وبلاگ

مقادیر محاسبه شده

۰۴۹/۱

۰۱۱/۰

۹۸۸/۰

۹۹۹/۰

۹۹۹/۰

۰۱۶/۰

۹۹۵/۰

۹۸۳/۰

داوری

تایید

تایید

تایید

تایید

تایید

تایید

تایید

تایید

. با توجه به شاخص های اصلاحی آموس (در پیوست ها آمده است) به اصلاح مدل پرداخته شد. در نتیجه اصلاح تمام شاخص ها بهبود یافتند و نتیجه می‌شود که رابطه متغیرهای مشاهده شده با متغیر مکنون تصویر برند مورد تایید است.
۴-۳-۲-۶ تحلیل عاملی درجه اول متغیرهای مستقل تحقیق
تحلیل عاملی تاییدی به عنوان ابزار اندازه‌گیری برای ابزارهایی که کاملا تدوین و ساختارهای عاملی آنها تعیین روایی شده است، مناسب‌ترین کاربرد می‌باشد.البته درستی کاربرد تحلیل عاملی تاییدی، بستگی به منطق مفهومی آن به عنوان یک رویکرد آزمون فرضیه برای تحلیل داده‌ها دارد. بنابراین پژوهشگر برای آزمون روایی ساختار عاملی یک مقیاس ارزیابی، درصدد تعیین دامنه‌ای است که در آن آیتم‌های طراحی شده برای اندازه‌گیری یک عامل خاص (متغیر مکنون) خرده مقیاس‌های ابزار اندازه‌گیری به گونه‌ای تصور می‌شوند که عامل‌ها را نشان دهند، بنابراین از همه آیتم‌های تشکیل دهنده یک خرده مقیاس خاص انتظار می‌رود که بر روی عامل مربوط به خودشان بارگیری شوند. در تحقیق حاضر، خرده مقیاس‌ها، عوامل چهارگانه موثر بر تصویر برند هستند که در واقع سطح اول از عامل‌ها (درجه اول) می‌باشند که باید همسانی درونی آنها برای انجام تحلیل عاملی کل مورد بررسی و آزمون قرار گیرد. این مرحله از تحقیق یکی دیگر از مراحل تایید روایی ابزار پرسشنامه (روایی سازه) است. چنانچه در این مرحله مدل از برازش مناسبی برخوردار باشد و بارهای عاملی نیز مطابق قانون t معنادار باشد، آنگاه می‌توان در گام بعدی به تحلیل عاملی درجه بالاتر پرداخت و رابطه علی بین متغیرهای مکنون تحقیق را به منظور آزمون فرضیات تحقیق، مورد بررسی قرار داد. بنابراین گام اساسی در این مرحله آزمون همبستگی درونی متغیرهای مکنون می‌باشد. با بهره گرفتن از طراحی مدل در محیط نرم‌افزار AMOS به طراحی و آزمون مدل تحلیلی درجه اول می‌پردازیم. نمودار مربوط به این مدل به همراه تحلیل‌های تعقیبی براساس خروجی نرم‌افزار در ادامه مطالب همین بخش ارائه می‌شود و براساس همین خروجی‌ها به بررسی روایی درونی مدل تحلیل درجه اول خواهیم پرداخت. در دو نمودار زیر مدل درجه اول در دوحالت استاندارد و غیر استاندارد ارائه می‌گردد، سپس با بهره گرفتن از قانون T و سطح معنی داری (P-Value) به بررسی معنی‌داری بارهای عاملی می‌پردازیم. داوری معنی‌داری بارهای عاملی مشابه استدلال‌هایی است که در مراحل قبل ارائه شد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

نمودار ۴-۱۸: مدل تحلیل عاملی درجه اول تحقیق در حالت تخمین غیر استاندارد
نمودار ۴-۱۹: مدل تحلیل عاملی درجه اول تحقیق در حالت تخمین استاندارد
به منظور بررسی معنی‌داری ضرایب رگرسیونی در تحلیل عاملی درجه اول تحقیق به خروجی مدل فوق مراجعه می کنیم. جدول زیر به بررسی این امر می پردازد.
جدول ۴-۲۲ : بررسی معنی‌داری بارهای عاملی مدل تحلیل عاملی درجه اول متغیرهای مستقل

Estimate

S.E.

C.R.

P

Label

Q5

<—

کیفیت.خدمات

۱.۰۰۰

گفتار سوم – دفاع در محل سکونت یا ملک تحت تصرف مدافع
۹- رای اصراری کیفری هیات عمومی دیوانعالی کشور بشماره ۷- ۱۸/۴/۱۳۸۱^[۱۲۹]
در این رای به قصد متهم که اظهار داشته عثمان با خواهر زنش رابطه نامشروع داشته و آن شب حادثه هم عثمان به قصد رابطه و عمل خلاف درب منزل با بانو ایران خواهر زن متهم مراجعه نموده و متهم قصد قتل عثمان نموده و یک تیر هم بسوی او شلیک نموده لیکن به هدف اصابت نکرده و به سهراب همراه عثمان اصابت کرده و موجب قتل وی می گردد از منظر اشتباه هدفی که متهم قصد قتل عمدی عثمان نموده لیکن بلحاظ خطای دید شبانه، تیر به سهراب که اصلا او را نمی شناخته اصابت نموده قتل را شبه عمد تلقی نموده و حکم دادگاه بدوی که قصاص نفس متهم را صادر نموده نقض و جهت رسیدگی مجدد به شعبه همعرض پرونده را ارسال نموده است در حالیکه اگر موضوع پرونده را از منظر دفاع از عرض و ناموس خود و اقارب مورد بررسی قرار می داد بهتر بود چون متهم گفته هر کس دیگر بود من بطرف او شلیک
میکردم حکایت از این دارد که متهم قصد قتل انسانی غیر معین یا یکی از آندو نفر را کرده و قصد او عملی شده در اینصورت قتل عمدی است چنانکه جناب آقای آموزگار رئیس شعبه دیوان فرمودند به نظر این جانب از منظر دفاع مشروع به موضوع نگاه کنیم موضوع از مصادیق ماده ۶۱ و ۶۲۵ ق.م.ا لیکن چون دفاع از حد تناسب گذشته می بایست ضامن دیه مقتول باشد چون مدافع می بایست تیر هوای شلیک میکرد بعضی از اعضای هیأت عمومی اشاره به دفاع مشروع نمودند النهایه متهم را ضامن دیه دانسته اند.
۱۰- رای شعبه ۱۶ دیوانعالی کشور به شماره ۵۰۳-۲۴/۹/۷۰^[۱۳۰]
خلاصه قضیه اینگونه بوده که مقتول با اطلاع از اینکه شوهر خانم ج برای کارکردن به شهر دیگری رفته شبانه از روی دیوار وارد منزل متهم شده و قصد تعرض به ناموس داشته متهم پدر شوهر و برادر شوهر خویش را به کمک طلبیده که با مهاجم درگیر و در همان منزل با ضربه هاون توسط متهم به قتل می رسد که در این مورد حقوق تعرض به ناموس مستند به قرائن معقول بوده چرا که شبانه و از روی دیوار وارد منزل متهم شده در حالیکه شوهر متهم در منزل نبوده و متهم بلحاظ اینکه زن بوده موضوع از مصادیق ۹۲ (۶۲۵) و ۹۳ (۶۲۶) و ۹۴(۶۲۷) قانون تعزیرات سابق و قانون مجازات اسلامی فعلی دفاع را مشروع تلقی و حکم بر برائت متهم که بعضا معاون و بعضا شریک بوده اند صادر نموده است که مورد تایید شعبه محترم دیوان قرار گرفته است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱۱- رای اصراری هیات عمومی دیوانعالی کشور به شماره ۱۳۳۳-۱۲/۶/۱۳۱۷^[۱۳۱]
مطابق ماده ۱۷۹ ق.م.ع «هرگاه شوهری زن خود را با مرد اجنبی در یک فراش یا در حالتی که به منزله وجود یک فراش است مشاهده کند و مرتکب قتل یا ضرب یکی از آنها یا هر دو شود معاف از کیفر است این ماده ناظر به مواردی است که شوهر دفعتا مواجه با آن وضعیت شده و بواسطه هیجان روحی شدیدی که عارض او می شود و مرتکب قتل یا جرح و ضرب گردید شامل مواردیکه آنها را بصورت زن و شوهر در معبر عام مشاهده کرد در حالیکه بین آن دو مرد و زوجیت آن زن اختلافی شده و به مقامات مربوط مراجعه شده باشد نخواهد بود.»
از این رای چنین استنباط می شود که فراش جاهایی است که شوهر به اتفاق همسرش در آن محل سکونت دارد و لذا ورود شوهر به خانه و مشاهده زن با مرد اجنبی باید ناگهانی باشد و در اصطلاح امروزه در اتاق خواب یا در حالت برهنگی هر دو را بهم چسبیده ببیند تا حق کشتن مرد اجنبی را داشته باشد و در صورتیکه همسرش نیز مطاوعه کرده باشد حق کشتن او را نیز دارد این در واقع دفاع از عرض خود مدافع است همچنانکه مدافع می تواند متجاوز را به قتل برساند همسرش را بعلت خیانت و هتک عرض می تواند به قتل برساند در قانون مجازات فعلی در ماده ۶۳۰ بطور مستقل این حق دفاع آمده هرچند که ضرورتی به تصویب این ماده نبوده و از عمومات ماده ۶۱ و ۶۲۹ قانون مجازات اسلامی این امر استنباط می شود.
۱۲- رأی هیأت عمومی دیوانعالی کشور شماره ۲۳۶ – ۷/۱۱/۱۳۴۹^[۱۳۲]
خلاصه پرونده: حاجی موسی به اتهام قتل و حاج صفر پدرش به اتهام معاونت در قتل مرد مجهول الهویه، مورد تعقیب دادسرای شهرستان کرمانشاه واقع و به استناد ماده ۱۷۱ ناظر به ماده ۱۷۰ قانون مجازات عمومی و رعایت ماده ۲۷ همان قانون، درخواست تعیین کیفرشان از دادگاه جنایی استان کرمانشاه می گردد دادگاه جنایی در جلسه علنی پنج نفری به اتهام متهمان رسیدگی و به شرح و استدلال مندرج در حکم، بزهکاری متهمان را به ایراد جرح به شخص مجهول الهویه که منتهی به فوت او شده، بر طبق ماده ۱۷۵ قانون مسلم دانسته، ولی چون از توجه به نحوه وقوع قضیه، مسلم است که متهمان با توجه به اظهارات مطلعین، مخصوصاً که نحوه فرار را عده ای از پنجره منزل مسکونی متهمان گواهی داده و و مسیر خونریزی تا محل جسد، حکایت از فرار مقتول از پنجره فوق الاشعار دارد و اظهارات و مدافعات یکنواخت متهمان در کلیه مراحل تحقیق و اینکه سابقه خصومت بین متهمان و مقتول از پرونده استفاده نمی شود، مسلم آنست که مقتول به قصد سرقت شبانه به منزل متهمان وارد شده و با مجروح نمودن آنان در نتیجه دفاعی از ناحیه متهمان ساکنین منزل به عمل می آید مجروح و متعاقب فرار فوت می نماید. بنابراین عمل متهمان دفاع از مال محسوب است و واجد شرایط مقرر در شقوق ۲ و ۳ ماده ۱۸۹ قانون مجازات عمومی می باشد و به استناد مواد مرقوم حکم ب معافیت آنان از مجازات صادر و اعلام می گردد. اقلیت دلایل را علیه متهمان کافی ندانسته و عقیده بر برائت آنان داشته است.
از این رأی چنین استنباط می شود که مقتول به قصد سرقت، شبانه وارد منزل متهمان شده و با مجروح نمودن آنان نیت خود را نتوانسته عملی کند چون متهمان از خود دفاع نموده و با مجروح شدن اقدام به عقب نشینی نموده و از محل پنجره منزل فرار می نماید که نهایتاً در اثر خونریزی در نزدیکی همان محل فوت می شود متهمان در تمام مراحل تحقیقات بلحاظ بی سوادی و عدم اطلاع از قانون و به جهت ترس از مجازات قتل را بر عهده نگرفتند ولی درگیری مقتول با آنان و مجروح شدن خویش توسط مقتول را اقرار نمودند و ادعای دفاع ننمودند اکثریت قضات دادگاه عمل متهمان را دفاع مشروع تلقی نموده و آنان را از مجازات معاف مینماید و نهایتاً حکم بلحاظ اصراری بودن در هیأت عمومی دیوان عالی کشور طرح و هیأت مذکور رأی دادگاه را تأیید می نماید. در اینجا دفاع مشروع بلحاظ ورود متجاوزانه مقتول به منزل مسکونی شبانه با هر انگیزه مجرمانه اعم از سرقت یا تجاوز به عرض و ناموس ملاک و معیار قرار گرفته است.
گفتار چهارم – سایر ملاکهای پراکنده برای تشخیص تناسب
۷- رای شعبه ۲۷ دیوانعالی کشور به شماره ۳۰۵۱-۴/۱۱/۱۳۷۳^[۱۳۳]
در رای مذکور برای تشخیص تناسب ملاکهای دیگری مورد توجه قرار گرفته که صراحتا در قانون بیان نشده است ۱- سن متهم به قتل عمدی ۱۶ ساله بوده و مقتول ۲۸ ساله بوده و سایر مهاجمین از نظر سنی ۲۳ تا ۲۸ ساله بوده اند . ۲- تعداد مهاجمین که مشروب خورده و قصد عمل شنیع با متهم را داشته اند با مقتول چهار نفر بودند که متهم را محاصره می نمایند. ۳- متهم از نظر جسمی، ضعیف تر از مهاجمین بوده است.
در قانون مجازات عمومی سابق ماده ۱۸۹ چنین آمدهاست که « قتل عمد در مقام دفاع از مال در موارد ذیل مجازات نخواهد شد
اول – در موارد مواد ۲۲۲ و ۲۲۳ و ۲۲۴
دوم – در مورد ورود در منزل مسکون یا ملحقات محصوره آن در شب بوسیله بالا ر فتن از دیوار یا شکستن درب یا امثال آن
سوم – هر فعلی که بر حسب قرائن معقوله موجب خوف قتل یا جرح شدید و یا ضرب و آزار شدید باشد.»
در ماده مذکور ملاکهایی برای تناسب ذکر شده که مشروحا آنرا بیان می کنیم:
۱- ورود به منزل مسکونی در شب بوسیله بالا رفتن از دیوار یا شکستن درب یا امثال آن
۲- سارقین دو نفر یا بیشتر باشند که می توان بجای سارقین عبارت مهاجمین یا متجاوزین را بکار برد.
۳- یک یا چند از سارقین یا مهاجمین حامل ظاهر یا مخفی باشند.
۴- دفاع در برابر قطاع الطریق اگر منجر به قتل قطاع الطریق بیانجامد مدافع مجازات نخواهد شد.
از دیگر ملاکهای تناسب که بضرورت عقل بر ذهن می رسد:
۱- شرایط روحی و روانی و بدنی مدافع و مهاجم مثل مهاجم از نظر جسمانی قویتر از مدافع باشد مدافع پیرمرد باشد و مهاجم جوان باشد.
۲- جنسیت مثلا مدافع زن باشد و مهاجم مرد باشد.
۳- تعدد مهاجمین مدافع تنها باشد و مهاجمین دو نفر یا بیشتر باشند.
۴- از نظر مکان مورد حمله بیابان باشد یا در شهر
۵- زمان حمله شب یا روز باشد
۶- کیفیت و نحوه اقدام مدافع و نحوه استفاده از وسیله دفاعی از دیگر موارد ملاک تناسب دفاع با حمله و تجاوز می باشد.
فصل دوم – ادله مورد استفاده دادگاه ها برای تشخیص تحقق دفاع مشروع
از آنجا که ادله مورد استفاده دادگاهها برای تشخیص تحقق دفاع مشروع، بر حسب ضرورت امری مهم
میباشد لذا در این فصل در دو مبحث به آن پرداخته خواهد شد.
مبحث اول از اظهارات اصحاب دعوی و گواهان و در مبحث دوم به قرائن و شواهد عینی می پردازیم.
مبحث اول – اظهارات اصحاب دعوی و گواهان
در این مبحث درباره اظهارات اصحاب دعوی و گواهان بعنوان دلیل و میزان تاثیر آنها در تحقق دفاع مشروع، در دو گفتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در گفتار اول اظهارات اصحاب دعوی و در گفتار دوم به اظهارات گواهان در آرای شعب دیوان می پردازیم.
گفتار اول – اظهارات اصحاب دعوی
یکی از دلایل اثباتی در دفاع مشروع صداقت و استحکام گفتار متهم و اقرار او به قتل است. اظهارات اولیای دم نیز می تنواند بعنوان دلیل در دادگاهی مورد استفاده قرار گیرد.
۱۳- رای هیات عمومی دیوانعالی کشور به شماره ۲۵۶-۲/۴/۵۰^[۱۳۴]
در رد دفاع مشروع که توسط دادگاه بدوی صادره شده است چنین استدلال نموده که اولا یکی از خصوصیات دفاع مشروع در مقام اثبات آن صداقت و استحکام گفتار شخص است که بدان توسل جسته و با بیان حقیقت و واقع قضیه و اثبات ناچاری و اضطرار خود و دلائل مسلم و غیر قابل انکار با ارتکاب قتل نفس از معافیت قانونی استفاده می کند . ثانیا – اثبات کند به اظهارات و ادعای متهم. ثالثا – هیچگونه دلیل و مدرکی بر تایید صحت اظهارات متهم و اینکه اقدام او به قتل برای دفاع از جان خود بوده در پرونده جز اظهارات او وجود ندارد در حالیکه دلائل و قرائن و امارات بی شماری در پرونده علیه متهم به چشم
میخورد.
۱۴- رای هیات عمومی دیوانعالی کشور به شماره ۴-۱۶/۲/۱۳۷۶^[۱۳۵]
بخش مذاکرات جناب آقای سپهوند می فرمایند :« سوم اینکه از مدافعات متهم به خوبی مشخص است اولا – تناقض دارد گاهی میگوید به من حمله کرد، چاقو را از آن آقای علی … گرفت و حمله کرد و میخواست تجاوز بکند در مواردی می گوید من خیلی عصبانی شدم ولی نمی دانم او به خودش چاقو زد یا من به او چاقو زدم یعنی بهر حال متهم آدم صادقی نیست، دروغ است که تغییر پیدا می کند وقتی که کسی واقعیتی را بیان میکند این واقعیت همیشه یکسان است ممکن است عبارات تفاوت پیدا بکند ولی محتوی و مفاد تفاوتی ندارد، به این لحاظ روی اظهار این شخص اعتبار قائل بشویم نهایتا نظر هیات عمومی دفاع مشروع را پذیرفته لیکن بلحاظ تجاوز از حد تناسب متهم ضامن پرداخت دیه خواهد بود.
۵- رای هیات عمومی دیوان عالی کشور بشماره ۶-۱۳/۳/۱۳۷۶^[۱۳۶]
بخش مذاکرات جناب آقای آموزگار می فرمایند: «متهم همان حرف اول را زده از باب اینکه هنوز به او تعلیم نکرده اند آن حرف اول درست بوده گفته من زدم او را ، متوجه ندشم چطور زدم با چوب زدم بعدا خوب حرفهایش را عوض کرده غافل از اینکه تعویض سخن در مراحل بعدی بر علیه خودش تمام می شود اگر از همان اول حرف خودش را صریحا می زد و می گفت اینطور شده پرونده لوث نمی شد…»
از مجموع این نظریات چنین استنباط می شود که اولا متهم در مقام اثبات دفاع مشروع باید صداقت در گفتار داشته باشد ثانیا اقرار به قتل داشته باشد ثالثا بعد از اقرار به قتل انکار نداشته باشد، زیرا هم اقرار به دفاع مشروع و هم انکار قابل جمع نیست در نتیجه به ضرر متهم تمام می شود النهایه هیات عمومی دیوان دفاع مشروع را پذیرفته لیکن بلحاظ تجاوز از حد تناسب مدافع را ضامن پرداخت دیه دانسته است.
گفتار دوم – اظهارات گواهان

اطلاعات عنصری است که اهمیت روز افزون و نقش چشمگیری در صنعت گردشگری یافته است(گان، ۲۰۰۲). بدون شک مهم ترین عامل شتاب دهنده این صنعت، کابرد فناوری اطلاعات در سیستم های توزیع گردشگری بوده است زیرا امکان دستیابی به اطلاعات به موقع در خصوص تسهیلات و اسکان در اماکن گردشگری در تمام مراحل توزیع و در مقطع زمانی را فراهم ساخته است، به ویژه زمانی که محصول مورد نظر فاسد شدنی و قابل استهلاک باشد، فناوری اطلاعات کمک مؤثری در اطلاع رسانی و توزیع محصول می کند. همچنین این فناوری هزاران عرضه کننده در سراسر جهان را قادر ساخته است تا با نظام های ثبت نام رایانه ای مرتبط شوند(لومسدن^[۶۴]،۱۹۹۷). توجه به اینکه معمولاً گردشگر فقط مدت کوتاهی در یک محل اقامت باشد. به هر حال مسئولیت ها به هر طریقی که تقسیم شوند و شکل نهایی سازمان به هر روشی که انتخاب شود، دولت نقش تسهیل کننده در مدیریت بخش گردشگری ایفا می کند و باید ضمن ایجاد شرایط برای مشارکت حداکثری بخش خصوصی و دیگر بخش های اقتصادی فعال در جامعه همچون بخش تعاونی در ایران، تلاش کند تا بهترین شیوه ایفای نقش خود را بیابد. البته عملکرد دولت ها در این زمینه در کشورهای مختلف با توجه به نوع حکومت فرهنگ و شرایط حاکم بر جامعه متفاوت است. بنابراین نقش دولت در بخش گردشگری عمدتاً حفظ منابع عمومی شامل منابع و جاذبه های طبیعی، فرهنگی و تاریخی و ایجاد زیر ساخت ها و همچنین تعیین سیاست ها، خط مشی ها و تدوین مقررات و ارائه مشاوره های لازم برای توسعه متوازن این صنعت است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۷-۷-۵ ورزش
فعالیت های بدنی رقابتی و غیر رقابتی ای که به صورت سازمان یافته انجام می گیرد و دلیل انجام آن نیز لذت بردن، کسب سلامتی و تندرستی و تمرین یا حتی ارتقای سطح اجرا تا حد عالی است.
۲-۷-۷-۵-۱ گردشگری ورزشی
سفری است که به دلایل غیر تجاری به صورت رسمی یا غیر رسمی و بر پایه تفریح یا تماشای ورزش، تشویق ورزشکاران، حضور در رویدادهای ورزشی، به صورت کوتاه مدت یا تعریف شده در داخل یا خارج از کشور صورت می گیرد(مجتبوی،۱۳۸۷).
مسافرت به دلایل غیرتجاری برای مشاهده یا شرکت در فعالیت های ورزشی که دور از محل زندگی باشد(هیاهم و هینچ^[۶۵]،۲۰۰۲).
تفریحی که شامل فعالیت های ورزشی باشد، چه به عنوان تماشاگر و چه به عنوان شرکت کننده(وید و بول^[۶۶]،۱۹۹۷).
سفری بر پایه تفریح که افراد را به طور موقت از محل زندگی خود دور کرده و طی آن به بازی، تماشای ورزش و یا تحسین کردن جذابیت های همراه با این فعالیت ها می پردازند(گیبسون^[۶۷]،۱۹۹۹).
گردشگری ورزشی عبارت است از مسافرت با مقاصد غیرتجاری(تفریحی) یا تجاری (غیر تفریحی) برای مشاهده یا شرکت در فعالیت هایورزشی(دی کنوپ و استاندون^[۶۸]،۱۹۹۸).
۲-۷-۷-۵-۲ گردشگران ورزشی
کسانی که برای مدت محدود(حداقل۲۴ ساعت و حداکثر شش ماه) به محیط های خارج از محل زندگی دائمی خود سفر می کنند و انگیزه و هدف اصلی آنان مشارکت فعال یا غیرفعال در ورزش های رقابتی یا تفریحی یا حتی حضور در رویدادهای ورزشی به منظور لذت بردن و تشویق نمودن ورزشکاران است (مجتبوی،۱۳۸۷).
بازدید کننده موقتی که حداقل ۲۴ ساعت در محل اقامت می کند و هدف اصلی او شرکت در یک رویداد ورزشی باشد، ئ درعین حال جذابیت های ثانویه ای نیز وجود داشته باشد(نوگُوا^[۶۹]،۱۹۹۶).
افراد یا گروه هایی که به صورت فعال و غیرفعال در حین مسافرت یا اقامت در مکانی غیر از مکان زندگی خود به ورزش های رقابتی و تفریحی می پردازند(ورزش انگیزه اصلی از مسافرت است)(گامن و رابینسون^[۷۰]،۱۹۹۷).
۲-۷-۷-۵-۳ مشارکت گردشگری و ورزش
واژه گردشگری ورزشی از آن رو ابداع شده است که استفاده از ورزش را به عنوان تلاش گردشگری بهتر تفهیم کند. در طی دهه ۹۰ میلادی رشد فلسفی و اقتصادی ای به وجود آمده است که به چنین واقعیت چشم گیری منتهی می شود.
پدیده گردشگری ورزشی از طریق رویدادهای ورزشی بزرگ مقیاس و جهانی، همانند بازی های المپیک و مسابقات قهرمانی جهان در معرض تماشا قرار داده شده، مطرح شده و به بازار عرضه شده است(مجتبوی،۱۳۸۷).
۲-۷-۷-۵-۴ انواع گردشگری ورزشی
گردشگری ورزشی سه نوع است و سه رفتار عمده را در بر می گیرد:
۱- شرکت کردن (گردشگری ورزشی فعال)
۲- تماشا کردن (گردشگری ورزشی رویداد)
۳- بازدیدکردن از جذابیت های مشهور و مربوط به ورزش، مثل بازدید از شخصیت های ورزشی،موزه های ورزشی، ورزشگاه های مهم و غیره (گردشگری خاطرات ورزشی)(گیبسون،۱۹۹۹).
متغییرهای موثر بر جذب گردشگران ورزشی
عوامل متغیر منفی و مثبت گوناگونی در جذب گردشگران ورزشی دخالت دارند که در زیر، به اختصار بیان می شوند:
عوامل متغیر منفی
برخوردهای غیر مودبانه
در نظر نگرفتن زمان
مراسم درازمدت
کمبود یا نقص اطلاعات برای ارائه به گردشگران
نداشتن دسترسی به امکانات بهداشتی
عدم ارائه خدمات مناسب از سوی هتل ها و مراکز اقامتی
نداشتن تبلیغات صحیح و مانند اینها.
عوامل متغیر مثبت
فرآهم آوردن انگیزه
ایجاد امنیت و ایمنی
میزبانی مناسب و مشارکت مردمی
نحوه ارائه خدمات مناسب به خانواده ها و شخصیت های مهم (مجتبوی،۱۳۸۷: ۴۳).
۲-۸ پیشینه تحقیق :
۲-۸-۱ مطالعات انجام شده در سطح پایان نامه های دانشگاهی:
- مرتضی ذره پرورتالی، بررسی جامعه شناختی صنعت توریسم و نقش آن در مبادلات فرهنگی،(ارشد جامعه شناسی) دکتر باقر سارخوخانی (راهنما)، دکتر محمد رسول گلشن فومنی (مشاور) ۱۳۷۸-۱۳۷۹ پژوهش فوق در خصوص توریسم بین المللی و تاثیرات آن در بحث مبادلات فرهنگی و گفتگوی تمدن ها توریسم برون مرزی مطرح شده است و نقش ایران و جهانگردانی که به ایران سفر داشته اند به خوبی سنجیده شده است.
- معصومه سلمانی حاجی آقا، بررسی صنعت جهانگردی در ایجاد فرصت اشتغال و جلب جهانگردان به ایران (ارشد جامعه شناسی) دکتر محمد رسول گلشن فومنی (راهنما)، دکتر سید محمد فرشباف ثقفی (مشاور) ۱۳۷۸- ۱۳۷۹ تحقیق فوق در خصوص چگونگی ایجاد فرصت های شغلی از طریق صنعت جهانگردی در راه کاهش یا بهبود وضعیت بیکاری در بین جوانان و چگونگی روز جهانگردی در برقراری روابط بین المللی و استحکام بخشیدن به صلح جهانی و نیز نقش جهانگردی در تحکیم گفتگوی تمدن ها و این که آیا توریسم به عنوان یک ابزار فرهنگی برای ایجاد تفاهم بین ملت ها می باشد،بررسی گردیده است.
- مروتی شریف آبادی و همکاران(۱۳۸۸) طی پژوهشی با عنوان ارائه مدل توسعه گردشگری سلامت با رویکرد تلفیقی تاپسیس فازی و مدل سازی ساختاری تفسیری در استان یزد اظهار داشتند در میان حوزه های مختلف گردشگری، گردشگری سلامت به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار شده است.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد که عوامل به روز بودن اطلاعات کادر بیمارستان و مرتبط بودن تخصص پزشکان با وظایف آن ها، اساسی ترین عوامل در مدل توسعه گردشگری سلامت می باشند و باید در وهله اول بر آن ها تاکید شود .
- عابسی و همکاران (۱۳۹۲) طی پژوهشی با عنوان بررسی کارایی نسبی مدیریت گردشگری استان های کشور دربرنامه سوم و چهارم توسعه اظهار داشتند برای ایجاد توسعه پایدار و مناسب در صنعت گردشگری، وجود یک مدیریت توانا و منسجم و هماهنگی بین بخش دولتی و بخش خصوصی بسیار حائز اهمیت می باشد.این پژوهش با هدف محاسبه و مقایسه کارایی استان ها در برنامه سوم و چهارم، طی سال های ۷۹ تا ۸۳ و ۸۴ تا ۸۷ انجام گرفته است. نتایج، نشان از رتبه اول استان تهران طی دو برنامه دارد. همچنین اختلاف بیشترین و کمترین کارایی در طول دو برنامه کاهش یافته که نشان از نزدیک شدن استان ها در طول این دوره دارد. بیشترین افزایش و کاهش مقدار کارایی به ترتیب مربوط به استان های سمنان و تهران می باشد.در انتها باید گفت ضعف در زیرساخت های گردشگری بیشتر از ضعف در خروجی های هر استان است.
- فرجی سبکبار و همکاران (۱۳۹۳)طی پژوهشی با عنوان شناسایی و تحلیل فضایی بسترهای مناسب فرصت های کارآفرینی در گردشگری نواحی روستایی مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان ورزقان اظهار داشتند یکی از شناخته شده ترین راهبردهای توسعه روستایی، گردشگری و فرصت های مربوط به آن در زمینه کارآفرینی است.نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در نواحی روستایی شهرستان ورزقان فرصت های مناسبی برای کارآفرینی در بخش گردشگری وجود دارد
- مهدیان بروجنی و همکاران (۱۳۹۳) طی پژوهشی با عنوان واکاوی موانع و چالش های توسعه گردشگری روستایی در منطقه دنا؛ دیدگاه جامعه میزبان اظهار داشتند گام نخست در توسعه گردشگری روستایی، شناسایی موانع و چالش های آن است.بنابراین تحقیق، برای توسعه گردشگری روستایی در منطقه دنا توصیه می گردد در بعد سازمانی، ایستگاه ها یا واحدهای خصوصی گردشگری در روستاهای هدف ایجاد گردد، تا ضمن راهنمایی، به سازماندهی، اطلاع رسانی و نصب و تجهیز تابلوهای راهنما همت گمارند. در بعد اجتماعی نیز با برگزاری کارگاه های آموزشی و جشنواره های گردشگری جامعه میزبان را آماده پذیرش گردشگران نمایند. فزون بر آن، در جهت توسعه زیرساخت های گردشگری در منطقه دنا از سیاست های حمایتی و تشویقی بهره گیری شود. بر همین اساس، خدمات رسانی بهینه در زمینه امور زیربنایی نظیر راه های ارتباطی، آب، برق و تاسیسات ورزشی و بهداشتی نیز می تواند موثر واقع شود.
- مریم دلیری همپا، بررسی تاثیر امنیت بر صنعت جهانگردی ایران با تکیه بر جامعه شناسی جهانگردی (ارشد جامعه شناسی)، دکتر اقبالی (راهنما)، دکتر آشفته تهرانی (مشاور) ۱۳۸۱ در این پژوهش شناسایی علل ایجاد احساس نا امنی در نزد جهانگردان،تفکیک علت ها واقعی از برداشت های فرهنگی گردشگران نسبت به امنیت و در نهایت ارائه راهکارهای مناسب به دولت و نهادهای ذیربط جهت کاهش این مشکل ارائه گردیده است.
- علی داوطلب،تاثیر کلیسای طاطائوس (قره کلیسا) در جذب توریسم در آذربایجان غربی (ارشد جامعه شناسی) دکتر اقبالی (راهنما) دکتر کلانتری (مشاور) ۱۳۸۱، در تحقیق فوق صعی شده است از نقاط ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدهای منطقه آذربایجان غربی شناخته شود و تاثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه بررسی گردد، به تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه پرداخته شود و در نهایت ارائه الگویی بهینه به عنوان استراتژی های جدید توسعه منطقه ای تدوین گردد.
- روح ا… زاده اندواری، گردشگری روستایی و آثار اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه ای مطالعه موردی آب گرم لاریجان آمل
- نوشین زارعی تاثیرات روانی بر توسعه صنعت توریسم در استان های بوشهر و فارس (مطالعه موردی گردشگران خارجی)- ارشد مدیریت بازرگانی
۲-۸-۲ مقالات انجام شده داخلی
- چالش های صنعت توریسم در ایران و راهکارهای بهبود و توسعه آن،،دکتر مجمود مهدی نژاد (عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان)، محسن سقایی (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری)، دوره سیزدهم. شماره پنجاه و یکم ص ۵۳، نشریه سپهر

وایندیله^[۱۲۷] و همکاران (۲۰۰۷)، در مقاله ای تحت عنوان «رابطه میان فعالیت بدنی اوقات فراغت و استرس، حمایت اجتماعی و پذیرش و مقابله با شرایط» به بررسی روی جمعیت بزرگسالان انتخاب شده به صورت تصادفی در ناحیه ی فلمیش^[۱۲۸] در بلژیک پرداختند. ۲۶۱۶ بزرگسال فلمیشی، سنین ۷۵-۱۸ سال، به عنوان نمونه، پرسشنامه ی خود سنجی را در مورد سلامت روان، فعالیت بدنی و ویژگی های دموگرافی، در حضور کارشناسان تکمیل نمودند و نتایج به دست آمده، حاکی از این بود که افسردگی و اضطراب در میان افراد پر استرس، بیشترین میزان را داشته و به تدریج در گروه های متوسط و بدون استرس کاهش می یافت و میزان مشارکت در ورزش و فعالیت های بدنی اوقات فراغت، در گروه پر استرس بسیار کمتر بوده است.
اورسیگا^[۱۲۹] و همکاران (۲۰۰۷)، در مقاله ای به این نتیجه رسیدند که عدم وجود حمایت اجتماعی و عدم رضایت از خود، موانعی جدی برای ورزش روزانه و فعالیت بدنی هستند. این تحقیق به بررسی نقش حمایت اجتماعی و رضایت از خود در شکل گیری میزان پیشنهادی فعالیت بدنی اوقات فراغت بزرگسالان در پنج شهر ایالات متحده آمریکا پرداخت. نتایج نشان دادند که حمایت اجتماعی از طرف دوستان (به جای خانواده) و حوزه رضایت از خود در قابلیت جسمانی مشاهده شده در افراد، به طور چشم گیری به فعالیت بدنی اوقات فراغت مربوط می شوند و همچنین سلامت جسمی نیز به فعالیت بدنی اوقات فراغت مربوط می شود.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

ترین^[۱۳۰] (۲۰۰۷)، در پایان نامه ی خود برای اخذ کارشناسی از دانشکده ی علوم ورزشی، تربیت بدنی و بهداشت ملکه ی ویکتوریا با عنوان «ارتباط بین حمایت اجتماعی و پایبندی به یک برنامه ی فعالیت بدنی مبتنی بر همسالان در میان دختران نوجوان» به بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی و پایبندی به یک برنامه پرداخت. ۱۳ شرکت کننده در مدت یک ماه مورد آزمایش قرار گرفتند و نتایج به این صورت بود که حمایت همسالان اثر قدرتمندی بر روی مشارکت در فعالیت بدنی محسوب می شود و یک برنامه ی فعالیت بدنی با هدف حمایت اجتماعی می تواند راهکار مناسبی به منظور افزایش سطح فعالیت بدنی در دختران نوجوان به شمار آید.
سابیستون و کراکر^[۱۳۱] (۲۰۰۸)، در مقاله ای با عنوان «ادراکات شخصی و اثرات اجتماعی به عنوان ارتباط با فعالیت بدنی اوقات فراغت نوجوانان» لیاقت، شایستگی و احساس شخصی از اثرات اجتماعی و فعالیت بدنی را مورد ارزیابی قرار دادند. ۸۵۷ نوجوان به عنوان نمونه، پرسشنامه ها را تکمیل کردند و اثرات مستقیم و غیر مستقیم ادراکات شخصی و تأثیرات خانواده و بهترین دوست بر روی فعالیت بدنی، با بهره گرفتن از مدل سازی برابری معادله ی ساختاری مورد تحقیق قرار گرفت و نتیجه گرفته شد که احساس شایستگی، لذت، علاقه، اعتقادات و دیگر رفتارهای برجسته، به طور مهمی مرتبط با فعالیت بدنی نوجوانان است. دوستان می توانند رفتارها و احساسات و ادراکات خود را در نوجوانان تحت تأثیر قرار داده و ممکن است نقش برجسته تری را نسبت به والدین ایفا کنند. بر اساس این تحقیق پسران نوجوان در مقایسه با دختران، باورهای شایستگی بالاتر، ارزش ها، تأثیرات اجتماعی و رفتارهای فعالیت بدنی بیشتری را گزارش کردند.
سینت^[۱۳۲] (۲۰۰۸)، در پژوهشی تحت عنوان «نقش حمایت اجتماعی و فعالیت بدنی اوقات فراغت»، به این نکته اشاره داشته است که هردو شبکه های اجتماعی و فعالیت بدنی در آمریکا در حال کاهش می باشد. این پژوهش به اهمیت حمایت اجتماعی در جنبه ی بدنی و روانی تأکید دارد و به بررسی اینکه چگونه عواطف و حمایت دوستانه و انواع فعالیت خاص، با پیامدهای افسردگی در جمعیت بزرگسالان آمریکا (از سن ۴۰ سال به بالا) در ارتباط می باشد، می پردازد و به این نتیجه رسید که مداخله در هر تمرین و انواع فعالیت بدنی با حمایت اجتماعی و شبکه های اجتماعی، هم پیوند شده اند و تأثیر مهمی در سلامت ذهنی افراد دارند.
موکسنس^[۱۳۳] و همکاران (۲۰۰۹)، در مقاله ای تحت عنوان «فعالیت بدنی اوقات فراغت، رابطه میان استرس و کارکرد روانی در نوجوانان نروژی را تعدیل نمود»، به بررسی اینکه آیا فعالیت بدنی اوقات فراغت، رابطه میان استرس و کارکرد روانی (افسردگی، اضطراب و اعتماد به نفس) را در میان نوجوانان نروژی ۱۳-۱۸ سال تعدیل می نماید یا نه، پرداختند و نشان دادند که فعالیت بدنی، پتانسیل تأثیر گذاری بر برخی از متغیرها را دارد ولی شواهد متفاوتی مبنی بر اینکه فعالیت بدنی می تواند استرس و ارتباط آرامش روانی در میان نوجوانان را تعدیل نماید، وجود دارد. میزان زیاد فعالیت بدنی در اوقات فراغت با میزان اضطراب و افسردگی کمتر و میزان احترام به نفس بیشتر، رابطه اندکی داشت و تحلیل ها، فعالیت بدنی در اوقات فراغت را به عنوان تعدیل کننده ی رابطه میان استرس و کارکرد روانی معرفی نکردند.
گوتیه^[۱۳۴] و دیگران (۲۰۱۰)، در تحقیقی با عنوان «ارزیابی اهمیت حمایت اجتماعی و محیطی برای فعالیت بدنی اوقات فراغت در یک محتوای منحصر به فرد اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی» نسبت به بررسی عوامل تأثیر گزار اجتماعی و محیطی فعالیت بدنی در بین دو گروه زبانی و موقعیت جغرافیایی در محدوده اونتاریوی شمالی کانادا اقدام نمودند. نمونه، متشکل از ۲۵۶ فرد بالغ بودند که با بهره گرفتن از پرسشنامه ی فعالیت بدنی بین المللی، تحقیقات حمایت ورزشی و اجتماعی، همراه با حمایت محیطی مورد بررسی قرار گرفتند. مدل های رگرسیون تعدیل شده در ارتباط با سن و جنسیت مشخص می سازند که حمایت اجتماعی خانواده و همتایان، یک نقش محدودی را در نمونه ی فرانسوی زبان ها در مقایسه با نمونه ی انگلیسی زبان های این ناحیه باز می کند. یافته ها مؤکد آن است که اهمیت حمایت اجتماعی برای فعالیت بدنی بر مبنای وضعیت اجتماعی- زبانی متغیر بوده و حمایت های محیطی نقش محدودی را در بین افراد شمالی بازی می کند.
یاون هیو^[۱۳۵]و همکاران (۲۰۱۱)، پژوهشی را با هدف بررسی ارتباط بین حمایت اجتماعی خانواده و دوستان و فعالیت بدنی، در بین ۳۵۰ شرکت کننده از هفت محله ی لس آنجلس^[۱۳۶] از بین دانش آموزان مدارس متوسطه انجام دادند. مسیرهای پیش فرض با بهره گرفتن از مدلسازی معادله ی ساختاری مورد بررسی قرار گرفت و متغیرهای روان شناختی و مشارکت در فعالیت بدنی به وسیله ی پرسشنامه هایی توسط خود افراد ارزیابی شد. حمایت اجتماعی خانواده به عنوان تنها پیش بینی کننده ی معنا دار میزان فعالیت بدنی با ضریب تأثیر ۷۹/۰ مطرح می باشد. حمایت اجتماعی اندک خانواده با رفتار بی تحرک، ارتباط بیشتری داشت (β = -۰.۲۵). نتیجه ی به دست آمده حاکی از این است که حمایت اجتماعی خانواده در افزایش ارتقای میزان فعالیت بدنی و کاهش رفتار بی تحرک در نوجوانان، نقش به سزایی ایفا می کند.
اولیویرا^[۱۳۷] و همکاران (۲۰۱۱)، در مطالعه ای با عنوان «حمایت اجتماعی و فعالیت بدنی اوقات فراغت» اقدام به بررسی تأثیر گذاری چهار بعد حمایت اجتماعی بر روی فعالیت بدنی اوقات فراغت، (سرگرمی، چگونگی گذران، نوع و زمان صرف شده) به وسیله ی افراد بالغ در طی یک دوره ی دو ساله نموده اند. ۳۲۵۳ مستخدم دولتی غیر آکادمیک در یک دانشگاه در شهر ریودوژانیرو^[۱۳۸] مد نظر قرار گرفتند. فعالیت بدنی اوقات فراغت با بهره گرفتن از یک سؤال دو بخشی با یک دوره ی مرجع دو هفته ای مورد ارزیابی قرار گرفته و سؤالات در ارتباط با نوع فعالیت بدنی در اوقات فراغت به صورت فردی یا گروهی و زمان سپری شده برای فعالیت خاص مشخص شد. حمایت اجتماعی نیز از طریق بررسی نتایج پزشکی مقیاس حمایت اجتماعی (mos-sss) برآورده شده است. جهت ارزیابی ارتباط بین حمایت اجتماعی و فعالیت بدنی اوقات فراغت، دو روش مختلف آماری به کار گرفته شد : مدل های باینری - دوتایی و رگرسیون - لجستیک چند جمله ای، به ترتیب برای نتایج دو بخشی و چند بخشی. این مدل ها به صورت مجزا برای اشخاصی که اقدام به آغاز فعالیت بدنی اوقات فراغت در اواسط دوره نموده بودند (گروه تعاملی) و نیز کسانی که از ابتدای دوره در فعالیت ها شرکت داشتند (گروه پشتیبان)، تعدیل و منظم شد. نتایج به دست آمده، ارتباطات معنی دار آماری (p < 0.05 ) بین ابعاد حمایت اجتماعی و گروه تعاملی را مشخص کرد. علاوه بر این، بعد حمایت اجتماعی- اطلاعاتی نیز در ارتباط با زمان سپری شده در فعالیت بدنی اوقات فراغت (OR = 2/01 ; 95% ^[۱۳۹]CI 1/2-3/9^[140]) بوده است. در گروه پشتیبان، حمایت مادی در ارتباط با گروه (OR = 1/80 ; 95% CI 1/1-3/1) بود و بعد تعامل اجتماعی مثبت نیز در ارتباط با زمان سپری شده در فعالیت بدنی اوقات فراغت (OR = 1/65 ; 95% CI 1/1-2/7) مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان دادند که کلیه ی ابعاد حمایت اجتماعی بر روی فعالیت بدنی اوقات فراغت یا زمان سپری شده بر حسب فعالیت خاص، تأثیر داشته اند. یافته ها مؤکد آن هستند که حمایت اجتماعی در گروه تعاملی مهم تر از گروه پشتیبان می باشد.
یو^[۱۴۱] و همکاران (۲۰۱۱)، در مقاله ای با عنوان «آنالیز چند مرحله ای ارتباط بین شبکه های اجتماعی و حمایت اجتماعی در فعالیت بدنی اوقات فراغت» به بررسی عوامل محیطی و روان شناختی فعالیت بدنی در خانواده های ۴۰ منطقه ی پایین شهر و نامناسب لندن پرداختند. یافته ها معرف موقعیت محکمی برای اثرگذاری شبکه های اجتماعی سطح انفرادی در فعالیت بدنی اوقات فراغت است.
دانتن^[۱۴۲] و همکاران (۲۰۱۱)، در مقاله ای تحت عنوان «تأثیرات محیطی و اجتماعی بر فعالیت بدنی اوقات فراغت کودکان» برای مشخص نمودن اینکه آیا میزان و تجربه ی فعالیت بدنی در اوقات فراغت در موقعیت های اجتماعی و محیطی کودکان متغیر است یا نه، به ارزیابی بوم شناختی (۱۲۱ کودک ۱۳-۹ سال) در مدت زمان ۴ روز پرداخت. بررسی های الکترونیکی، فعالیت های اصلی، مکان ها، موقعیت های اجتماعی، حالات موجود و لذت بردن را مورد ارزیابی قرار دادند. نتایج نشان داد که فعالیت بدنی متوسط تا شدید در بیرون از خانه، بیشتر از خانه و یا در خانه ی فردی دیگر بود (all p< 0.05 ). و فعالیت در گروه های بزرگتر مثلاً دوستان، بسیار بیشتر از با خانواده و یا به تنهایی بود (all p< 0.05 ).
فنگ^[۱۴۳] (۲۰۱۱)، در پایان نامه ی کارشناسی ارشد خود تحت عنوان «تأثیر نوع و منابع حمایت اجتماعی بر فعالیت بدنی در اوقات فراغت دانش آموزان سال سوم دبیرستان» به بررسی اختلافات متغیرهای متعدد زمینه ای، منابع حمایت اجتماعی، انواع حمایت و فعالیت های بدنی به عنوان اوقات فراغت، در میان دانش آموزان سال سوم دبیرستان با توجه به تأثیر آن بر منابع و نوع منابع حمایت اجتماعی می پردازد. سوژه های این مقاله ی تحقیقاتی، ۴۶۶ دانش آموز (۲۰۶ پسر و ۲۶۰ دختر) ۱۲-۱۶ سال می باشد. مشارکت کنندگان، پرسشنامه هایی درباره ی حمایت اجتماعی در مورد ورزش و اهمیت توانایی درک شده ی حمایت اجتماعی و فعالیت بدنی در اوقات فراغت را تکمیل نمودند. نتایج نشان داد که جنسیت تأثیر بسزایی بر تفاوت های موجود در حمایت از سوی خانواده، حمایت معلم و حمایت ابزاری دارد و پسران در زمان فراغت، فعالیت بدنی بیشتری دارند. حمایت اجتماعی از سوی خانواده، دوستان و معلمان با فعالیت بدنی به طور مثبت رابطه دارد.
سیلوا^[۱۴۴] و همکاران (۲۰۱۲)، در مطالعه ای با عنوان «فعالیت بدنی در اوقات فراغت و حمایت اجتماعی در میان بزرگسالان برزیلی» به بررسی رابطه میان حمایت خانواده و دوستان و فعالیت بدنی در اوقات فراغت بزرگسالان پرداختند. مطالعه ی مقطعی مبتنی بر جمعیت پلوتاس^[۱۴۵] در برزیل صورت پذیرفت. فعالیت بدنی اوقات فراغت با نسخه ی وسیعی از پرسشنامه ی فعالیت بدنی بین المللی مورد ارزیابی قرار گرفت. افرادی که قبل از مصاحبه، تمرین یا فعالیت بدنی کمتر و یا مساوی با ۱۵۰ دقیقه داشتند، به عنوان افراد فعال مد نظر گرفته شدند. حمایت اجتماعی با بهره گرفتن از مقیاس حمایت اجتماعی ارزیابی شده بر اساس نوع فعالیت بدنی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج به این صورت است که مردان و زنانی که از سوی خانواده و دوستان به طور همزمان حمایت می شدند، سه برابر بیشتر از همتایان خود فعال بودند. در این تحلیل ها حمایت دوستان در مقایسه با حمایت خانواده رابطه بیشتری با فعالیت بدنی داشته است. ارتباط با سطح اجتماعی و سن نیز مشاهده گردید.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
به طور کلی هر تحقیق ابتدا درپی طرح مسأله یا مشکلی مطرح می شود که سؤالات زیادی را در ذهن محقق ایجاد می کند و موجب پیدایش فرضیاتی می شود. پژوهشگر با جمع آوری اطلاعات و آمار مورد نیاز و تجزیه و تحلیل آنها، به پاسخ به سؤالات پژوهشی و تأیید و یا رد فرضیات مطرح شده می پردازد. لذا جمع آوری اطلاعات و چگونگی تجزیه و تحلیل آنها از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است و به عنوان یک مقوله از فرایند علمی است که نظریه ها در قالب آمار و ارقام علمی تجلی می یابد، ثمره آن به صورت کمی جلوه گر شده و مدل نظری تحقیق قابل سنجش و محاسبه می شود.
به همین منظور در این فصل با در نظر گرفتن هدف تحقیق، روش تحقیق مشخص شده و با انتخاب جامعه آماری و نمونه مشخص و توزیع پرسشنامه به جمع آوری اطلاعات پرداخته تا بتوان روابط بین متغیرهای تحقیق را از دیدگاه شرکت کنندگان در مطالعه کشف و شناسایی کرد.
۳-۱- روش پژوهش
در این مطالعه با توجه به اینکه دستکاری متغیرها صورت نمی گیرد و افراد گروه نمونه صرفاً در محیط واقعی مورد مطالعه قرار می گیرند، لذا پژوهش حاضر یک تحقیق توصیفی زمینه یابی^[۱۴۶] (پیمایشی) به صورت مقطعی می باشد، که هدف آن نقش حمایت اجتماعی در نحوه ی گذراندن اوقات فراغت با تأکید بر فعالیت بدنی در پسران جوان شهر یزد است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و نحوه ی گردآوری اطلاعات مورد نیاز برای بررسی فرضیه ها از طریق پرسشنامه و به شکل میدانی جمع آوری می‌شود. به دلیل بررسی رابطه بین متغیرها این نوع تحقیق از نوع همبستگی است.
۳-۲- جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق کلیه جوانان پسر بین ۱۵ تا ۲۴ سال شهر یزد می باشد که تعداد آن ها طبق آخرین داده های مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ بالغ بر ۶۲۰۰۰ نفر می باشد.
۳-۳- شیوه برآورد حجم نمونه و روش نمونه گیری
حجم نمونه با بهره گرفتن از جدول مورگان و با احتساب افت آزمودنی تعداد ۳۸۲ نفر برآورد شده است که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. جهت نمونه گیری ابتدا از ۱۲۰ محله موجود در شهر یزد تعداد ۶۴ محله به صورت تصادفی برگزیده و سپس در هر محله ۶ نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند.
۳-۴- شیوه جمع آوری اطلاعات
روش اصلی جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، روش پرسشنامه ای می باشد که یکی از روش های بسیار متداول در گردآوری اطلاعات میدانی است و امر گردآوری اطلاعات را در سطح وسیع، امکان پذیر می سازد. این پرسشنامه پس از مطالعه پژوهش های گذشته و ادبیات تحقیق های داخلی، خارجی و پرسشنامه های موجود، تدوین گردید. در این تحقیق پس از تعیین محله های مورد بررسی، جهت تکمیل پرسشنامه ها از آزمودنی ها خواسته شد کلیه موارد پرسشنامه را با دقت بخوانند، مناسب ترین گزینه را انتخاب کنند و هیچ سؤالی را بدون پاسخ نگذارند. برای اطمینان از شرکت آزمودنی ها و تکمیل دقیق پرسشنامه ها و رفع ابهامات احتمالی آزمودنی در تحقیق، محقق شخصاً حضور داشت. محدودیت زمانی برای پاسخگویی وجود نداشت اما به طور متوسط هر پرسشنامه ۱۵ دقیقه توسط هر آزمودنی تکمیل شد.
۳-۵- ابزار اندازه گیری تحقیق
در تحقیق حاضر از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. بخش اول پرسشنامه شامل ۵ سؤال است که در مورد اطلاعات جمعیت شناختی آزمودنی ها می باشد. سؤال اول در مورد سن افراد با مقیاس نسبی، سوال دوم در مورد مقطع تحصیلی افراد با مقیاس رتبه ای، سوال سوم نام محله افراد با مقیاس اسمی، سؤال چهارم تعداد افراد خانواده هر نفر با مقیاس رتبه ای و در سؤال پنجم، اعضایی از خانواده که ورزش می کنند با مقیاس اسمی اندازه گیری می شوند. سؤالات ۶ و ۷ پرسشنامه، میزان فعالیت ورزشی (تعداد روز ها و ساعات) آزمودنی ها در یک ماه گذشته را با مقیاس رتبه ای اندازه گیری می کند. با توجه به امتیازات کسب شده از سؤالات ۶ و ۷ پرسشنامه، آزمودنی ها به دو گروه فعال و غیر فعال تبدیل شدند. این تقسیم بندی به این صورت انجام گرفت: افرادی که موارد (الف)و (ب) از سؤال ۶ و مورد (الف) از سؤال ۷ را انتخاب کردند، غیر فعال و کسانی که موارد (پ) و (ت) و(ث) از سوال ۶ و موارد (ب) و (ج) و (د) از سؤال ۷ را انتخاب کردند، فعال محسوب می شدند. سؤالات ۸ و ۹ پرسشنامه، میزان حمایت والدین و دوستان از فرد برای فعالیت ورزشی در اوقات فراغت را شامل می شود. هر کدام از متغیرهای حمایت والدین و حمایت دوستان شامل سه خرده مقیاس می باشند. خرده مقیاس حمایت عاطفی شامل سؤال های ۴ ، ۷ ، ۸ ، ۱۳ و خرده مقیاس حمایت اطلاعاتی شامل سؤال های ۲ ، ۳ ، ۶ ، ۱۱ ، ۱۲ وخرده مقیاس حمایت ابزاری (مادی) شامل سؤال های ۱ ، ۵ ، ۹ ، ۱۰ می باشند. این سؤالات بر اساس طیف پنج ارزشی لیکرت (بیشتر مواقع، اغلب، گهگاهی، به ندرت، هیچ وقت) مورد ارزیابی واقع شدند. گویه های سؤالات ۷ و ۸ به صورت معکوس نمره گذاری شدند.
۳-۶- پایایی و روایی ابزار اندازه گیری
پایایی پرسشنامه ها از طریق همسانی دورنی (آلفای کرونباخ) ‌اندازه گیری شده است. متغیر حمایت والدین با ۱۳ سوال دارای پایایی ۷۸/۰ و خرده مقیاس های حمایت عاطفی والدین، حمایت اطلاعاتی والدین و حمایت ابزاری والدین به ترتیب دارای پایایی ۸۸/۰ ، ۶۹/۰ و ۸۳/۰ می باشند. متغیر حمایت دوستان نیز با ۱۳ سؤال دارای پایایی ۸۳/۰ و خرده مقیاس های حمایت عاطفی دوستان ، حمایت اطلاعاتی دوستان و حمایت ابزاری دوستان به ترتیب دارای پایایی ۸۱/۰ ، ۷۹/۰ و ۷۵/۰ می باشند. چون همه ضرایب پایایی از ۶/۰ بالاتر می باشند، پرسشنامه حاضر از لحاظ پایایی وضعیت مطلوبی دارد.
روایی (اعتبار) محتوایی پرسشنامه با نظر متخصصین مدیریت ورزشی، اساتید راهنما و مشاور بررسی شده و در موارد لازم نسبت به اصلاح برخی از سؤالات اقدام و در نهایت، مورد تأیید قرار گرفت.
۳-۷- روش‌های تجزیه و تحلیل داده ها
جهت تحلیل داده ها با توجه به مقیاس اندازه گیری متغیرها و ماهیت سؤال های پژوهشی، از آمار توصیفی شاخص های مرکزی، مانند فراونی مطلق، فراوانی درصدی، میانگین، میانه، مد و شاخص پراکندگی انحراف معیار و آزمون های آماری مناسب، مانند تحلیل عاملی ، آزمون t- استیودنت و رگرسیون لجستیک همزمان استفاده شده است. سطح اطمینان برای آزمون فرضیه به صورت دو دامنه و برابر با ۹۵/۰ در نظر گرفته شده است. تمامی روش های آماری اشاره شده با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ انجام گرفته است.
۳-۸- محدودیت های تحقیق
۳-۸-۱- محدودیت های اعمال شده توسط محقق

• • آزمودنی ها به پسران جوان ۱۵-۲۴ سال شهر یزد محدود می شود.

• • این تحقیق به صورت طرح مقطعی انجام و داده ها در بهار ۱۳۹۲ گردآوری شده است.

• • با وجود ابزارها و پرسشنامه های مختلف در مورد حمایت اجتماعی، در این تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است.

۳-۸-۲- محدودیت های خارج از کنترل محقق
علی رغم کنترل و مراقبت کافی محقق در جریان طراحی و اجرای میدانی تحقیق به منظور حذف یا کاهش اثر متغیرهای مداخله گر یا مزاحم ، برخی متغیرها یا وضعیت ها، ناخودآگاه و به صورت احتمالی بر نتایج تحقیق مؤثر بوده اند که اهم آنها به شرح زیر است:

• • کمبود منابع علمی و مبانی و سوابق نظری و پژوهشی مرتبط با این تحقیق ناچاراً بر طراحی سؤالات پژوهشی مؤثر بوده است.

• • شرایط و مسائل اجتماعی- اقتصادی مردان جوان شهر یزد متفاوت است.

• • شرایط حاکم و ویژگی های فرهنگی و قومیتی هر یک از محله های شهر یزد متفاوت است.

• • تجارب و سوابق ورزشی هر یک از جوانان متفاوت است.

۳-۹- ملاحظات اخلاقی تحقیق
جهت رعایت ملاحظه های اخلاقی پژوهش، اجازه و رضایت هر فرد به صورت شفاهی گرفته شد. مشارکت افراد پاسخگو به پرسشنامه کاملاً اختیاری بود و هر کسی در هر زمانی جهت انصراف از تکمیل پرسشنامه ها آزاد و مختار بود. به کلیه شرکت کنندگان بابت محرمانه بودن پرسشنامه های تکمیل شده اطمینان داده شد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه

«عَن عَلِیِّ بنِ مُحَمَّدٍ وَ أبِی‌جَعفَرٍ الجَوَادِ: مَنْ قَالَ بِالْجِسْمِ فَلَا تُعْطُوهُ مِنَ الزَّکاهِ وَ لَا تُصَلُّوا وَرَاءَهُ؛ کسی که قائل به جسمیت (خداوند) باشد، از زکات به او ندهید و پشت سرش نماز نخوانید.»^[۱۴۵]
در سلسله سند این روایت، تنها دو راوی، یعنی محمد بن یحیی العطار و عمران بن موسی توثیق شده‌اند^[۱۴۶] و سایر راویان، مجهول‌اند و توصیفی نسبت به آنها در کتب روایی ذکر نشده، بنابراین، روایت فوق از لحاظ سندی ضعیف است؛ البته این روایت با همین الفاظ در تهذیب^[۱۴۷] نقل شده و مضمون آن نیز با روایت صحیحه سابق موافق است و در منابع دیگری نیز نقل شده است. از طرفی، محتوای آن نیز با سایر روایات و با قرآن منافاتی ندارد. بنابراین، اگر صدور آن از معصوم ثابت نباشد، حداقل انکار آن قطعی نیست.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این روایت از لحاظ محتوا کاملاً مشابه روایت صحیحه سابق است؛ به همین جهت از تکرار مباحث محتوایی صرف نظر می‌کنیم.
جمع‌بندی: از مجموع هشت روایتی که در این بخش ذکر و بررسی شد، پنج روایت از لحاظ سندی صحیحه و دارای اعتبار بود و تمامی روات در سلسله سند آنها امامی و ثقه بودند.
در چهار روایت، اعتقاد به تجسیم و تشبیه به صراحت کفر شمرده شده بود و در دو روایت تعبیر شرک درباره آن به کار رفته بود. دو روایت دیگر نیز به ملازمه، ایمان را از اهل تجسیم نفی کرده بود.
هنگامی که مجموع این روایات را به حکم عقل مبنی بر ملازمه جسمیت و تشبیه با تناهی و محدودیت ضمیمه می‌کنیم، محتوای آنها به ضرورت عقلی تأیید می‌شود. همچنین، وقتی به دستور خود ائمه (علیهم‌السلام) این روایات را بر کتاب الله و نیز احادیث قطعی الصدور ائمه (علیهم‌السلام) عرضه می‌نماییم، شواهد و قرائن بسیاری در تأیید آنها می‌یابیم. آیاتی از قبیل لا تُدْرِکهُ الْأَبْصارُ و لَیْسَ کمِثْلِهِ شَیْ‏ءٌ به منزله محکماتی هستند که سایر آیات و روایات باید با توجه به آنها معنا شوند. با وجود آیه لا تُدْرِکهُ الْأَبْصارُ، معنای آیاتی مانند إِلىَ‏ رَبهَّا نَاظِرَهٌ و روایاتی که ظهور در رؤیت و جسمیت دارند روشن می‌شود.
علاوه بر این، ائمه (علیهم‌السلام) در موارد بسیاری به صراحت معنای آیات و روایات ظاهر در جسمیت را به تأویل برده‌اند و برخی از احادیث مثبت جسمیت و تشبیه را جعلی و ساختگی دانسته‌اند. در اینجا مناسب است به برخی از این روایات اشاره کنیم.
ابوحمزه ثمالی در روایتی از امام سجاد (علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ لَا یُوصَفُ بِمَحْدُودِیَّهٍ عَظُمَ رَبُّنَا عَنِ الصِّفَهِ فَکیْفَ یُوصَفُ بِمَحْدُودِیَّهٍ مَنْ لَا یُحَدُّ وَ لا تُدْرِکهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِک الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطِیفُ‏ الْخَبِیرُ؛ خداوند با محدودیت توصیف نمی‌شود. پروردگار ما از اصل توصیف بزرگ‌تر است، پس چگونه توصیف به محدودیت شود آن که حدی ندارد و چشم‌ها او را درنمی‌یابند و او چشم‌ها را درمی‌یابد و او لطیف و خبیر است.»^[۱۴۸]
در روایت دیگری عبد الله بن سنان از امام صادق (علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمودند: «همانا خداوند متعال بزرگ و بلند مرتبه است. بندگان قدرت توصیفش را ندارند و به کنه معرفتش نمی‌رسند. لا تُدْرِکهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِک الْأَبْصارَ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ؛ چشم‌ها او را درنمی‌یابند و او چشم‌ها را درمی‌یابد و او لطیف و خبیر است. به چگونگی و مکان و حیثیت توصیف نمی‌شود. چگونه او را به چگونگی و کیفیت توصیف کنم، در حالی که او خود کیفیت و چگونگی را ایجاد کرده و من کیفیت و چگونگی را به واسطه این فعل او شناختم؟! چگونه او را به مکان توصیف کنم در حالی که او مکان را مکان قرار داد و به همین واسطه من مکان را شناختم؟! یا چگونه او را به حیثیت توصیف کنم در صورتی که او خود حیثیت را به حیثیت داد و به همین جهت من حیثیت را شناختم؟! پس خداوند تبارک و تعالی داخل در هر مکانی است و خارج از هر چیزی لا تُدْرِکهُ الْأَبْصارُ وَ هُوَ یُدْرِک الْأَبْصارَ؛ چشم‌ها او را درنمی‌یابند و او چشم‌ها را درمی‌یابد. معبودی جز او نیست. بلند مرتبه و بزرگ است وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ؛ و او لطیف و خبیر است.»^[۱۴۹]
در روایت دوم از روایات صریح در کفر نیز امام (علیه‌السلام) به روشنی جعلی بودن روایات ظاهر در جسمیت را تبیین کردند و این روایات را ساخته و پرداخته دست غلات دانستند.
روایات در خصوص تأویل این‌گونه آیات، فراوان است و ما به همین دو روایت بسنده می‌کنیم.
علاوه بر روایات فراوان و محکمات قرآنی در نفی تشبیه و جسمیت، حکم عقل نیز مؤید این مطلب است. بلکه حتی اگر روایتی نیز در این زمینه نبود، عقل قطعی حکم می‌کرد که خدای واجب الوجود و نامتناهی، محال است که به اوصاف موجودات ممکن و محدود تشبیه شود. بنابراین، تمامی روایات موجود در این زمینه، ارشاد به حکم عقل است.
به اضافه، کلمات علمای شیعه در این باره نیز این امر را تقویت می‌کند. در اینجا به کلمات برخی از علمای شیعه در این زمینه اشاره می‌کنیم.
مرحوم صدوق (رحمه‌الله) در اعتقاد امامیه در خصوص توحید می‌نویسد:
«بدان که اعتقاد ما در توحید این است که خدای تعالی واحد و احد است، چیزی همانند او نیست، قدیم است، پیوسته بوده و همچنان خواهد بود،… متصف به جوهر، جسم، صورت، عرض، خط، سطح، سنگینی، سبکی، سکون، حرکت، مکان و زمان نمی‌شود. از جمیع صفات مخلوقاتش منزه و متعالی است. از دو حد ابطال و تشبیه خارج است… و هر کس که قائل به تشبیه باشد، مشرک است.»^[۱۵۰]
شیخ طوسی (رحمه‌الله) در مبسوط در باب طهارت بحثی را در رابطه با حکم ظروفی که توسط مشرکین استفاده می‌شود، مطرح می‌کند و پس از حکم به نجاست ظروفی که علم به استفاده از آنها در مایعات توسط مشرکین وجود دارد، تصریح می‌کند که این حکم شامل سایر کفار نیز می‌شود، چه بت پرست باشند و از اهل ذمه، یا مرتد باشند، یا کافر و مرتد ملی باشند، مانند مشبهه و مجسمه و مجبره و غیر آنان.^[۱۵۱]
علامه نیز در شمار اصناف نجاسات در منتهی، پس از ذکر کافر بیان می‌کند که حکم ناصب نیز همان حکم کافر است؛ زیرا ضروری دین را انکار می‌کند و غلات نیز این‌گونه‌اند. سپس در پاسخ به این سؤال که آیا مشبهه و مجسمه نیز همین حکم را دارند، می‌گوید قول نزدیک‌تر به واقع این است که اهل تشبیه و تجسیم نیز در این حکم با سایر کفار مساوی باشند؛ زیرا معتقدند به این که خداوند تعالی جسم است، در حالی که ثابت شده که هر جسمی حادث است.^[۱۵۲]
شهید اول (رحمه‌الله) نیز در دروس، اهل تجسیم را در شمار کفار ذکر می‌کند.^[۱۵۳]
در مقابل، برخی از علما احتیاط نموده و از شدت این حکم کاسته‌اند و به‌گونه‌ای توجیهی برای این روایات ذکر نموده‌اند.
مرحوم آقا رضا همدانی (رحمه‌الله) در مصباح الفقیه، پس از تحلیل و بررسی روایاتی که در باب کفر مجسمه و مشبهه وارد شده، به این نتیجه می‌رسد که نمی‌توان کفر آنان را نفی کرد، اما اولی این است که این روایات را حمل بر درجه‌ای از کفر کنیم که منافاتی با اسلام ظاهری نداشته باشد. کلام ایشان به این شرح است:
«اولی این است که این روایات حمل بر بعضی از مراتب کفر شود که منافاتی با اسلام ظاهری، بلکه با ایمان ناقص ندارد؛ چگونه چنین نباشد، در حالی که بسیاری از عوام، بلکه اکثر آنها نمی‌توانند پروردگار را از علائق جسمانی تنزیه کنند؛ زیرا به واسطه قصور در فهم، نمی‌توانند مؤثری را در عالم تصور کنند که جسم نباشد… بنابراین، اقوی این است که هیچ کدام از این عقاید، تا وقتی منافاتی با شهادتین و تصدیق اجمالی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در جمیع آنچه آورده نداشته باشد، موجب کفر نمی‌شود، خصوصا اگر منشأ آن قصور باشد.»^[۱۵۴]
علامه شعرانی نیز در ذیل یکی از روایات دال بر کفر مجسمه و مشبهه، تعلیقی نوشته است که از این قرار است:
«کفر و ایمان دائر مدار اقرار به توحید و رسالت است. هر کس به این دو اعتراف کند، مؤمن و هر کس یکی از این دو را انکار کند کافر است. حال، گاهی اعتقاد به چیزی، به نحو لزوم بیّن مستلزم نفی یکی از این دو اصل می‌شود، که در این صورت صاحب این اعتقاد کافر است و گاهی اعتقاد به چیزی، مستلزم نفی یکی از این دو اعتقاد می‌شود، لکن به صورت لزوم غیر بیّن، که در این صورت دلالت بر انکار توحید و رسالت توسط آن شخص نمی‌شود.
مورد اول مانند کسی است که معتقد است به این که احکام شریعت که از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) صادر شده، به اقتضای فکر و عقلش و متناسب با مصالح زمان خودش بوده است. چنین اعتقادی از لوازم بیّن و آشکار انکار نبوت آن حضرت است. همچنین است کسی که احکام آن حضرت را ناقص می‌داند و گمان می‌کند که مردم احکام و قوانین بهتری می‌توانند داشته باشند.
مورد دوم مانند اعتقاد به تجسیم است. چنین اعتقادی مستلزم انکار واجب الوجود است، اما این استلزام، بیّن و آشکار نیست؛ زیرا معلوم نیست که صاحب این اعتقاد، می‌فهمد که جسم مرکب است و مرکب محتاج به اجزاست و در نتیجه نمی‌تواند واجب الوجود باشد یا نه. عموم مردم چنین مسأله‌ای را درک نمی‌کنند. بنابراین، حق آن است که قائل به تجسیم، کافر نیست، مگر در صورتی که این استلزامات و لوازم غیر بیّن کلامش را درک کند و با وجود آن، قائل به جسمیت باشد.»^[۱۵۵]
به هر حال، آنچه روشن است این که ظاهر این اخبار، بدون شک، کفر اهل تجسیم و تشبیه است. حال باید روایات معارض و سایر قرائن منفصله را نیز بررسی کنیم تا در این زمینه به نتیجه نهایی برسیم. این بررسی در نتیجه گیری انجام خواهد شد.
بخش دوم: حکم اعتقاد به جبر یا تفویض در روایات
عنوان دیگری که در روایات سبب کفر معرفی شده است، اعتقاد به جبر یا تفویض است که در اینجا به بررسی روایات مرتبط با آن می‌پردازیم.
روایات صریح در کفر
در برخی از روایاتی که به این عنوان مرتبطند حکم کفر به صراحت بیان شده است که در اینجا به ذکر و بررسی آنها می‌پردازیم.
روایت اول
«عَنِ الْحُسَیْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا قَال:… مَنْ قَالَ بِالتَّشْبِیهِ وَ الْجَبْرِ فَهُوَ کافِرٌ مُشْرِک وَ نَحْنُ مِنْهُ بُرَآءُ فِی الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ یَا ابْنَ خَالِدٍ إِنَّمَا وَضَعَ الْأَخْبَارَ عَنَّا فِی التَّشْبِیهِ وَ الْجَبْرِ الْغُلَاهُ الَّذِینَ صَغَّرُوا عَظَمَهَ اللَّهِ تَعَالَى فَمَنْ أَحَبَّهُمْ فَقَدْ أَبْغَضَنَا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَقَدْ أَحَبَّنَا؛ حسین بن خالد از علی بن موسی الرضا نقل می‌کند که فرمود:… هر کس معتقد به تشبیه و جبر باشد، کافر و مشرک است و ما در دنیا و آخرت از او بیزاریم. یا بن خالد! روایات تشبیه و جبر را غلات از زبان ما جعل کردند؛ همان کسانی که عظمت خداوند متعال را کوچک شمردند. پس هر کس آنان را دوست بدارد، به ما بغض ورزیده و هر کس بغض آنان را در دل داشته باشد ما را دوست داشته است.»^[۱۵۶]
سلسله راویان این حدیث، همه امامی و ثقه‌اند. بنابراین، روایت فوق از لحاظ سند صحیح است. به علاوه، این حدیث را شیخ صدوق (رحمه‌الله) در توحید،^[۱۵۷] طبرسی (رحمه‌الله) در احتجاج^[۱۵۸] و دیگرانی در کتب روایی خود نقل کرده‌اند و از لحاظ مضمون، به حد تواتر می‌رسد. بنابراین، شکی در صدور این روایت از معصوم وجود ندارد.
در این روایت امام (علیه‌السلام) به این نکته اشاره می‌کنند که روایاتی که در تأیید جبر یا تشبیه به ائمه (علیهم‌السلام) نسبت داده شده، کذب است و هیچ بهره‌ای از صحت ندارد. این روایات را اهل غلو از زبان ائمه (علیهم‌السلام) جعل کرده‌اند.
در فقره اول این روایت، امام (علیه‌السلام) به شدت اعتقاد به جبر و تشبیه را رد می‌کنند و کسی را که معتقد به جبر و تشبیه باشد، صریحاً کافر و مشرک معرفی می‌کنند.
جمله‌ای که امام (علیه‌السلام) در این فقره به کار برده‌اند، مطلق است و هیچ گونه قیدی نسبت به موضوع یا محمول در لفظ حدیث وجود ندارد. بنابراین، بر اساس این روایت، کسی که قائل به جبر باشد، مطلقاً کافر است.
روایت دوم
«عَنْ حَرِیزِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه‌السلام) قَالَ: إِنَّ النَّاسَ فِی الْقَدَرِ عَلَى ثَلَاثَهِ أَوْجُهٍ رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْبَرَ النَّاسَ عَلَى الْمَعَاصِی فَهَذَا قَدْ ظَلَمَ اللَّهَ فِی حُکمِهِ فَهُوَ کافِرٌ وَ رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ الْأَمْرَ مُفَوَّضٌ إِلَیْهِمْ فَهَذَا قَدْ أَوْهَنَ اللَّهَ فِی سُلْطَانِهِ فَهُوَ کافِرٌ وَ رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ اللَّهَ کلَّفَ الْعِبَادَ مَا یُطِیقُونَ وَ لَمْ یُکلِّفْهُمْ مَا لَا یُطِیقُونَ وَ إِذَا أَحْسَنَ حَمِدَ اللَّهَ وَ إِذَا أَسَاءَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ فَهَذَا مُسْلِمٌ بَالِغٌ؛ حریز بن عبد الله از امام صادق (علیه‌السلام) روایت کرد که فرمودند: مردم در مسأله قدر سه دسته‌اند. کسی که گمان می‌کند خداوند عز و جل مردم را وادار به انجام معاصی می‌کند؛ این شخص خداوند را در حکمش ظالم دانسته، پس کافر است. شخصی که گمان می‌کند کار به مردم تفویض شده است؛ این شخص، خداوند را در سلطنتش ضعیف شمرده است، پس کافر است. کسی که گمان می‌کند خداوند بندگان را به آنچه می‌توانند مکلف نموده و آنها را به آنچه طاقت ندارند تکلیف نکرده است و زمانی که چنین شخصی احسان می‌کند، شکر خداوند به جا می‌آورد و هر گاه مرتکب عمل سوئی می‌شود از خداوند طلب بخشش می کند؛ این شخص مسلمان بالغ است.»^[۱۵۹]
این روایت را مرحوم صدوق (رحمه‌الله) در خصال^[۱۶۰] نیز نقل کرده و شعیری هم در جامع الأخبار^[۱۶۱] آن را ذکر نموده است. بجز یک نفر، تمامی سلسله راویان این روایت امامی و ثقه‌اند. تنها محمد بن جعفر بن بطه با وجود این که امامی و کثیر العلم معرفی شده است، گفته شده که در نقل حدیث اهل تساهل بوده و احادیث و اسناد را خلط و تعلیق می‌نموده است.^[۱۶۲] بنابراین، حدیث مورد بحث از لحاظ سند ضعیف شمرده می‌شود.
در این روایت، امام (علیه‌السلام) عقاید موجود در زمینه قدر را معرفی و حکم هر یک را نیز مشخص می‌کنند. بر اساس این روایت، مردم در حوزه اعتقاد به قدر الهی سه دسته‌اند:
۱ـ برخی قائل به جبرند، یعنی معتقدند که انسان هیچ اختیاری از خود ندارد و تمامی افعالی که انجام می‌دهد، از جمله معاصی و گناهانی که از او سر می‌زند، با اراده و خواست خداوند انجام می‌شود و انتخاب و اختیار او هیچ تأثیری در اعمالش ندارد. (رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْبَرَ النَّاسَ عَلَى الْمَعَاصِی)
۲ـ دسته دیگر، قائل به تفویض‌اند. این عده معتقدند تمامی امور مربوط به هر شخص، به خود او واگذار شده و اراده خداوند متعال تاثیری در افعال انسان ندارد. (رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ الْأَمْرَ مُفَوَّضٌ إِلَیْهِمْ)
۳ـ دسته سوم کسانی هستند که معتقدند خداوند متعال برای بندگان تکالیفی مشخص نموده که به قدر وسع و طاقت آنهاست و آنها را به عملی خارج از توانشان تکلیف نکرده است. به نظر این دسته، انسان‌ها در عمل به این تکالیف مختارند و انجام یا ترک هر یک از این تکالیف، به اختیار خودشان است، اما این قدرت و توانایی بر اختیار و انتخاب را از خداوند می‌دانند. از این رو، اگر عمل نیکی انجام دهند، خداوند را بر قوتی که برای انجام آن عمل به آنان داده شکر می‌گویند و اگر سیئه‌ای مرتکب شوند، از خداوند متعال به خاطر سوء اختیار خود و به کار گرفتن قوت و قدرت خدادادی در راه غیر صحیح، استغفار می‌کنند. (رَجُلٌ یَزْعُمُ أَنَّ اللَّهَ کلَّفَ الْعِبَادَ مَا یُطِیقُونَ وَ لَمْ یُکلِّفْهُمْ مَا لَا یُطِیقُونَ وَ إِذَا أَحْسَنَ حَمِدَ اللَّهَ وَ إِذَا أَسَاءَ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ)
امام (علیه‌السلام) از میان این سه گروه، دو دسته اول یعنی اهل جبر و تفویض را کافر شمرده و اعتقادشان را باطل معرفی نموده است. همچنین امام (علیه‌السلام) به علت کفر آنان نیز اشاره نموده است.
در رابطه با اهل جبر امام (علیه‌السلام) تعبیری به کار برده‌اند که در معنای آن دو وجه وجود دارد. در جمله «فَهَذَا قَدْ ظَلمَ اللَّهَ فِی حُکمِهِ»، کلمه «ظلم» را هم می‌توان با لام مشدد تلفظ کرد و هم با لام بدون تشدید. اگر لام بدون تشدید خوانده شود، فعل «ظَلَمَ» ثلاثی مجرد است و جمله به این معنا خواهد بود: «چنین شخصی با حکمش (اجبار بندگان بر معاصی از سوی خداوند) به خداوند ظلم کرده است.» اما اگر لام مشدد باشد، این فعل در باب تفعیل قرار می‌گیرد و به معنای نسبت دادن ظلم به شخصی خواهد بود. در کتاب العین چنین آمده: «ظَلَّمْتُهُ تَظْلِیماً إذا أنبأته أنه ظَالِمٌ؛ ظَلَّمْتُهُ تَظْلِیماً یعنی به او گفتم که ظالم است.»‏^[۱۶۳] در مصباح المنیر نیز این‌گونه آمده است: «(ظَلَّمْتُهُ) بِالتَّشْدِیدِ نَسَبْتُهُ إِلَى الظُّلْم؛ ظَلَّمْتُهُ با لام مشدد یعنی او را به ظلم نسبت دادم.»^[۱۶۴] بنابراین، اگر لام به صورت مشدد خوانده شود، معنای جمله این‌گونه خواهد بود: «چنین شخصی خداوند را در حکمش ظالم دانسته است.» علامه مجلسی (رحمه‌الله) در بحار الأنوار معنای دوم را برگزیده و «ظلم» را به تشدید لام معنا نموده است.^[۱۶۵] بنابراین تقدیر، کسی که گمان کند خداوند بندگان را مجبور به معصیت نموده، او را ظالم دانسته است.
اکنون که معنای این جمله روشن شد، کلام امام (علیه‌السلام) را در قالب یک قیاس شکل اول بیان می‌کنیم:
صغری: کسی که قائل به جبر باشد خداوند را ظالم دانسته است.