وبلاگ

۴-۲-۳-۱۲- ارتباط کاربر با دیگران^[۴۳]
با توجه به موضوع پایان‌نامه هر کاربر در برخورد با شبکه‌های اجتماعی یک‌میزان ارتباط با دیگر کاربران آن شبکه اجتماعی مدنظر دارد. ممکن است این ارتباط در بستر گفت‌وگوی آنلاین یا به‌صورت آفلاین در قالب نظرات بین کاربران باشد (لارچ و ریچارد، ۲۰۱۴).
این عامل‌ به‌اختصار با UCM نشان داده می‌شود.
شکل ۴- ۱۶ مجموعه‌های فازی تعریف شده بر روی پارامتر ارتباط کاربر
درجه عضویت
دامنه متغیر
ارتباط بالا
ارتباط متوسط
ارتباط پایین
۴-۲-۳-۱۳- نیاز کاربر به شبکه‌های اجتماعی^[۴۴]
هر فناوری با ظهور خود نیازهای جدیدی در کاربران هدف خود ایجاد می کند. این نیازها اغلب قبل از پیدایش آن فناوری در کاربران وجود نداشته‌اند و به‌مرورزمان با بهره گرفتن از آن، این نیاز خود را نشان می‌دهد. ارتباط و تعامل با شبکه اجتماعی باعث برطرف شدن دسته‌ای از نیازهای کاربر می‌شود. این نیازها در قالب یک عامل‌ جامع به نام نیاز کاربر عنوان‌شده است. به‌طور مثال پیش از به وجود آمدن ابزارهای ارتباط آنی آنلاین همچون نرم‌افزارهای وایبر^[۴۵]، کاربران هیچ نیازی به این نرم‌افزارها نداشته و در قالب فناوری‌هایی همچون پیام کوتاه به برقراری ارتباط می‌پرداختند. اما هم‌اکنون استفاده از این نرم‌افزارها به یک نیاز برای هر کاربر تبدیل‌شده است (لارچ و ریچارد، ۲۰۱۴).
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

از این عامل‌ به‌اختصار با UND یاد می‌شود. ^[۴۶]
شکل ۴- ۱۷ مجموعه‌های فازی تعریف شده بر روی پارامتر نیازکاربر
درجه عضویت
دامنه متغیر
نیاز زیاد
نیاز متوسط
نیاز کم
۴-۲-۳-۱۴- اعتماد کاربر به شبکه اجتماعی
مهم‌ترین عاملی که در این پایان‌نامه بر روی آن تحلیل صورت گرفته است، این عامل‌ است. منظور از اعتماد کاربر به شبکه اجتماعی، توانایی اتکا و اطمینان خاطر از شبکه اجتماعی برای عضویت و انتشار اطلاعات در آن می‌باشد.
در تحلیل‌های آتی این عامل‌ به‌عنوان عامل‌ هدف در نظر گرفته‌شده است و با اختصار SNT نشان داده خواهد شد. می‌توان مجموعه‌های فازی موجود بر روی این عامل‌ را به‌صورت زیر تعریف نمود:
شکل ۴- ۱۸ مجموعه‌های فازی تعریف شده بر روی پارامتر اعتماد کاربر
درجه عضویت
دامنه متغیر
نیاز زیاد
نیاز متوسط
نیاز کم
۴-۲-۴- عامل‌های مربوط به وب‌سایت
عامل‌های مربوط به وب‌سایت شامل عامل‌هایی هستند که از طرف وب‌سایت یا شبکه اجتماعی آنلاین بر روی کاربر تأثیرگذارند. این عامل‌ها بهترین عامل‌ها در این تحلیل‌ها می‌باشند؛ زیرا توسط صاحبان شبکه‌های اجتماعی قائل تغییرند. پس مدیران سازمان‌ها و وب‌سایت‌ها می‌توانند با تغییر این عامل‌ها بر روی رفتاری که از کاربر سر می‌زند نقش داشته باشند. این عامل‌ها گستره‌ای از ظاهر وب‌سایت تا عملکرد و ساختار آن را در برمی‌گیرد.
۴-۲-۴-۱- سرگرمی^[۴۷]
مقدار سرگرمی در قدرت وب‌سایت در رفع نیازهایی همچون فرار از واقعیت، انحراف، لذت از زیبایی و یا آزادی احساس تعریف می‌شود. هرچند سرگرمی یک نشانه جانبی است ولی برای اینکه کاربر وب‌سایت را ارزشمند تلقی کند بسیار مهم است. گروهی افراد برای اطلاعات جست‌وجو می‌کنند و گروهی دیگر برای لذت خالص.
اثربخشی یک وب‌سایت وابسته به این موضوع است که آیا این وب‌سایت می‌تواند در کاربران احساس لذت، نشاط، سرگرمی و رضایت ایجاد کند. استفاده از طراحی مناسب، به کار بردن عناصر تصویری و شنیداری همچون ویدئوها و گنجانده شدن سرگرمی‌هایی همچون بازی در وب‌سایت را می‌توان دلیلی بر بالا بودن سرگرمی یک وب‌سایت اعلام کرد. سرگرمی شامل محرک‌های حسی و لذت باورانه است که در هنگام گشت‌وگذار در وب‌سایت احساس لذت را تقویت می‌کند.
سرگرمی رابطه مستقیمی با گرایش دارد؛ بدین‌صورت که هر چه سرگرمی یک وب‌سایت بالاتر باشد میزان گرایشی که یک کاربر ممکن است نسبت به آن پیدا کند بیشتر می‌شود (لارچ و ریچارد، ۲۰۱۴).
در این پایان‌نامه زمانی که از عامل‌ سرگرمی یاد می‌شود، منظور امکانات سرگرمی قرارگرفته شده در شبکه اجتماعی است. به‌طور مثال طی سال‌های اخیر شبکه اجتماعی فیس‌بوک سرگرمی‌های زیادی ازجمله شبکه‌های تلویزیونی و بازی‌های آنلاین را برای بالا بردن مقدار متغیر سرگرمی خود بکار برده است. این عامل‌ در محاسبات و تحلیل با اختصار ENT ذکر می‌شود.
شکل ۴- ۱۹ مجموعه‌های فازی تعریف شده بر روی پارامتر سرگرمی
درجه عضویت
دامنه متغیر
سرگرمی زیاد
سرگرمی متوسط
سرگرمی کم
۴-۲-۴-۲- ارزشمندی اطلاعات^[۴۸]
ارزشمندی اطلاعات توانایی یک وب‌سایت در مهیاکردن اطلاعات است. یک وب‌سایت می‌تواند بدون توجه به نحوه نمایش اطلاعات ازنظر ارزشمندی، غنی باشد. منظور از سربار اطلاعات در این مبحث عدم توانایی وب‌سایت در فراهم آوردن اطلاعات مفید نیست. بنابراین، ارزشمندی اطلاعات یک ساختار ادراکی بوده و مرتبط با حجم داده نیست. هرچند ممکن است این دو مفهوم باهم مرتبط باشند. درک مفاهیم کاربر از یک وب‌سایت با ارزشمندی اطلاعات آن وب‌سایت مرتبط است (هافمن، ۱۹۹۶).
یک وب‌سایت با ارزشمندی اطلاعات بالا، داده‌های دقیقی در مورد کالا یا خدمت ارائه‌شده، شرکت و یا موضوعات مرتبط فراهم می‌کند. با پیشرفت فنّاوری‌های مرتبط با اینترنت و نحوه دست‌یابی به اطلاعات، ارزشمند بودن اطلاعات یکی از ملزومات حیاتی برای بقای هر سازمان است (هویزینگ، ۲۰۰۰).
ارزشمندی اطلاعات یکی از مفاهیم نزدیک به گرایش کاربر است.
این عامل‌ در محاسبات با اختصار INF آورده شده و مجموعه‌های فازی آن به‌صورت زیر است.

i=1,2,…,m
مقدار بدست آمده برای θ میزان کارایی را برای بنگاه r مشخص می کند و برای ارزیابی کاراییn شرکت باید n بار حل گردد.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

که در آن:
.  تعداد شرکت های دارویی،
تعداد ورودی ها و  تعداد خروجی ها می باشد .
خروجی تمام n تا واحد است،  خروجی واحد تحت بررسی است.
به همان ترتیب  ورودی برای تمام n تا واحد،  ورودی واحد تحت بررسی می باشد.
نشان دهنده ی وزن مجموعه های مرجع برای شعب ناکاراست.
یک واحد تصمیم گیرنده وقتی کاراست که:
۱= باشد.
=۰  =  باشد.
همان طور گفته شد مدل های ورودی محور، مدل هایی هستند که با ثابت نگه داشتن خروجی ها،ورودی ها را کاهش می دهد. با توجه به اینکه مدل انتخابی ورودی محور است،پس واحد های ناکارا باید با در نظر گرفتن واحد های مرجع،با ثابت نگه داشتن خروجی ها(درآمد فروش)، با فر ض بدست آوردن همان میزان خروجی از ورودی های خود (مواد مستقیم،دستمزد مستقیم،سربار تولید و هزینه های توزیع،فروش و عمومی اداری) را کم کنند.
همان طور که در فصل دوم اشاره شد،کارایی فنی را اینگونه تعریف کردیم که: از مفاهیم اقتصاد نشأت گرفته شده و نشان دهند ه ی جنبه هایی از کارایی اقتصادی است. این کارایی متأثر از عملکرد مدیریتی و مقیاس آن واحد بنگاه است.) (Joo.et all,2011,p532 کارایی فنی منعکس کننده توانایی یک بنگاه در بدست آوردن حداکثر خروجی از ورودی های به کار گرفته شده، می باشد(.مهرگان،۱۳۸۷)
که در این پژوهش برای محاسبه ی کارایی فنی از مدل فرم پوششی مدل ابرکارایی تحت بازده به مقیاس ثابت ماهیت ورودی استفاده شد.
با توجه به انکه که امروزه بسیاری از مدلهای بهینه سازی تحقیق در عملیات ،اعم از مدلهای خطی و غیر خطی به مدد نرم افزار های کامپیوتری به سادگی قابل تجزیه وتحلیل می باشند، با توجه به افزایش فعالیت های انسان،بهره گیری از کامپیوتر برای بالا بردن سرعت و دقت محاسبات در اجرای الگوریتم های مدل های بهینه سازی اجتناب ناپذیر است. نرم افزار های تخصصی مرتبط با هر علم به دو دسته ی سطح پایین و بالا تقسیم می شود. نرم افزار های سطح پایین یرای کاربران غیر حرفه ای طراحی شده اند که ساده اند اما قابلیت برنامه نویسی ندارند،در حالی که نرم افزار های سطح بال امکان برنامه نویسی برای کاربران وجود دارد که نرم افزار های سطح پایین شامل …TORA,DS,WINQSB،و نرم افزار های سطح بال شامل GAMS،DEA SOLVER,LINGO…، میباشند.(طلوعی و اشلقی،۱۳۸۹،ص۴) که در این پژوهش از نرم افزار GAMS^[8] برای حل مدل های تحلیل پوششی داده ها استفاده شد.
۳-۶-۲-ضریب همبستگی پیرسون
ضریب همبستگی پیرسون که به نام های ضریب همبستگی گشتاوری ویا ضریب همبستگی مرتبه ی صفر نیز نامیده می شود ، توسط سرکارل پیرسون معرفی شده است. این ضریب به منظور تعیین میزان رابطه،نوع و جهت رابطه بین دو متغیر فاصله ای یا نسبی و یا یک متغیر فاصله ای و یک متغیر نسبی به کار برده می شود.چندین روش محاسباتی معادل می توان برای محاسبه ی این ضریب تعریف نمود.
این ضریب همبستگی مبتنی بر کوواریانس دو متغیر و انحراف معیار های آنها میباشد که میتوان از برآوردهای آنها برای محاسبه ضریب همبستگی پیرسون استفاده کرد.

که در واقع فرمول بالا با فرمول زیر تشریح می شود:
روش محاسبه با بهره گرفتن از اعداد خام :
ضریب همبستگی پیرسون بین -۱ و ۱ تغییر می کند.
r =1 بیانگر رابطه مستقیم کامل بین دو متغیر است، رابطه مستقیم یا مثبت به این معناست که اگر یکی از متغیرها افزایش (کاهش) یابد، دیگری نیز افزایش (کاهش) می یابد.
r = -1 بیانگر رابطه معکوس کامل بین دو متغیر را نشان می دهد. رابطه معکوس یا منفی نشان می دهد که اگر یک متغیر افزایش یابد متغیردیگر کاهش می یابد و بالعکس.
زمانی که ضریب همبستگی برابر صفر است نشان می دهد که بین دو متغیر رابطه خطی وجود ندارد. برای محاسبه ضریب همبستگی پیرسون از نرم افزار SPSS استفاده می شود.(حبیب پور ، صفری،۱۳۸۸ (
۳-۶ – ۳-آزمون مقایسه میانگین دو جامعه آماری
بخش اعظم فرضیه های پژوهشی در مدیریت و علوم رفتاری به منظور مقایسه دو جامعه آماری انجام می گیرد. ای نوع فرضیه ها را “فرضیه های تطبیقی^[۹]” گویند. برای آزمون این نوع فرضیه ها (چگونه میانگین پذیر باشند) و تعیین صحت و سقم آنها می توان از مراحل آزمون فرض آماری برای میانگین دو جامعه استفاده کرد.مراحل آزمون را به ترتیب شرح می دهیم.
فرضیه ها:
فرضیه های آماری برگرفته از فرضیه های پژوهشی و نقیص آن هستند.با توجه به فرضیه پژوهشی و نقیص آن،فرضیه های آماری یکی از این تعاریف را خواهند داشت.

آماره آزمون: به خاطر داریم که  آماره نااریب  برخوردار است.توزیع  به شرایط تخمین تفاضل میانگین دو جامعه بستگی دارد که به این صورت تفکیک پذیر است:
الف-وقتی واریانس جامعه معلوم و داده ها توزیع نرمال دارند :

ب-وقتی واریانس جامعه مجهول و داده ها توزیع نرمال دارند :

۳-۷ -شاخص ها/فرضیه ها
در این مرحله شاخص های ورودی و خروجی که جهت سنجش کارایی شرکت های دارویی با “فرم پوششی مدل ابرکارایی تحت بازده به مقیاس ثابت ماهیت ورودی” با کار خواهیم برد را یادآور می شویم.
ورودی ها
خروجی ها
درآمد فر
وش
مواد مستقیم، دستمزد مستقیم
سربار تولید
هزینه توزیع،فروش،عمومی و اداری
شکل شماره ۳-۱لیست ورودی،خروجی ها
که تعاریف عملیاتی آنها در فصل اول آورده شده است. همچنین در گام بعدی جهت بررسی رابطه عملکرد شرکت ها(کارایی محاسبه شده توسط تکنیک DEA) با بازده سهام شرکت ها،تعریف عملیاتی بازده سهام نیز در فصل اول آورده شده است.
۳-۸- فرضیه های تحقیق
با توجه به مطالعات دیگری که در این حوزه صورت گرفته و با استناد به مقالات دادخواه و همکاران(۱۳۸۹) و اوکیران (۲۰۱۱) و بکالی (۲۰۰۹) فرضیات پژوهش را استخراج کرده و با آزمون همبستگی پیرسون مورد تحلیل قرار خواهیم داد.
بین کارایی نسبی شرکت های دارویی (تجزیه و تحلیل از روش DEA )و بازده سهام این شرکت ها رابطه معنادار وجود دارد.
بازده سهام شرکت های دارویی کارا از بازده سهام شرکت های دارویی ناکارا بیشتراست.

زمانی که شبکه‎های موبایل UMTS,GPRS,WAP مجهز می‎شوند تا خدمات چندرسانه ای نسل بعد را ارائه دهند، خدمات بانکی از طریق موبایل وارد این صنعت خواهد شد. مشتریان می‎توانند به کمک این خدمات، صورت حساب بانکی خود را مشاهده کنند، پول حواله کنند و از پرداخت‎های بزرگ مطلع شوند و حتی کنترل کامل بر روی حساب‎های خود داشته باشند (۲۰۱۲, Cho & Lai).
همچنین است سامانه بانکداری پیام کوتاه که به بانک‎ها اجازه می‎دهد تا از طریق این ابزار اطلاع رسانی، اطلاعات و خدمات مشخص را در اختیار مشتریان خود قرار دهند. در این سامانه، اطلاعات سرویس پیام کوتاه بر روی تلفن همراه مشتریان ارسال می‎شود و در مواردی نیز دستورات لازم از مشتری جهت انجام تراکنش‎هایی از همین طریق قابل دریافت است ) Cho & Lai, 2012).
۲-۱-۴-۲-۴ بانکداری تلفنی
در این سامانه کلیه فعالیت‎های بانکی از طریق تلفن قابل انجام است. مشترکین کافی است با بهره گرفتن از تلفن به سیستم تلفن بانک متصل شوند و فعالیت‎های بانکی خود را از این طریق انجام دهند .( Cho & Lai, 2012).
۲-۱-۴-۲-۵ بانکداری مبتنی بر نمابر
این سیستم نیز همانند سیستم تلفن بانک با بهره گرفتن از نمابر به ارائه برخی از خدمات بانکی می‎پردازد.
.( Cho & Lai,2012).
۲-۱-۴-۲-۶ بانکداری مبتنی بر دستگاه‎های خودپرداز^[۸]
ماشین‎های خودپرداز، پردازنده‎ها یا پایانه‎های الکترونیکی هستند که توسط بانک‎ها برای تسهیل کار مشتریان بانک، در مکان‎های خاصی نصب می‎شوند و به طور ۲۴ ساعته در دسترس مشتریان می‎باشند. یک ماشین خودپرداز به عنوان یک شعبه از یک بانک عمل می‎کند و بسیاری از وظایف اصلی بانکداری را انجام می‎دهد(Cho & Lai,2012).

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۲-۱-۴-۲-۷ بانکداری مبتنی بر پایانه‌های فروش^[۹]
یکی دیگر از شیوه‎هایی که برای ارائه خدمات بانکی در قالب الکترونیکی مورد استفاده قرار می‎گیرد، بکارگیری دستگاه پایانه فروش است. دستگاه پایانه فروش دستگاهی است که از طریق ارتباط تلفنی یا شبکه ای به سیستم بانکی، امکان انتقال اتوماتیک مبلغ خریداری شده از حساب مشتری (دارنده کارت) به ‎حساب فروشنده(پذیرنده کارت) را فراهم می‎سازد.به طور کلی، پایانه‎های فروش به معنی انتقال الکترونیکی وجوه در نقطه فروش می‎باشند(Cho & Lai, 2013 ).
۲-۱-۴-۲-۸ فناوری خویش خدمت مبتنی بر شعبه‎های الکترونیکی
فناوری خویش خدمت عبارت است از استفاده از فناوری‌های پیشرفته نرم افزاری وسخت افزاری مبتنی برشبکه و مخابرات برای تبادل منابع واطلاعات مالی به صورت الکترونیکی که می‌تواند باعث حذف نیاز به حضور فیزیکی مشتری در شعب بانک‌ها شود.( (Cho & Lai ,2012.
۲-۱-۴-۳ مزایای فناوری خویش خدمت
مزایای فناوری خویش خدمت را می‎توان از دو جنبه مشتریان و موسسات مالی مورد توجه قرار داد. از دید، مشتریان می‎توان به صرفه جویی در هزینه‎ها، صرفه جویی در زمان و دسترسی به کانال‎های متعدد برای انجام عملیات بانکی نام برد. از دید موسسات مالی می‎توان به ویژگی‎هایی چون ایجاد و افزایش شهرت بانک‎ها در ارائه نوآوری، حفظ مشتریان علی رغم بانکها، ایجاد تغییرات مکانی فرصت برای جستجو مشتریان جدید در بازار‎های هدف، گسترش محدوده ای فعالیت و برقراری شرایط رقابت کامل را نام برد.( (Cho & Lai, 2012.
۲-۱-۴-۴ مشتری الکترونیکی
در این رابطه بیان داشته اند که در شکل معمول و سنتی تجارت، مشتریان اغلب برای ایجاد ارتباط با فروشندگان از شیوه ارتباط مستقیم یا ارتباط رو در رو استفاده می‎کنند و به داد و ستد با آنها می‎پردازند. این راه ارتباط برقرار کردن به فروشندگان و سرویس دهندگان این امکان را می‎دهد تا تصویر شفاف تری از خواسته‎ها، علایق و نیازمندی‎های مشتریان خود بدست بیاورند. شکل و نوع ارتباط بین فروشندگان و خریداران با ورود اینترنت به عرصه تجاری و شکل گیری مشتری الکترونیکی دستخوش تغییرات بنیادی شد.
جهت شناخت بیشتر مشتری الکترونیکی تجارت الکترونیکی را می‎توان این گونه نیز تعریف نمود، استفاده از تکنولوژی‎های نوین ارتباطی تاکید دارد. این تغییر در شکل وظاهر کانال‎های ارتباطی یعنی حرکت از حالت ارتباط مستقیم و رودررو به حالت ارتباط الکترونیکی و مخابراتی به شکل گیری گروه خاصی از مشتریان انجامید که به آنها مشتریان الکترونیکی گفته می‎شود. برای داشتن یک تجارت موفق توجه به مشتری عنوان رکن اصلی تجارت وشناسایی نیازها وخواسته‎های آن الزامی‎است، که مشتریان الکترونیکی نیز از آن مستثنی نمی‎باشند. بنابراین باید به یک شناخت کافی از خصوصیات و ویژگی‎های مشتریان الکترونیکی دست یابیم تا بتوانیم درگام بعدی نیازهای آنها را شناسایی و یا حتی پیش بینی کنیم (ادیبی،۱۳۸۸).
فناوری خویش خدمت به عنوان یکی از مهمترین مدل‎های بانکداری الکترونیک محسوب می‎شود. اینترنت بانک در واقع شعبه مجازی و بیست و چهار ساعته یک بانک محسوب می‎شود که به مشتری امکان می‎دهد فارغ از قید زمان و مکان اقدام به تراکنش مالی کند. در چند سال اخیر و با توسعه اینترنت و فناوری‎های مبتنی بر وب تلاش‎های زیادی از سوی بانکها برای راه اندازی و توسعه وب سایت‎های اینترنتی صورت گرفت که برخی از آنها نه در حد یک اینترنت بانک بلکه شامل صفحات ساده وب بودند که صرفا جهت اطلاع رسانی استفاده می‎شدند (Cho & lai, 2012).
ضرورت توجه به وب سایت‎های به دلیل اهمیت فوق العاده و کارکردهای فراوان اینترنت بانک‎ها است و در صورتی که در شرایط حاضر وب سایت اینترنتی بانکی فاقد استاندارد‎های لازم برای خدمات رسانی در زمینه فناوری خویش خدمت باشد و حتی در سایر مدل‎های فناوری خویش خدمت نیز توسعه مناسبی یافته باشد، نمی‎توان به طور کامل فعالیت‎های آن بانک را مبتنی بر فناوری خویش خدمت دانست چرا که به اعتقاد کارشناسان فناوری خویش خدمت شالوده اصلی بانکداری الکترونیک محسوب می‎شود (Cho ‎ ‎&Lai,2012).
به عنوان پیش شرط باید یادآور شویم که منظور از یک بانک اینترنتی صرفا وجود یک سایت که بتواند یک سری تراکنش^[۱۰]های بانکی و ارائه صورت حساب‎ها را انجام دهد نیست بلکه ما با وب سایت اینترنتی بانک فراتر از یک سایت و به عنوان یک سازمان مجازی که باید در همه ساعات شبانه روز به خدمات رسانی بپردازد می‎نگریم و لذا انتظار داریم از تمامی‎جنبه‎های فنی، محتوایی، ساختاری و مدیریتی شاهد یک بانک خوب سرویس دهنده در اینترنت باشیم. یعنی همانقدر که فناوری خویش خدمت باید از نظر امنیتی خوب طراحی شده باشد باید اطلاعات محتوایی خوبی را در اختیار مشتری قرار دهد و همچنین از نظم و روشی منطقی در پیمایش ساختار صفحات برخوردار باشد(Cho & Lai,2012).
پیشرفت فناوری اطلاعات بدین مفهوم است که خدمات رو در رو ^[۱۱] متدوال، جایگزین فناوری خدمات خویش خدمت (یا سلف سرویس) شود ( ‎۲۰۰۶, ‎Hnsmn & Witt ).
اگرچه در حال حاضر مشتریان بر ترس خود در استفاده از «فناوری خویش خدمت» غلبه کرده اند و به این تکنولوژی سطح بالا دسترسی دارند ولی هنوز در هنگام استفاده از این خدمات، آسیب پذیر، دلواپس و نگران هستند ‎ این نگرانی باعث پیچیدگی و ریسک شرایط استفاده از این امکانات می‎شود و مشکلات موجود در بکارگیری آن ممکن است باعث شود مشتریان از استفاده مداوم این خدمات خودداری کنند.(Lin & Hsieh , 2015).
اینترنت قادر است جهت کمک به مشتریان برای انجام امور بانک خودشان در شعب بانکی و یا پای دستگاه‌های خودپرداز، مورد استفاده قرار گیرد. برای برخی بانک‎ها خدمات اینترنتی تکمیل کننده کار آنها می‌باشد، و برای برخی دیگر از بانک‎ها، مهمترین راه انجام امور بانکی است.
تأثیر فزاینده ابزارهای کاربردی و علمی‎در فعالیت‌های مختلف جامعه علی الخصوص ساختارهای اقتصادی موجب ایجاد تحول و تجدید در نگرش سنتی به موضوع تجارت بازار می‌شود در این بین توسعه روزافزون اینترنت در کشورهای مختلف و اتصال تعداد زیادی از مردم جهان به شبکه جهانی اینترنت و گسترش ارتباطات الکترونیکی بین افراد و سازمان‌های مختلف از طریق دنیای‌ مجازی اینترنت بستری مناسب و مساعد برای برقراری مراودات تجاری و اقتصادی فراهم کرده است. این پدیده نوظهور تجارت الکترونیکی نام .(Mytvr &Walk,2010).
۲-۱-۴-۵ ویژگی‌های پول الکترونیکی
۱)ارزش بر روی قطعه و یا وسیله الکترونیکی و به صورت الکترونیکی ذخیره می‌شود. محصولات گوناگون از لحاظ اجرای تکنیکی متفاوت هستند. در پول الکترونیکی مبتنی بر کارت، یک قطعه سخت‌افزاری کامپیوتری که مخصوص بدان و قابل حمل بوده و نوعاً یک ریزپردازنده ^[۱۲] ‌است، در یک کارت پلاستیکی جای داده شده در حالیکه در پول الکترونیکی مبتنی بر نرم‌افزار، از یک نرم‌افزار تخصصی و مخصوص که بر روی کامپیوتر شخصی نصب شده، استفاده می‌شود ( ۲۰۱۲ , ‎ Cho & Lai).
۲) ارزش موجود در پول الکترونیکی به چند طریق و به صورت الکترونیکی منتقل می‌شود. برخی از انواع پول الکترونیکی امکان انتقال موازنه‌های الکترونیکی را مستقیماً از یک مصرف کننده به دیگری و بدون دخالت شخص ثالث (همانند صادر کننده پول الکترونیکی) فراهم می‌آورند و آنچه که بیشتر متداول و مرسوم است آن است که تنها پرداخت‌های مجاز و ممکن، پرداخت از مصرف کننده به تاجر و همچنین امکان باز خرید ارزش پول الکترونیکی برای تجار است(۲۰۱۲, Cho & Lai).
۳) قابلیت انتقال، محدود به معاملاتی است که سابقه آن‌ها ثبت و ضبط شده باشد. در اکثر روش‌ها و رویه‌های محصول، برخی از جزییات معاملات بین تاجر و مصرف کننده در یک پایگاه داده مرکزی ثبت و ضبط می‌شود که قابل نمایش دادن و ارائه هستند. در مواردی که معاملات به طور مستقیم بین مصرف کنندگان امکان‌پذیر باشد، این اطلاعات بر روی دستگاه شخصی مصرف کننده ضبط می‌شود و تنها هنگامی‎می‌تواند از طریق دستگاه مرکزی نمایش داده شده و ارائه شود که مصرف کننده از طریق اپراتور (عامل طرح) پول الکترونیکی قرارداد بسته باشد(۲۰۱۲ , Cho & Lai).
۴) تعداد شرکا و طرفینی که به نحو کار کردی و مؤثر در معاملات پول الکترونیکی دخیل و درگیر هستند، بسیار بیشتر از معاملات قراردادی است. عموماً در معامله پول الکترونیکی، چهار دسته از افراد دخیل هستند: صادر کننده ارزش پول الکترونیکی، اپراتور شبکه، فروشنده سخت‌افزارها و نرم‌افزارهای خاص و ویژه، نقل و انتقال دهنده و تسویه کننده معاملات پول الکترونیکی. صادر کننده پول الکترونیکی مهم‌ترین شخص در این میان است در حالی‌که اپراتور شبکه و فروشنده، ارائه کنندگان خدمات فنی هستند و نهادهای انتقال دهنده و تسویه کننده پول الکترونیکی، بانک‌ها و یا شرکت‌هایی با ماهیت بانک هستند که خدماتی را ارائه می‌دهند که مشابه با خدماتی است که برای دیگر ابزارهای پرداخت بدون پول نقد نیز ارائه می‌شود. موانع فنی و اشتباهات انسانی می‌تواند اجرای معاملات را مشکل و یا غیر ممکن سازد درحالی‌که در معاملات مبتنی بر کاغذ چنین مشکلی با این حجم وجود ندارد.(Cho & Lai, 2012).
۲-۱-۴-۶ انواع پول الکترونیکی
پول الکترونیکی را به شیوه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌نمایند، در یکی از تقسیم‌بندی‌ها پول الکترونیکی را به دو دسته تقسیم می‌نمایند:
۱)پول الکترونیکی شناسایی شده:
این نوع پول الکترونیکی حاوی اطلاعاتی درباره هویت مالک آن می‌باشد که تا حدودی مانند کارت‌های اعتباری است. این پول‌ها دارای قابلیت ردگیری می‌باشند و هویت دارنده آن قابل شناسایی است. قابلیت استفاده این پول در دو روش پیوسته و ناپیوسته امکان‌پذیر است.( Cho & Lai, 2012).
۲) پول الکترونیکی غیرقابل شناسایی (بی‌نام و نشان):
این نوع پول دیجیتالی خصوصیت مخفی بودن هویت فرد دارنده‌اش، را در بردارد و از این لحاظ درست مانند پول کاغذی سنتی عمل می‌کند. هنگامی‎که پول دیجیتالی از حسابی برداشت شد بدون باقی گذاشتن هیچ اثری می‌توان آن را خرج نمود و با توجه به این نکته که هنگام ایجاد کردن پول دیجیتالی از امضاهای نامشخص استفاده می‌شود امکان پی‌گیری آن برای هیچ بانکی وجود ندارد. هر کدام از پول‌های الکترونیکی فوق‌الذکر به دو دسته پول الکترونیکی پیوسته و پول الکترونیکی ناپیوسته تقسیم می‌شود.( Cho & Lai, 2012).
۲-۱-۴-۷ روند اتوماسیون ^[۱۳] سیستم بانکی
در اواخر دهه١٣۶٠بانک‎های کشور به اتوماسیون عملیات بانکی و رایانه ای کردن ارتباطات خود توجه ویژه ای نشان دادند.طرح جامع اتوماسیون بانکی نیز به عنوان یک الگو مورد بررسی قرارگرفت.حرکت به سوی بانکداری در اوایل دهه٧٠ آغاز شد و پس از آن کارت‎های اعتباری، خودپردازها، سیستم‎های گویا، استفاده از تلفن، پیامک و ایمیل وارد خدمات نوین بانکی شد.(Cho & Lai, 2012)
سیستم شتاب یا شبکه تبادل اطلاعات بین بانکی در سال١٣٨١ ایجاد شد. شتاب با ایجاد ارتباط بین دستگاه‎های خودپرداز ٣ بانک صادرات، کشاورزی و توسعه صادرات آغاز به کار کرد و پس از آن دیگر بانک‎های دولتی و خصوصی نیز به این شبکه پیوستند. طرح سیبا، ملتر، مهر، جام یا بانکداری٢۴ ساعته، یکی پس از دیگری با پیوستن به شبکه پرداخت یکپارچه، نظامی‎هماهنگ برای پرداخت‎های خرد به وجود آوردند؛ اگرچه هنوز هم مشکلات زیادی درخصوص دستگاه‎های مختلف خودپرداز و نحوه ارائه خدمات آن وجود دارد.( ‎Cho & Lai,2013).
۲-۱-۴-۸ معضلات ^[۱۴] در فناوری خویش خدمت
با توجه اهمیت رضایت و اعتماد در مشتریان باید به بررسی معضلات در فناوری خویش خدمت نیز توجه ویژه ای معطوف نمود. ممکن است کلیه زحمات بانک‎ها در توسعه و تبلیغ فناوری خویش خدمت با بروز مشکلاتی بی نتیجه بماند. از زمره این مشکلات می‎توان به بحث امنیت ^[۱۵] در فناوری خویش خدمت پرداخت ( ( Cho & Lai,2012.
۲-۱-۴-۹ امنیت در فناوری خویش خدمت
یکی از دغدغه‎های اصلی برای پیاده سازی فناوری خویش خدمت در ایران، مشکل امنیت سرمایه‎هاست. چرا که به عقیده بسیاری از مردم، یک هکر می‎تواند به راحتی به فناوری خویش خدمت نفوذ و مبلغی را از حسابی برداشت کند. یکی از کارهایی که باید انجام شود اطلاع رسانی درست به مردم درباره مکانیزم استفاده از خدمات فناوری خویش خدمت و جلب اعتماد آن‎ها به این سیستم است. مشکل امنیت در فناوری خویش خدمت مبحث بسیار مهمی‎است. امنیت سیستم می‎تواند موجب افزایش اعتماد مشتریان ‎شود (Meuter,2013). اگر مشتریان دائما این دغدغه را داشته باشند که ممکن است حساب و اطلاعات آن‎ها در خطر باشد، هرگز نمی‎توانند به فناوری خویش خدمت اعتماد نمایند و ترجیح می‎دهند از خدمات غیر خویش خدمت ولی با صرف زمان بالاتر استفاده کنند که دارای امنیت بسیار بالایی است. با توجه به اینکه بحث امنیت اطلاعات در این پژوهش موضوعیت پیدا می‎کند، در ادامه به تفصیل به راهکارهای ایجاد امنیت در سیستم اطلاعات فناوری خویش خدمت می‎پردازیم.
۲-۱-۴-۹-۱ امنیت اطلاعات در فناوری خویش خدمت
فناوری خویش خدمت به مشتریان اجازه می‌‌دهد با رعایت روش‏های کاری مشخص و استفاده از پروتکل‌های استاندارد نسبت به افتتاح حساب از راه دور اقدام کند و با بهره گرفتن از رمز اختصاصی به درون شبکه ‎راه یافته، از ایستگاه‏های بازرسی و کنترل عبور کرده، مبلغی به حساب خود واریز و یا از آن برداشت نمایند( Meuter, 2013). چنین فرآیندی مبین این واقعیت است که تراکنش‌های عملیات که در بانکداری سنتی قابل رؤیت است، در فناوری خویش خدمت پنهان از دید مستقیم صورت می‌‌پذیرد و همین نامرئی بودن ظاهری تراکنش‌ها، گاهی موجب تردید در به‌کارگیری این معماری می‌شود (Mytur & walker, 2010).
باید توجه داشت که در کنار مزایای یاد شده، به‌منظور صحت انجام عملیات و تراکنش‏ها در قالب سیستم‏های ‎متمرکز و فناوری خویش خدمت و جلوگیری از هر گونه سوء استفاده، باید جنبه‏ه ای امنیتی در پیاده‌سازی و به‌کارگیری این فناوری را شناخته و به کمک کارشناسان متخصص در حیطه امنیت، این موارد را به‌درستی پیاده‌سازی کرد.
به‌کارگیری هر فناوری جنبه‏ه ای امنیتی خاص خود را دارد. در ادامه به برخی سرفصل‌های کلی و اهداف امنیتی مورد نظر در به‌کارگیری خدمات فناوری خویش خدمت اشاره می‎کنیم.

• . الدمدو، کنت (۱۳۸۹) سنت­گرایی: دین در پرتو فلسفه جاویدان، ترجمه رضا کورنگ بهشتی، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت، ص ۱۵۰. ↑

• . امامی­جمعه، سید مهدی و زهرا طالبی (۱۳۹۱)، سنت و سنت­گرایی از دیدگاه فریتیوف شوان و دکتر سید حسین نصر، الهیات تطبیقی، سال سوم، شماره ۷، ص ۴۴. ↑

• . Philosophia Perennis ↑

• . الدمدو، کنت (۱۳۸۹) سنت­گرایی: دین در پرتو فلسفه جاویدان، ترجمه رضا کورنگ بهشتی، چاپ دوم، تهران: انتشارات حکمت، ص ۲۰. ↑

• . الدمدو، پیشین، ص ۳۱۳ ↑

• . ر.ک. به: توفیق، ابراهیم (۱۳۸۵)، مدرنیسم و شبه­ پاتریمونیالیسم: تحلیلی از دولت در عصر پهلوی، جامعه‌شناسی‌ایران، دوره ۷، شماره ۱. ↑

• . ادیب­زاده، مجید (۱۳۹۱)، مدرنیته زایا و تفکر عقیم، تهران: نشر ققنوس، ص ۱۶۶. ↑

• . قاسم­پور دهاقانی، علی و محمدجواد لیاقت­دار و سید ابراهیم جعفری (۱۳۹۰)، تحلیلی بر بومی­سازی و بین ­المللی­شدن برنامه درسی دانشگاه­ها در عصر جهانی­شدن، مطالعات بین ­المللی، سال هفتم، شماره ۴، ص ۱۲. ↑

• . قاسم­پور دهاقانی و همکاران، پیشین، ص ۱. ↑

• . See: Delanty, G. (2002), The Governance of Universities: What is the Role of the University in the Knowledge Society? Canadian Journal of Sociology, Vol. 27, No. 2. ↑

• . Herzele, A. V. and Woerkum, C M. (2008), “Local Knowledge in Visually Mediated Practice”, Journal of Planning Education and Research, No. 27, P. 453. ↑

• . خرمشاد، محمدباقر و علی آدمی (۱۳۸۸)، انقلاب اسلامی، انقلاب تمدن­ساز؛ دانشگاه‌ایرانی، دانشگاه تمدن­ساز، تحقیقات فرهنگی، شماره ۶، ص ۱۷۱. ↑

• . دلانتی، جرارد (۱۳۸۹)، دانش در چالش؛ دانشگاه در جامعه دانایی، ترجمه علی بختیاری­زاده، تهران: پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، چاپ دوم، ص ۱۵. ↑

• . پارسونز، واین (۱۳۹۲)، مبانی سیاتگذاری عمومی و تحلیل سیاست­ها، ترجمه حمیدرضا ملک­محمدی، چاپ دوم، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی، ص ۱۰. ↑

• . مؤمنی، هوشنگ (۱۳۸۴)، چهار اندیشمند برتر مدیریت، تهران: انتشارات ستاره سپهر، ص ۱۰۶. ↑

• . آریایی، مسعود (۱۳۸۵)، نبود مدیریت استرتژیک و ناکارآمدی دولت، مطالعات بین ­المللی، شماره ۸، ص ۱۸۹. ↑

• • • . برای مطالعه تفصیلی موانع نظریه­پردازی در نهادهای علمی کشور، ر.ک. به: فضل اللهی، سیف الله و منصوره ملکی توانا (۱۳۹۱)، راهکارهای برون­رفت از موانع تولید علم در دانشگاه­ها، معرفت، سال بیستم، شماره ۱۷۱. ↑

  (( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

• . آریایی، مسعود (۱۳۸۵)، نبود مدیریت استرتژیک و ناکارآمدی دولت، مطالعات بین ­المللی، شماره ۸، ص ۲۰۰. ↑

• . Good Governance ↑

• . نقیبی مفرد، حسام (۱۳۸۹)، حکمرانی مطلوب در پرتو جهانی شدن حقوق بشر، تهران: انتشارات موسسه حقوقی شهر دانش، ص ۱۰۰. ↑

• . اسماعیل­زاده، حسن (۱۳۹۱)، حکمروایی خوب: راه­چاره تحقق شهر خوب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره ۲۸۸، ص ۱۱۰. ↑

• . جاسبی، جوادوندا نفری(۱۳۸۸)، طراحی الگوی حکمرانی‌خوب برپایه نظریه سیستم­های باز، علوم مدیریت‌ایران، سال دوم، سال چهارم، شماره ۱۶، ص ۸۶. ↑

• . See: United Nations Development Program UNDP(2002),Human Development Report,NewYork: Oxford University Press. ↑

• . جاسبی و نفری، پیشین، ص ۹۵. ↑

• . عابد الجابری، محمد (۱۳۸۴)، عقل سیاسی در اسلام، ترجمه عبدالرضا سواری، تهران: انتشارات گام نو، ص ۲۷. ↑

• . ر.ک. به: کوهن، توماس (۱۳۸۸)، ساختار انقلاب­های علمی، ترجمه عباس طاهری، تهران: قصه. ↑

• . افتخاری، اصغر (۱۳۸۴)، قاعده اصلاح؛ بازخوانی ظرفیت راهبردی فقه سیاسی شیعه، مطالعات راهبردی، سال هشتم، شماره ۴، ص ۶۹۳. ↑

• . ر.ک. به: عبدالرزاق، علی (۱۳۸۲)، اسلام و مبانی حکومت، ترجمه محترم رحمانی و محمدتقی محمدی، تهران: انتشارات سرایی. ↑

• . خانیکی،‌‌هادی (۱۳۸۷)، در جهان گفت­و­گو: بررسی تحولات گفتمانی در پایان قرن بیستم، تهران: نشر هرمس. ↑

• . حسینی زاده، سید محمدعلی (۱۳۸۵)، اسلام سیاسی در‌ایران، رساله دکتری دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ص ۲۵۲. ↑

• . مصباح یزدی، محمدتقی (۱۳۸۹)، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ص ۷۳. ↑

• . مصباح یزدی، پیشین، ص ۷۶ ↑

• . (روزنامه پرتو، ۷/۱۰/۱۳۸۴). ↑

• . پالیزبان، محسن (۱۳۸۷)، رویکردهای متفاوت نسبت به جمهوریت و اسلامیت در جمهوری اسلامی‌ایران، فصلنامه سیاست (مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره ۳۹، شماره ۳، ص ۱۲۰. ↑

• . حسینی زاده، سید محمدعلی (۱۳۸۵)، اسلام سیاسی در‌ایران، رساله دکتری علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ص ۳۱۶. ↑

• . خمینی،‌ایت الله روح الله (۱۳۶۹)، صحیفه نور، تهران: مرکز مدارک انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ج ۱۰، ص ۱۸۱. ↑

• . مطهری، مرتضی (۱۳۷۷)، مجموعه آثار، ج ۱، تهران: صدرا، چاپ هفتم. ↑

• . خمینی، روح الله (۱۳۷۳)، ولایت فقیه، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، ص ۹۹. ↑

• . ساندل، مایکل (۱۳۷۷)، لیبرالیسم و منتقدان آن، ترجمه احمد تدین، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ص ۲۵. ↑

• . See: Sandel, Michael J. (1998). Liberalism and the Limits of Justice. Cambridge University Press, Chap. 2. ↑

• . افروغ، عماد (۱۳۹۱)، مفهوم آزادی و مناقشات آن، در: مجموعه مقالات چهارمین نشست اندیشه­ های راهبردی جمهوری اسلامی‌ایران با موضوع آزادی، تهران: انتشارات بنیاد الگوی اسلامی‌ایرانی پیشرفت، ص ۳۱۱. ↑

• . ظهیری، سید مجید (۱۳۹۱)، روش­شناسی مقایسه فلسفه آزادی در نظام اسلامی و نظام لیبرال­دموکراسی ، در: مجموعه مقالات چهارمین نشست اندیشه­ های راهبردی جمهوری اسلامی‌ایران با موضوع آزادی، تهران: انتشارات بنیاد الگوی اسلامی-‌ایرانیِ پیشرفت، ص ۱۶۱. ↑

• . Bottomore, Tom (1993). “Freedom in outwaite”, William & Tom Bottomore (Eds). The Blackwell Dictionary of Twentieth Century Social Thought,Oxford: Blackwell, 1993. ↑

• . برزگر، ابراهیم (۱۳۹۱)، آزادی در الگوی سه­گانه اسلام، در: مجموعه مقالات چهارمین نشست اندیشه­ های راهبردی جمهوری اسلامی با موضوع آزادی، تهران: انتشارات بنیاد الگوی اسلامی-‌ایرانیِ پیشرفت، ص ۶۱۳. ↑

• . دلماس مارتی، انتگریستی دانستنِ سیاست جنایی اسلام ↑

• . (بقره/ ۲۹) ↑

• . فاضل هندی، بهاءالدین محمد (۱۴۱۶ق)، کشف اللثام، قم: انتشارات موسسه نشر اسلامی، ج ۱، ص ۳۷۳؛ محقق نراقی، احمد بن محمد مهدى (۱۴۱۵ق)، مستند الشیعه، قم: موسسه آل البیت، ج ۱۰، ص ۴۲؛ محمدی ری­شهری، محمد (۱۳۷۹)، میزان الحکمه، قم: مؤسسه فرهنگی دارالحدیث، ج ۱، ص ۷۴. ↑

• . مصطفوی، سیدمحمدکاظم (۱۴۲۱ق)، مئه قاعده الفقهیه، چاپ چهارم، قم: موسسه نشر اسلامی، ص ۱۲۵. ↑

• . نجفی، محمدحسن (۱۴۰۰ ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، قم: المکتبه الإسلامیه، ج ۳، ص ۶. ↑

• . علامه مجلسی، بحار الانوار، بحارالأنوار، بیروت: موسسه الوفاء، ج ۷۴ ، ص ۲۱ ↑

در مرزباننامه به این نکته اشاره شده است در آنجاییکه دیو از دینی پرسید: «خردمند در میان مردم کیست؟ دینی گفت: آنکه چون بر او ستم کنند مقام احتمال بشناسد و تواضع با فرودستان از کرم داند، عفو به وقت قدرت واجب شناسد و کار جهان فانی آسان فراگیرد…» (وراوینی، ۱۳۸۳: ۲۶۹)
در ادامه داستان پادشاه و فنزه، به عفو، به عنوان یکی از خصایل پادشاه اشارهای شده است. پادشاه میگوید: «و من باری ضمیر خود را هرچه صافی تر می بینم و از ین ابواب که برشمرده می آید در خاطر خود اثری نمییابم، و همیشه جانب عفو من اتباع را ممهد بوده ست و انعام و احسان من خدمتگاران را مبذول.
فنزه گفت:
گـر باد انـتقام تو بر بحـــر بگــذرد از آب هر بخـــار که خیــزد شود غبار
(منشی، ۱۳۸۶ :۲۹۹ )
گاهی عفو ازجریمه بیشتر است و در چنین جایگاهی عفو ارزش خود را بیشتر مینمایاند؛ در مرزباننامه، در داستان جولاهه با مار، آنجا که جولاهه چندین بار با چربزبانی، از زبان مار خواب پادشاه را تعبیر میکند در جایی که مار احساس میکند که سودی بر نگرفته است و مرد داستان را نه زبان عذرخواهی بود و نه روی استغفار، مرد چنین میگوید:
«تبسّـــطنا علـــــــی الآثام لمــــّا رأینـــا العفــو مـــن ثــمرالذنوب^[۱۹]
عفو تو از جریمه من بیشتر است، این بار، دیگر این افتاده را دست گیر» (وراوینی، ۱۳۸۳: ۵۸۲)
۵-۴-۲ -۱-۵- قناعت
قناعت، ضد صفت حرص است. و آن حالتى است از براى نفس، که باعث اکتفا کردن آدمى است به قدر حاجت و ضرورت. و زحمت نکشیدن در تحصیل فضول از مال. و این از جمله صفات فاضله و اخلاق حسنه است. و همه فضائل به آن منوط، بلکه راحت در دنیا و آخرت به آن مربوط است. و صفت قناعت، مرکبى است که آدمى را به مقصد مى‏رساند و وسیله‏اى است که سعادت ابدى را به جانب آدمى مى‏کشاند، زیرا هرکه به قدر ضرورت قناعت نمود و دل را مشغول قدر زاید نکرد همیشه فارغ البال و مطمئن خاطر است.
دمنه، قناعت را نشانه دونهمتی و کممروتی میداند:
«و قناعت از دناءت همت و قلت مروت باشد؛
از دناءت شمـــــــــر قناعـــــت را همتـــت را که نام کرده ســـت آز؟»
(نصرالله منشی، ۱۳۸۶ :۶۲)
کلیله و دمنه، قناعت را به عنوان یک فضیلت اخلاقی میستاید: «و به تجربت می توان دانست که رضا به قضا و حسن مصابرت در قناعت اصل توانگری و عمده سروری است .
گرت نزهت همی باید به صحرای قناعت شو که آنجا باغ در باغ است و خوان در خوان و بادر با
و حکما گفته اند «یکفیک نصیبک شح القوم.» و هیچ علم چون تدبیر راست، و هیچ پرهیزگاری چون باز بودن از کسب حرام، و هیچ حسب چون خوش خویی، و هیچ توانگری چون قناعت نیست.» (همان، ۱۷۸)
در باب بوزینه و باخه، زن باخه که در تدارک از میان برداشتن رقیب خود بوزینه میباشد، همسر خود را به سراغ او میفرستد بعد از اینکه باخه در فراق دوست نوحهسرایی میکند و او را به خانه خود دعوت میکند جایی که بوزینه از دوری مُلک و مِلک مینالد وشکوه میکند، ملک خرسندی را از ملک دنیوی ثابتتر میداند. و میگوید که:
«چه من از عشیرت و ولایت و خدم و حشم دور افتادهام. و ملک و ملک را نه به اختیار پدرود کرده. هرچند ملک خرسندی، بحمدالله و منه، ثابتتر است و معاشرت بیمنازعت مهناتر. و اگر پیش از این نسیم این راحت به دماغ من رسیده بودی و لذت فراغت و حلاوت قناعت به کام من پیوسته بودی هرگز خویشتن بدان ملک بسیار تبعت اندک منفعت آلوده نگردانیدمی، و سمت این حیرت برمن سخت نشدی .
کسی که عزت عزلت نیافت هیچ نیافت کسی که روی قناعت ندید هیچ ندید » (همان، ۲۴۵).
دانای مهرانبه در باب قناعت آنگاه که اردشیر از لشکر خویش سخن میگوید، از لشکر قناعت خود سخن میراند و از این جهت لشکر خود را از لشکر شاه قویتر و صبور و شکرگزار میداند:
«لشکر من صبر است و قناعت، که از من همه چیزی به وقت و اندازه خواهند، اگر دارم و بدهم شکر گویم و اگر ندارم و یا ندهم شکیبایی و خرسندی نمایم و اگر همهی اهل روی زمین خصم من شوند از متابعت من عنان نپیچانند. » (وراوینی، ۱۳۸۶: ۱۹۳)
۵-۴-۲ -۱-۶- صداقت، درستکرداری
در کلیله و دمنه، صداقت و راستی را نوعی دیانت و هممعنی آن میبینیم:
«و از تقریب هشت کس حذر واجب است : … و پنجم آنکه بنای کارهای خود برعداوت نهد و نه به ر راستی و دیانت. …» (همان، ۳۲۵)
و نیز «گفت: کارایدون حکیم برجای است، هرچند اصل او به براهمه نزدیک است اما در صدق و دیانت بریشان راجح است و حوادث عالم بیشتر پیش چشم دارد.» (همان، ۳۶۶)
البته در کلیله و دمنه، پستترین دوست، دوستی دانسته شده که در تنگدستی و تنگحالی دوستی و صداقت را کنار بگذارد: «…و لئیم تر دوستان اوست که در حال شدت و نکبت دوستی و صداقت را مهمل گذارد…» (همان، ۳۰۲)
در داستان «دو شریک یکی زرنگ و دیگری ساده لوح»، شریک زرنگ، چون اساس کار خود را بر بیمروتی گذاشت و کرداری به دور از صداقت داشت، جان پدر بر سر کار نهاد:
«دو شریک بودند یکی دانا و دیگر نادان، و به بازارگانی میرفتند. در راه بدرهای زر یافتند، گفتند: سود ناکرده در جهان بسیار است، بدین قناعت باید کرد و بازگشت. چون نزدیک شهر رسیدند خواستند که قسمت کنند، آنکه دعوی زیرکی کردی گفت: چه قسمت کنیم؟ آن قدرکه برای خرج بدان حاجت باشد برگیریم، و باقی را به احتیاط به جایی بنهیم، و هر یک چندی میآییم و به مقدار حاجت میبریم. بر این قرار دادند و نقدی سره برداشتند و باقی در زیر درختی به اتقان بنهادند و در شهر رفتند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

دیگر روز آنکه به خرد موسوم و به کیاست منسوب بود بیرون رفت وزر ببرد: و روزها بران گذشت و مغفل گذشت و مغفل را بسیم حاجت افتاد. به نزدیک شریک آمد و گفت: بیا تا از آن دفینه چیزی برگیریم که من محتاجم . هر دو به هم آمدند و زر نیافتند، عجب بردند . زیرک در فریاد و نفیر آمد و دست در گریبان غافل درمانده زد که: زر تو بردهای و کسی دیگر: خبر نداشته است. بیچاره سوگند میخورد که: نبردهام. البته فایده نداشت. تا او را به در سرای حکم آورد و زر دعوی کرد و قصه باز گفت.
قاضی پرسید که :گواهی یا حجتی داری؟ گفت :درخت که در زیر آن مدفون بوده است گواهی دهد که این خائن بیانصاف برده است و مرا محروم گردانیده . قاضی را از این سخن گفت آمد و پس از مجادله بسیار میعاد معین گشت که دیگر روز قاضی بیرون رود و زیر درخت دعوی بشنود و به گواهی درخت حکم کند .
آن مغرور به خانه رفت و پدر را گفت که: کار زر به یک شفقت و ایستادگی تو باز بسته است. و من به اعتماد تو تعلق به گواهی درخت کردهام. اگر موافقت نمایی زر ببریم و همچندان دیگر بستانیم. گفت: چیست آنچه به من راست میشود ؟ گفت: میان درخت گشاده است چنانکه اگر یک دو کس در آن پنهان شود نتوان دید. امشب بباید رفت و در میان آن ببود و، فردا چون قاضی بیاید گواهی چنانکه باید بداد. پیر گفت: ای پسر، بسا حیلتا که بر محتال وبال گردد. و مباد که مکر تو چون مکر غوک باشد .گفت :چگونه؟ گفت:.
(پسر)گفت : ای پدر کوتاه کن و درازکشی در توقف دار ، که این کار اندک موونت بسیار منفعت است. پیر را شره مال و دوستی فرزند در کار آورد، تا جانب دین و مروت مهمل گذاشت، و ارتکاب این محفظور به خلاف شریعت و طریقت جایز شمرد، و برحسب اشارت پسر رفت. دیگر روز قاضی بیرون رفت و خلق انبوه به نظاره بایستادند. قاضی روی به درخت آورد و از حال زر بپرسید. آوازی شنود که: مغفل برده است . قاضی متحیر گشت و گرد درخت برآمد، دانست که در میان آن کسی باشد - که به دالت خیانت منزلت کرامت کم توان یافت - بفرمود تا هیزم بسیار فراهم آوردند و در حوالی درخت بنهادند و آتش اندر آن زد . پیر ساعتی صبر کرد، چون کار به جان رسید زینهار خواست. قاضی فرمود تا او فرو آوردند و استمالت نمود. راستی حال قاضی را معلوم گردانید چنان که کوتاه دستی و امانت مغفل معلوم گشت و خیانت پسرش از ضمن آن مقرر گشت . …» (همان، ۱۲۰-۱۱۷) صاحب کلیله و دمنه، نتیجهی اخلاقی این داستان را اینگونه مینویسد: «…و مغفل به برکت راستی و امانت یمن صدق و دیانت زر بستد و بازگشت» (همان).
۵-۴-۲-۱-۷- جود، کرم و سخاوت
سخاوت، بهترین درمان درد از دست دادن مال دانسته شده است جود وسخاوت نباید با باد دستی واسراف اشتباه گرفته شود سخاوت مختص انسانهای وارستهای است که به تعلقات دنیوی دلبستگی ندارند سخاوتمند باید از اموال خود به دیگران ببخشد نه اینکه از اموال دیگران بذل و بخشش نماید: «و هر گاه که متقی در کارهای این جهان فانی و نعیم گذرنده تاملی کند هر آینه مقابح آن را به نظر بصیرت ببیند… و سخاوت را با خود آشنا گرداند تا از حسرت مفارقت متاع غرور مسلم باشد، [و] کارها بر قضیت عقل پردازد تا از پشیمانی فارغ آید.» (نصرالله منشی، ۱۳۸۶: ۵۲)
در کلیله و دمنه، بدون اشاره به تاریخ دقیقی، نویسنده از نبود جود و سخا و برخی دیگر از فضایل اخلاقی گلایه میکند:
«خاصه در این روزگار تیره که خیرات براطلاق روی به تراجع آورده است و همت مردمان از تقدیم حسنات قاصر گشته با آنچه ملک عادل انوشروان کسری بن قباد را سعادت ذات و یمن نقیبت و رجاحت عقل و ثبات رای و علو همت و کمال مقدرت و صدق لهجت و شمول عدل و رافت و افاضت جود و سخاوت و اشاعت حلم و رحمت و محبت علم و علما و اختیار حکمت و اصطناع حکما و مالیدن جباران و تربیت خدمتگزاران و قمع ظالمان و تقویت مظلومان حاصل است.
میبینیم که کارهای زمانه میل به ادبار دارد، و چنانستی که خیرات مردمان را وداع کردستی، و افعال ستوده و اخلاق پسندیده مردوس گشته. و راه راست بسته، و طریق ضلالت گشاده، و عدل ناپیدا و جور ظاهر، و علم متروک و جهل مطلوب، و لوم و دناءت مستولی و کرم و مروت منزوی، و دوستیها ضعیف و عداوتها قوی، و نیک مردان رنجور و مستذل و شریران فارغ و محترم، و مکر و خدیعت بیدار و مظفر، و متابعت هوا سنت متبوع و ضایع گردانیدن احکام خرد طریق مشروع، و مظلوم محق ذلیل و ظالم مبطل عزیز، و حرص غالب و قناعت مغلوب، و عالم غدار بدین معانی شادمان و به حصول این ابواب تازه و خندان.»
سخاوت از هر کسی نیکو نمینماید. حتما میبایست سخی، توانگر باشد تا بخشش وی را سخاوت بنمایند:
«… و هر کلمتی و عبارتی که توانگری را مدح است درویشی را نکوهش است: اگر درویش دلیر باشد بر حمق حمل افتد، و اگر سخاوت ورزد به اسراف و تبذیر منسوب شود، و اگر در اظهار حلم کوشد آن را ضعف شمرند، وگر به وقار گراید کاهل نماید، و اگر زبانآوری و فصاحت نماید، … »( همان، ۱۷۵).
۵-۴-۲-۲- رذایل اخلاقی
در کلیله و دمنه و مرزباننامه، رذایل اخلاقی به صورت دستهای از چندین رذیلت که با مفهومی مشابه یا گروهی از رذایل که هر کدام ناشی از دیگری هستند ذکر شده است. مثلا رذیلت اخلاقی غیبت، تهمت، دروغ، سخنچینی، ریا، خیانت و… چون در دنیای خارج اغلب ملازم هم هستند در کتاب نیز به صورت گروهی ذکر میشوند. به همین جهت، برای جلوگیری از اطاله سخن، گاهی شاهدی که در زمینهی یکی از رذایل اخلاقی مورد استناد واقع شده است و برای ذکر سایر رذایل اخلاقی میتوانست مورد استفاده واقع شود، از ذکر آن خودداری شده است.
۵-۴-۲-۲ -۱- غیبت، تضریب و سخنچینی
خداوند متعال مى‏فرماید: (وَ لا یَغْتَب بَعْضُکُمْ بَعْضا أَ یُحِبُّ أَحَدُکُمْ أَنْ یَأْکُلَ لَحْمَ أَخیهِ مَیْتا فَکَرِهْتُمُوهُ^[۲۰] یعنى: باید غیبت نکند بعضى از شما بعضى دیگر را، آیا دوست مى‏دارد یکى از شما که بخورد گوشت برادر خود را در حالتى که مرده باشد؟ پس کراهت مى‏دارید شما آن امر را).
غیبت، کردار زشت حاسدان و بدگویان است. در کلیله و دمنه و مرزباننامه، حاسدان و بدگویان پررنگتر و تأثیرگذارتر از بیشتر شخصیتهای اخلاقی (بخشنده، دزد، مهربان و..) هستند. علت این امر، صورت سیاستنامهای داشتن این دو کتاب است و بیشک، حوزهی سیاست از وجود این افراد با چنین رذایل اخلاقی ناگزیر است.
«این کرت خلاص یافتم، اما جهان از حاسد و بدگوی پاک نتوان کرد، و تا اقبال ملک بر من باقی است حسد یاران برقرار باشد. و بدین استماع که ملک سخن ساعیان را فرمود ملک را سهلالماخذ شمرند و هر روز تضریبی تازه رسانند و هرساعت ریبتی نو در میان آرند. و هر ملک که چربک ساعی فتنهانگیز را در گوش جای داد و به زرق و شعوذه نمّام التفات نمود خدمت او جان بازی باشد و ازآن احتراز نمودن فریضه گردد. » (نصرالله منشی، ۱۳۸۳: ۳۲۷)
از کسی که گوش خود را از فحش و غیبت باز نمیتواند داشت، باید دوری جست:
«… از دو تن دوری باید گزید: یکی آنکه نیکی و بدی یکسان پندارد و عقاب عقبی را انکار آرد، و دیگر آنکه چشم را از نظر حرام و گوش را از سماع و فحش و غیبت و فرج را از ناشایست، و دل را از اندیشه حرص و حسد و ایذا باز نتواند داشت. » (همان، ۳۸۰)
مرزباننامه و کلیله و دمنه، گرچه از آدمها و جانوران بد و خوب پر شدهاند، لیکن این خوبها هستند که مخاطب را به خوبیها فرا میخوانند: «و زبان را از دروغ و نمامی و سخنانی که از او مضرتی تواند زاد، چون فحش و بهتان و غیبت و تهمت. بسته گردانید». (همان، ۵۱)
در کلیله و دمنه، اساس باب اول، « شیر و گاو» و باب دوم «بازجست کار دمنه» بر مبنای تضریب و دو به همزنی است. گاوی به یکباره در جنگل (سرزمین شیرشاه) پدیدار میشود و به مدد دو شغال به دربار راه مییابد. دو شغال نیز به خاطر آن لطف جایگاهی عظیم مییابند لیکن، حسادت باعث میشود یکی از شغالان نقشهی قتل گاو را طراحی میکند. او با دو به هم زنی و سخنچینی در نزد شیر، وی را ضد گاو تحریک میکند و به فرجام شیر خشمگین، گاو را میکشد. داستان این سخنچینی و فتنهجویی، دو باب را به خود اختصاص داده که بیانگر اهمیت تیزهوشی پادشاه در برخورد با سخنچینی و جلوگیری از نتایج و عواقب خسارتبار آن است. باب نخست داستان اینگونه آغاز میشود: