون دریایی، این ماده با دقت بیشتری بررسی شود. در همین راستا، اینگونه به نظر میرسد که در خصوص تلف کالای مورد وثیقه باید بین اتلاف و تسبیب فرمانده و کارکنان کشتی و تلف قهری تفکیک قائل شویم. با این توضیح که اگر تلف بار مورد وثیقه، ناشی از قصور و کوتاهی فرمانده یا کارکنان کشتی باشد، طبق قواعد مربوط به مسئولیت مدنی که اصولاً بنا بر مسئولیت ناشی از تقصیر وضع شدهاند، فرمانده را ضامن دانسته و او را طبق مادهی 791 قانون مدنی ملزم به دادن بدل مورد وثیقه بدانیم. به عبارت دیگر، در صورت تقصیر فرمانده، علاوه بر اینکه اصل طلب مرتهن ساقط نمیشود، حق وی بر مورد وثیقه نیز از بین نمیرود و بدل وثیقه، تضمین طلب وی قرارگیرد. اما، در صورتی که تلف در نتیجهی حوادث خارجیِ پیشبینینشدنی و دفعنشدنی ایجاد شود، حق عینی به کالای مورد وثیقه را منتفی دانسته و به عبارتی عقد رهن منحل شده است؛ لیکن، حق استیفای طلب مرتهن کماکان باقی است و وی در زمرهی بستانکاران عادی قرار میگیرد؛ از این روی، حکم مادهی 107 قانون دریایی تعدیل میگردد.
نکته قابل توجه دیگر این است که با چون این حکم قانون با فرض پذیرش، استثنایی است، لذا نباید آن را به تلف کشتی تسری دارد و بایستی تفسیر مضیق شود، به خصوص اینکه اگر حکم این ماده را گسترش دهیم، یک تالی فاسد به همراه خواهد داشت و آن این است که مرتهنین، دیگر رغبتی به دادن وامهای کلان نخواهند داشت زیرا با توجه به خطرهای زیاد سفرهای دریایی، استیفای طلب آن ها و همینطور حق وثیقه آن ها متزلزل خواهد بود.
حال این سؤال به ذهن میرسد که آیا مرتهن میتواند در ضمن عقد شرط خلاف کند؟ آیا این ماده جزء قواعد آمره محسوب میشود یا قواعد تکمیلی؟
از آنجا که مفاد مادهی 107 عمدتاً مبتنی بر عرف دریانوردی معرفی شده است و عرف تا جایی بر قرارداد حکمفرماست که بر خلاف آن تراضی نشده باشد؛ لذا، مقررات مزبور جنبهی تکمیلی داشته و تراضی بر خلاف آن امکانپذیر خواهد بود. همانطور که موافقان هم متذکر شدهاند، مرتهن میتواند در ضمن عقد رهن قید کند که درصورت تلف بار و کالا، استیفای طلب از محل فروش کشتی یا کرایهی باربری تأمین شود و به نوعی برای مورد رهن درصورت تلف، بدل درنظر گرفته شود.
توجیه دیگری که به نظر میرسد منطقی باشد، این است که ظاهر مواد 107، 108 و 109 ناظر به مواردی است که استیفای طلب از محل فروش مال مورد وثیقه که بار کشتی است «قیدِ تعهد راهن» باشد؛ یعنی مرتهن فقط بخواهد از محل وثیقه معین استیفای طلب کند و در صورتی که بار مورد وثیقه تلف شود، رهن منحل میشود. ولی در مواردی که ترتیب مزبور قید تعهد نباشد و تضمین دین با وثیقهگذاشتن کالا مطلوب مرتهن بوده و موضوعیتی برای وی نداشته باشد، ایرادی ندارد که بدل وجود داشته باشد.
2.2. ضرورت و اهمیت بیمه در رهن دریایی
با توجه به مطالب مذکور برای حفظ حقوق مرتهن، لازم است راهن را ملزم به بیمهکردن کشتی به شکل مطلوبی نماییم تا درصورت تلف کشتی و سایر خسارات، مرتهن به شکلی ناخواسته، درگیر تفسیرهای متناقض و سکوت قوانین و تضییع حقوق خود نشود.
بهتر است راهن را متعهد بدانیم که کشتی خود را در مقابل خساراتی مثل خطرهای دریایی که موجب تلف مال مورد وثیقه شود، بیمه کند و معمولاً باید همهی حقوق بیمه و سایر وجوه مربوطه را بپردازد.
هرچند بیمهکردن در قانون اجباری قلمداد نشده است ، اما در عمل،در قراداد های رهن به صورت شرط ضمن عقد لازم قلمداد می شود و عدم تدارک بیمه ضمانت اجراهایی را در بردارد؛ چرا که با توجه به اهمیت این موضوع و با عنایت به اینکه درنتیجهی چنین اقدامی ممکن است مرتهن با تلف کشتی از استیفای طلبش باز بماند، معمولاً وجه التزامی برای عدم انجام تعهد، علاوه بر حال شدن بدهی راهن در نظر میگیرند. درواقع، سعی مرتهنین بر این است که با تحت فشار گذاشتن راهن، جلوی تمامی موارد احتمالی را که ممکن است به حقوق ایشان در آینده لطمه وارد کند، بگیرند.[151]
به منظور جلوگیری از تبعات سوء مادهی 107 قانون دریایی، ضرورت بیمهکردن مال مرهونه روشن گردید. بر اساس نظر پیشنهادشده سزاوار است، فرمانده نیز مسئولیتهای خود را بیمه کرده تا از این طریق، در صورت بیمبالاتی و تقصیر در انجام وظایف خود، متحمل هزینه های گزاف نشود؛ زیرا، همانطور که اشاره شد، فرمانده در صورت تقصیر (تسبیب) در حفظ و اتلاف کالای مورد وثیقه ناگزیر است بدل آن را مهیا کرده و به وثیقهی مرتهن بگذارد.
ب. شرط واگذاری سند وام
همانطور که طبق قواعد کلی میدانیم، راهن میتوان مرتهن را در ضمن عقد رهن یا عقد علیحده، وکیل خود قرار دهد. مثلاً، قانون مدنی در مادهی 777 این وکالت را به رسمیت شناخته است که اگر راهن در مهلت مقرر قرض خود را ادا ننمود، مرتهن از عین مرهونه یا قیمت آن طلب خود را استیفا کند.
لي و همکارانش در سال 2005 مطالعهاي تجربي در خصوص تأثير سوابق کيفي بر پذيرش سيستمهاي پرداخت الکترونيکي ماليات از سوي ماليات دهندگان انجام دادند. اين مطالعه براساس دادههاي جمعآوري شده از 141 ماليات دهنده با تجربه در تايوان، پذيرش و تأثير سوابق کيفي بر ادراک سودمندي ماليات دهندگان ([17]PU) و ادراک سهولت استفاده ([18]PEOU) از سيستم ارزيابي سنجيده شده است. نتايج نشان داد: اول اينکه ثابت شد که مدل پذيرش فناوري(TAM) مدلي معتبر جهت بررسي پذيرش سيستم پرداخت اينترنتي ماليات از سوي ماليات دهندگان ميباشد. همچنين، براي ماليات دهندگان ادراک سودمندي سيستم (pu) بيشتر از ادراک سهولت استفاده(PEOU) بر ماليات دهندگان تأثير گذاشته تا از اين سيستم ماليات الکترونيکي استفاده کنند. دوم اينکه، مواردي مانند کيفيت سيستم اطلاعاتي(ISQ)[19] ، کيفيت اطلاعات (IQ)[20] و همچنين ادراک اعتبار سيستم (PC)[21] ، به صورت مثبت بر سودمند نشان دادن سيستم تأثير ميگذارد. سوم اينکه، کيفيت اطلاعات(IQ) برادراک سهولت استفاده(PEOU) تأثير مثبت ميگذارد (ملکی نجفدر و همکاران، 1391).
پژوهشي ديگر كه در سال 2006 توسط چانگ و همكارانش باعنوان: شاخصهاي پذيرش خدمات دولت الكترونيك، مسأله سيستم پرداخت و ثبت اينترنتي ماليات با بهره گرفتن از مدلي تئوريكي كه براساس تئوري رفتار برنامه ريزي شده ([22]TPB) بود به انجام رسيد. فرضيه مدل تئوري رفتاربرنامه ريزي شده (TPB) در اين تحقيق توسعه داده شده بود تا پذيرش كاربران را ارزيابي نمايد. يافتههاي تحقيقات پذيرش كاربر مؤيد اين مطلب است كه: هنگامي كه كاربران با بسته نرم افزاري جديدي رو به رو ميشوند، فاكتورهاي متعددي بر تصميم آنها مبني بر چگونگي و زمان استفاده از آن تأثير ميگذارد (چانگ و همکاران، 2005).
پژوهشي ديگر در سال 2003، توسط اداره ملي ماليات كشور تايوان (NTA) و همكاري آقاي چائو و همكارانش تحت عنوان: شاخصهاي پذيرش روشهاي پرداخت الكترونيكي ماليات از سوي ماليات دهندگان صورت گرفت. اگرچه تايوان، جهان را به درصدي از توصيههاي خدمات دولت الكترونيك رهنمون ميسازد، اما تنها 35 درصد ساكنان آن به سايتهاي دولتي دسترسي دارند، اين آمار در دانمارك 63 درصد، نروژ 62 درصد و فنلاند 59 درصد ميباشد.
پژوهشي که در ژوئن 2003 توسط اليزابت و فوميکوهاياش با عنوان پرداخت هاي مشتري و پذيرش تکنولوژي صورت گرفته اشاره نمود که با بهره گرفتن از نظرسنجي و جمع آوري داده ها به ارائه راهکاري در جهت گسترش استفاده از POS در مراکز فروش پرداختند و به اين نتيجه دست يافتند که تمايل در استفاده از ابزار پرداخت الکترونيک نسبت به ابزار سنتي بيشتر مي باشد(ملکی نجفدر و همکاران، 1391).
در پژوهشي ديگر، توسط( شين ويوآنهانگ ،2006) تحت عنوان: پذيرش خدمات دولت الکترونيک از سوي کاربران، مورد سيستم اسناد الکترونيکي انجام گرفت که به اين نتيجه دست يافتند که قبل از اينترنتي کردن خدمات دولتي سنجش تمايل کاربران به پذيرش خدمات الکترونيکي ضروري به نظر ميرسد (شین و همکاران، 2006)..
مشکی و همکاران (1391) مدلی ساختاری را برای اخذ مالیات الکترونیکی ارائه دادند و عوامل مؤثر بر تمایل مشتریان به استفاده از خدمت اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی را به این صورت شناسایی کردند: انتظار تلاش، تأثیر اجتماعی و انتظار کارایی. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مباحث فنی – زیر ساختی بر عوامل انتظار تلاش و انتظار کارایی اثر مثبت و معنی داری دارد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
ملکی نجفدر و همکاران(1391) به بررسی عوامل پذیرش و کاربرد فناوری اطلاعات پرداختند و دریافتند که این پذیرش با متغیرهای سهولت استفاده از خدمات اینترنتی، سودمند بودن استفاده از سیستم اینترنتی، دسترسی به امکانات تکنولوژیکی و ویژگی های جمعیت شناختی مؤدیان رابطه مسقیم دارد (ملکی نجفدر، 1391).
طیبنیا و همکار،(1388) به بررسی مالیاتستانی الکترونیکی در ایران پرداخته است و پیشنهاد استفاده از یک پایگاه الکترونیکی امن مبادلاتی را داده است که در آن ضمن ارائه امنیت به کاربران و مبادله کنندگان، از آنان مالیات اخذ شود.
پژوهش ديگري كه توسط عبدي، روحاني، لطفي صورت گرفت مدل جامعي را پيشنهاد دادند كه در اين مدل ضمن بررسي نظريههاي عملكرد منطقي، انتشار نوآوري، رفتار برنامه ريزي شده، مدل پذيرش فناوري و نظريه شناخت اجتماعي، مجموعه اي از مؤلفههاي مشابه شناسايي شده و در نهايت يك مدل نهايي شامل هفت ¬مؤلفه طراحي گرديده است. اين مؤلفهها عبارتند از : 1-كارايي مورد انتظار 2- تلاش مورد انتظار 3- تأثير اجتماعي4- شرايط تسهيل كننده 5- نگرش 6- تواناييهاي شخصي 7- تشويق توضيح اين كه مدل مورد نظر در اين قسمت تا كنون مورد بحث قرار نگرفته است (ملکی نجفدر، 1391).
در مقالهاي که توسط شايسته و همکار (1388) با عنوان بررسي فرآيند پرداخت ماليات درايران و راهکارهايبهبود آن انجام گرفت به اين نتايج دست يافتند که فرآيند پرداخت در ادارات امور مالياتي يكي از مهمترين فرآيندهاي مالياتي و اطلاعاتي است كه تسهيل و كاهش زمان آن باعث كاهش زمان وصول ماليات و همچنين رضايت موديان و تكريم ارباب رجوع خواهد شد. در اين مقاله سعي شده است با ارائه وضعيت موجود و بررسي مشكلات وضعيت فعلي به ارائه پيشنهاداتي در جهت بهبود و تسهيل فرآيند پرداخت ارائه شود و سيستم مطلوب پرداخت معرفي گردد.
فصل سوم
روششناسی پژوهش
هدف تمام علوم ، شناخت و درک دنياي پيرامون ما است. به منظور آگاهي از مسايل و مشکلات دنياي اجتماعي، روشهاي علمي، تغييرات قابل ملاحظهاي پيدا کردهاند.اين روندها و حرکتها سبب شده است که براي بررسي رشتههاي مختلف بشري، از روش علمي استفاده شود. (ايران نژاد پاريزي، 1378: 9) از جمله ويژگيهاي مطالعة علمي که هدفش حقيقتيابي است استفاده از يک روش تحقيق مناسب ميباشد و انتخاب روش تحقيق مناسب به هدفها، ماهيت وموضوع مورد تحقيق و امکانات اجرايي بستگي دارد و هدف از تحقيق دسترسي دقيق و آسان به پاسخ پرسشهاي تحقيق است. (خاکي،1379).
این تحقیق از نظر هدف کاربردی است زیرا کاربرد تئوریها را در جهان شناسایی کرده و آن را برای حل مسائل سازمانی به کار برده است. و از نظر استراتژی پیمایشی است در استراتژی پیمایشی محقق رفتار را در جامعه توصیف میکند و از دستکاری متغیرها اجتناب میکند. همچنین تحقیق حاضر از نظر روش جمع آوری دادهها توصیفی است. دادههای تحقیق در پیمایش از طریق پرسشنامه طراحی شده جمع آوری خواهد شد. روش اجرای طرح تصادفی است زیرا دادههای تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه به شکل تصادفی بین اعضای جامعه تحقیق جمعاوریشده است.
يک جامعه آماري عبارت است از مجموعهاي از افراد يا واحدها که داراي حداقل يک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتي است که بين همه عناصر جامعه آماري مشترک و متمايز کننده جامعه آماري از ساير جوامع باشد. (آذر، مومني، 1383، ج 1) .
جامعه آماري در اين تحقيق کلية مؤدیان مالیاتی مراجعه کننده به اداره امورمالياتي بندر امام خمینی (ره) ميباشد.
گروه نمونه، يک مجموعه فرعي از جامعه آماري است که با مطالعة آن محقق قادر است نتيجه را به کل جامعه آماري تعميم دهد. (سکاران، 1381) يا به عبارت ديگر، تعداد محدودي از آحاد جامعه آماري که بيان کننده ويژگيهاي اصلي جامعه باشد را نمونه گويند. (آذر، مؤمني، 1383) .
جامعه آماری تحقیق ادارات امورمالياتي بندر امام خمینی (ره) میباشد. و نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. دادههای مورد نظر با بهره گرفتن از پرسش نامه با طیف 5 مقوله ای لیکرتی در سال 1392 جمع آوری شده است . این پرسش نامه بین مؤدیان مراجعه کننده این واحدها توزیع شد تا با شناسایی عوامل موثر و معنی دار تعیین و معنی داری اثرها بررسی و مدل نهایی معلوم شود.
در اين تحقيق از آن جايي که جامعه مورد نظر که همان بندر امام خمینی (ره) است محدود در نظر گرفته شده است، و جهت محاسبة حجم نمونة مورد نياز براي پژوهش از جدول مورگان استفاده گرديده است(مومني ، 1386:193). با توجه به تعداد جامعه، تعداد نمونه با بهره گرفتن از جدول مورگان به دست آمده است:
N= 1000n= 278
جدول مورگان در ادامه به نمایش درآمده است:
جدول 3-1جدول مورگان (منبع: کرجسی و مورگان، 1970)
در يک تحقيق براي پاسخ دادن به سئوالهاي تحقيق و يا آزمون فرضيهها، تشخيص متغيرها امر ضروري است. در اين تحقيق دو نوع متغير در نظر گرفته شده است.
1-4- متغير مستقل: يک ويژگي از محيط فيزيکي يا اجتماعي است که بعد از انتخاب، دخالت يا دستکاري شدن توسط محقق مقاديري را ميپذيرد تا تاثيرش بر روي متغير ديگر (متغير وابسته) مشاهده شود.
2-4- متغير وابسته: متغيري است که تغييرات آن تحت تأثير متغير مستقل قرار ميگيرد (بازرگان، سرمد، حجازي،1380).
متغیرهای مستقل تحقیق انتظار عملکرد،، انتظار تلاش، نگرش نسبت به استفاده از فناوری، اثر اجتماعی، شرایط تسهیل کننده، خود کارآمدی، اضطراب، نیت رفتاری برای استفاده است. همچنین متغیر وابسته تحقیق پذیرش استفاده از مالیاتستانی الکترونیکی است.
در اين تحقيق، از روش نمونه گيري تصادفی ساده استفاده شده است. در اين نوع نمونه گيري به هر يك از افراد جامعه احتمال مساوي داده ميشود تا در نمونه انتخاب شود. به عبارت ديگر اگر حجم افراد جامعه N و حجم نمونه را n فرض كنيم، احتمال انتخاب هر فرد جامعه در نمونه مساوي n/N است.
مهمترين روشهاي گردآوري اطلاعات در اين تحقيق بدين شرح است :
در جدول ۲-۲ انواع دیدگاههای بررسی ارزش ویژه برند آورده شده اند (Subramanian, Sriram and Manohar, 2007):
(جدول ۲-۲) تفاوت انواع دیدگاههای بررسی ارزش ویژه برند
نام دیدگاه | مشخصات دیدگاه |
مالی |
۱٫ هزینهبر و زمانگیر نیستند چون با داخل سازمان سر و کار دارند. (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )) ۴٫ نظر مشتری در آن ها در نظر گرفته نمی شود. |
بازاریابی، مصرف کننده |
۱٫ رابطه دقیق و مستقیمی با مقادیر عددی ارائه نمیکنند. ۲٫ مدلهایی کیفی هستند که شامل ادراک مشتری از برند میباشند. ۳٫ معمولاً توسط یک ترازنامه مشخص میشوند. ۴٫ قابلیت انتخاب معیارها در این نوع مدلها به صورت ذهنی بالا است. ۵٫ خطا در محاسبات این گونه مدلها بالا است. ۶٫ سعی دارند مشخص کنند که چه چیز در ذهن و قلب مشتری است. ۷٫ رفتارهای رقبا و استراتژی های فروش را به هیچ وجه در نظر نمیگیرند. ۸٫ از های معروف این دسته میتوان به این موارد اشاره کرد: آکر و کلر |
ترکیبی | از مدلهای معروف این دسته میتوان به این موارد اشاره کرد: اینتر برند، ایکویی ترند، وای. اند. ار. |
۲-۴-۲- مدلهای اندازه گیری ارزش ویژه برند سبز
انواع مدلهای اندازه گیری ارزش ویژه برند بهترتیب از نظر سال، به شرح زیر میباشند:
۲-۴-۳- مدل آکر
اولین و معروفترین مدل توسط آکر در سال ۱۹۹۱ ارائه شده که میتوان گفت یک مدل کاملاً روانشناختی است که ارزش ویژه را از دید مصرف کننده مورد سنجش قرار میدهد و شامل ۵ بعد آگاهی با برند، تداعی برند، کیفیت درک شده، وفاداری به برند و سایر داراییهای مالکانه برند که مرتبط با شرکت است مطرح شد که عملاً ۴ بعد اول در آنالیز تجزیهوتحلیل ارزش ویژه برند مبتنی بر نظر مصرف کننده در نظر گرفته می شود که حتی آکر در سایر نظریاتش از همین ۴ عامل استفاده کرده است و پنجمین عامل را به عنوان کانال ارتباطی میان شرکت و دیگر عوامل نه به عنوان یک رابطه مستقیم با مصرف کننده مطرح کرده است (ابراهیمی، خیری و یادگاری نیارکی، ۱۳۸۸، ۱۶۴).
ایجاد ارزش برای مشتری
تفسیر/ پردازش اطلاعات
اطمینان در تصمیم خرید
رضایت مصرف کننده
کیفیت درک شده
آگاهی برند
ایجاد ارزش برای سازمان
اثربخشی و کارایی برنامه
بازاریابی
برنامه/ حاشیه سود
گسترش برند
شکل (۴-۱۰). بهره آنتنها ۶۵
شکل (۴-۱۱). تلفات بازگشتی بر حسب تغییرات پارامتر ۶۵
فصل اول
معرفی هندسه فرکتالی و خواص آن
۱-۱ مقدمه
به طور کلی با مشاهده طبیعت اطراف با بعضی از هندسههای خودمتشابهی برخورد میکنیم که از آنها میتوان به هندسه های فرکتالی یاد کرد. برای مثال، می توان به ساختار فرکتالی شاخه درختان، چشم انداز واقعی طبیعت غروب های خورشید، زمین های ناهموار، موج های روی دریاچه، خط ساحل، توپوگرافی بستر دریا و گیاهان و کوه ها اشکال مختلف ابرها اشاره کرد.
( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
اولین بار ساختارهای فرکتالی توسط بنویت مندلبرت[۳] در سال ۱۹۷۵ معرفی شدند، که این ساختارها دارای اشکالی بودند، که هر بخش از آنها ویژگی های کل ساختار را در یک مقیاس کوچکتر دارا بود. این تعریف یک خاصیت مهم این ساختارها را معرفی می کرد، که آن وجود طول نامحدود در حجم محدودی از این ساختارها بود. شکل (۱-۱) چند نمونه از ساختارهای فرکتالی ساده در طبیعت پیرامون ما را نشان می دهد، که مربوط به ساقه کاج، درخت و چشم انداز طبیعت می باشد. همان طور که در شکل های زیر مشاهده می کنید هر قسمت از این ساختارها از نظر خواص هندسی، همانند کل ساختار می باشند.
شکل (۱-۱) : چند نمونه ساختار فرکتالی
امروزه از هندسههای فرکتالی در علوم زیادی استفاده می شود. بدون شک یکی از شاخههایی که هندسه فرکتالی در آنها تأثیر زیادی گذاشته است، الکترومغناطیس و انتشار امواج است. وجود خواص ذاتی هندسههای فرکتالی، باعث ایجاد ویژگیهای مناسبی در تشعشعکنندهها، منعکسکننده ها و آنتنها میگردد که باعث می شود این ادوات عملکرد بهتری را در محیط داشته باشند.
در این پایان نامه انواع ساختارهای فرکتالی به عنوان یک آنتن بررسی میشوند و خواص انتشاری این ساختارها به صورت مجزا مورد بررسی قرار میگیرد. به طور کلی ساختارهای فرکتالی زیادی را میتوان جهت طراحی آنتن به کار برد.
در اینجا ما تمامی این ساختارها را در چند دسته کلی تقسیم میکنیم و خواص هر دسته را به تفصیل بیان می کنیم. ساختارهای فرکتالی که معمولاً در طراحی آنتن ها مورد استفاده قرار میگیرند به صورت قطعی[۴] میباشند. به عبارت دیگر کلیه ساختارهای فرکتالی که در اینجا مورد بررسی قرار میگیرند خاصیت تصادفی نداشته و از یک رابطه جبری پیروی می کنند. به طوری که جهت ایجاد هر شکل فرکتالی میتوان از یک روش تکرارشونده مشخص استفاده کرد: نکته دیگر که در استفاده از هندسه فرکتالی جهت طراحی آنتن باید در نظر گرفت، روند تکرار هندسه فرکتالی پس از چندین تکرار میباشد. با توجه به اینکه در ساختارهای فرکتالی یک روند جبری به صورت تکرارشونده جهت انجام یک شکل فرکتالی استفاده می شود، باید توجه داشت که با توجه به محدودیتهای موجود در ساخت آنتن، نمی توان تعداد تکرارها را از یک حد معینی افزایش داد. نقطه قطع تکرارها در ساختارهای مختلف فرکتالی، متفاوت میباشد و نمی توان قانون کلی برای آن بیان نمود. باید توجه داشت که خواص آنتنهای فرکتالی با افزایش تعداد تکرارهای ساختار از یک حد معین، دیگر تغییر چندانی نکرده و خواص به حالت مشخصی همگرا میشوند.
به طور کلی آنتن های فرکتالی با بهره گرفتن از روش ممان[۵] بررسی می شوند. در این فصل کلیه نتایج براساس شبیه سازی با بهره گرفتن از روش ممان بیان گردیده است.
شکل (۱-۲)، دسته بندی کلی آنتن های فرکتالی را نشان می دهد. آنتن های فرکتالی به سه ساختار کلی، آنتن های حلقوی، آنتن های دوقطبی و آنتن های فرکتالی چندبانده تقسیم بندی شده اند. آنتن های فرکتالی دوقطبی، آنتن های سیمی می باشند که در این شکل فقط یک بازوی آن نشان داده شده است، و بازوی دیگر به صورت قرینه این بازو نسبت به منبع تغذیه می باشد. از جمله مزایای آنتنهای فرکتالی دوقطبی در حالت کلی، کم شدن ارتفاع آنتن در مقایسه با آنتن دوقطبی معمولی، برای مقدار امپدانس ورودی ثابت میباشد. ساختارهای دوقطبی که در شکل زیر به آنها اشاره شده است، ساختار درختی[۶] و ساختار کخ[۷] میباشند. دسته دوم آنتنهای فرکتالی، آنتنهای حلقوی میباشند که استفاده از ساختارفرکتالی در این آنتنها سبب کاهش ابعاد آنتن و افزایش امپدانس ورودی میگردد.
شکل (۱-۲) : دسته بندی کلی آنتن های فرکتالی
دسته سوم آنتنهای فرکتالی که از نظر کاربرد و تنوع نسبت به دو دسته قبلی معروفیت بیشتری دارند، آنتنهای فرکتالی چندبانده میباشند. در این آنتنها وجود چندین بخش یکسان در مقیاسهای مختلف سبب می شود که آنتن در چندین باند فرکانسی مختلف، عملکرد یکسانی از لحاظ تشعشعی داشته باشد. به این آنتنها اصطلاحاً آنتن های خودمتشابه[۸] میگویند. شکل فوق یک نمونه از این آنتنها را که به آنتنهای سرپینسکی[۹] معروف هستند، نشان میدهد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص ساختارهای فرکتالی مختلف می توان به مراجع [۱] و [۲] مراجعه کرد. همچنین در خصوص کاربرد ساختارهای فرکتالی در آنتنها میتوان به مرجع [۳] مراجعه کرد. همچنین در مرجع [۴] میتوان مروری بر مقالات چاپ شده در خصوص آنتنهای فرکتالی داشت. در مراجع فوق، آنتنهای فرکتالی در دو حالت تک المانی و آرایهای مورد بررسی قرار گرفته است.
۱-۲ روش ممان
به طور کلی برای تحلیل سیستمهای تشعشعی و آنتنها نیاز به ابزارهای شبیهسازی نیرومندی میباشد، که از آن جمله میتوان به روش ممان اشاره کرد. در این قسمت مروری بر روش ممان جهت تحلیل آنتن های فرکتالی خواهیم داشت. روش ممان در واقع یک تکنیک عددی جهت حل معادلات انتگرالی حاکم بر آنتن می باشد که این معادلات انتگرالی از توزیع جریان بر روی بدنه آنتن به دست می آیند. در واقع معادلات انتگرالی که با بهره گرفتن از روش ممان حل می شوند، معادلات میدان الکتریکی می باشند. که این معادلات با فرض شرایط مرزی برای هادی الکتریکی کامل به دست می آیند. لذا در این روش جریان ها از طریق شرط مماسی میدان الکتریکی بر روی سطح آنتن به دست می آیند، یعنی :
که در عبارت فوق میدان برخوردی، بیانگر میدان در حالت عدم وجود هادی الکتریکی می باشد. و میدان های پراکندگی نیز ناشی از جریان های القایی بر روی سطح آنتن می باشند. حال با بهره گرفتن از اصل هم ارزی و فرض جریان بر روی هادی به صورت زیر :
می توان معادلات انتگرالی حاکم بر آنتن را به دست آورد. توجه داشته باشید که در عبارت فوق، توابع پایه شناخته شده ای می باشند، که مجموعه آنها خاصیت متعامد بودن و کامل بودن[۱۰] را امتناع می کنند.
۱-۳ روش های ساخت
طراحی و ساخت آنتن های فرکتالی همانند آنتن های پچ مایکرواستریپی میباشند. یعنی از چاپ هادی بر روی لایه ای دی الکتریک به دست میآیند. از آنجا که هر چه ضریب دی الکتریک زیرلایه کوچکتر باشد تلفات زیرلایه کمتر بوده و آنتن دارای خواص تشعشعی بهتری است. لذا یکی از بهترین زیرلایهها هوا میباشد. اما در عمل ساخت آنتنهای فرکتالی با زیرلایهای از هوا بسیار دشوار است. لذا معمولاً آنتنها را بر روی لایهای از دی الکتریک میسازند. تأثیر ضخامت دی الکتریک و ضریب دی الکتریک بر خواص تشعشعی آنتن قابل بررسی می باشد. که نتایج این بررسی در جدول (۱-۱) آمده است.
جدول (۱-۱) : تأثیر دی الکتریک زیرلایه بر روی خواص تشعشعی آنتن
پارامترهای زیرلایه | پهنای باند | تلفات | بازده تشعشعی |
افزایش | کاهش | افزایش | کاهش |
افزایش ضخامت دی الکتریک | افزایش | افزایش | کاهش |
در طراحی و ساخت آنتن های فرکتالی دوقطبی و حلقوی با توجه به انتخاب صحیح تغذیه از اهمیت زیادی برخوردار است. برای مثال استفاده از بالن[۱۱] در این آنتن ها به منظور ایجاد تغذیه مناسب ضروری است.
از جمله تکنیکهای متداول جهت تغذیه آنتنهای دوقطبی، استفاده از آنتنهای تک قطبی در حضور صفحه زمین به دست می آید. روش مشابهی نیز برای آنتنهای حلقوی وجود دارد به طوری که نیمی از حلقه بر روی دی الکتریک چاپ شده و سپس بر روی صفحه زمین مطابق شکل (۱-۳) قرار میگیرد.
شکل (۱-۳) : آنتن فرکتالی نیمه حلقوی بر روی صفحه زمین بزرگ
در این حالت همان طور که در شکل فوق ملاحظه می کنید، یک طرف حلقه توسط کابل هم محور[۱۲] تغذیه می گردد و طرف دیگر زمین می شود. از آنجا که حلقه در حالت تشدید باید جریانی برابر با صفر در محل اتصال خود با زمین داشته باشد، لذا اتصال زمین تأثیر بسیار کمی در نقطه انتهایی حلقه در حالت تشدید دارد. توزیع جریان در این حالت بنا بر نظریه تصویر، نیاز به صفحه زمین بزرگ می باشد. که این خود مشکلاتی را از جهت ساخت آنتن ایجاد می کند. برای رفع این مشکل معمولاً در ساخت آنتن های حلقوی از روش تغذیه هم صفحه[۱۳] CPS استفاده می شود.
در این روش از کل حلقه به جای نیمی از آن استفاده می شود و در واقع تغذیه هم صفحه به صورت یک بالن عمل می کند. در واقع تغذیه هم صفحه از دو خط انتقال با ۱۸۰ درجه اختلاف فاز نسبت به هم تشکیل شده است. به همین منظور در این روش از دو خط مایکرواستریپی و خط تأخیر، جهت تغذیه خطوط هم صفحه با ۱۸۰ درجه اختلاف فاز استفاده می شود. این روش در شکل (۱-۴) نشان داده شده است.
شکل (۱-۴) : تغذیه هم صفحه برای یک آنتن حلقوی
همان طور که در شکل فوق مشاهده می کنید، اولین قسمت شامل یک خط انتقال مایکرواستریپی و یک خط تأخیری می باشد. که در واقع این قسمت به عنوان تغذیه ای برای بخش CPS می باشد. همان طور که در این شکل مشخص است، صفحه زمین تنها بر زیر بخش مایکرواستریپی قرار دارد. به عبارتی دیگر بخش CPS نیازی به صفحه زمین ندارد.
از آنجا که در روش فوق آنتن حلقوی تنها بر روی لایه ای از دی الکتریک (بدون صفحه زمین) قرار دارد، لذا این امر باعث کند کردن امواج الکترومغناطیسی شده و موجب می شود که آنتن از لحاظ الکتریکی بزرگتر به نظر برسد. با فرض اینکه ضریب دی الکتریک مؤثر زیر آنتن، میانگین ضریب دی الکتریک فضای آزاد و ضریب دی الکتریک زیرلایه باشد، آنگاه می توان طول موج مؤثر امواج الکترومغناطیسی را به صورت زیر محاسبه کرد.
در تمامی تحلیل های فوق از تأثیر امواج سطحی صرف نظر شده است. در حالی که تأثیر این امواج را می توان از طریق کاهش و ضخامت دی الکتریک، کاهش داد.
فصل دوم