وبلاگ

در این فصل ابتدا به توضیحی در مورد سرمایه گذاری و بازارهای مالی پرداخته می شود. سپس راجع به هر یک از متغیرهای تحقیق یعنی قیمت و بازده سهام و شاخص های کلان اقتصادی مطالبی بیان می گردد. سپس پیشینه تحقیقات انجام شده در این زمینه در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار می گیرد.
۲-۲- سرمایه گذاری و بازارهای مالی
۲-۲-۱- ماهیت سرمایه گذاری
واژه «سرمایه گذاری» می تواند دامنه وسیعی از فعالیتهارا شامل شود. این واژه می تواند شامل سرمایه گذاری در گواهی سپرده، اوراق قرضه، سهام عادی یا صندوقهای مشترک سرمایه گذاری یاشد. اگر چه کسانی که به صورت حرفه ای به سرمایه گذاری می پردازند از دارایی های دیگری، از قبیل گواهی خرید اسناد ، برگ اختیار خرید و فروش سهام ، اوراق قابل تبدیل و دارایی های مشهود مانند طلا و اشیاء قیمتی برای انجام سرمایه گذاری استفاده می کنند. سرمایه گذاری می تواند دارای درجات مختلف ریسک پذیری باشد و هر فردی، خواه شخصی با تحصیلات دانشگاهی، و خواه یک شهروند عادی ، می تواند با توجه به شرایط خود از تصمیمات سرمایه گذاری استفاده کند.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

سرمایه گذاری عبارت است از تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی که برای مدتی درزمان آتی نگهداری خواهد شد. بنابراین سرمایه گذاری مستلزم مطالعه فرایند سرمایه گذاری است.
سرمایه گذاری مستلزم مدیریت ثروت سرمایه گذاران است. این ثروت شامل مجموع درآمد فعلی و ارزش فعلی درآمدهای آتی است.بنابراین ارزش فعلی و مفهوم بهره مرکب می تواند نقش مهمی در فرانید سرمایه گذاری داشته باشد(چارلز پی جونز۱۳۸۶؛۱۱).
۲-۲-۲- بازارهای مالی
شرکتهای بازرگانی برای تأمین مالی فعالیتهای خود به حجم بالایی از سرمایه نیازدارند این شرکتها برای اینکه بتوانند رشد وتوسعه پیدا کنند نیازمند سرمایه گذاری بالایی هستند. واضح است که تأمین این میزان سرمایه در زمان محدودی میسر نیست و بایستی از جای دیگری تأمین مالی شود. دولتها نیز به منظور ارائه بهتر خدمات و کالاها به مردم نیازمند این هستند که حجم بالایی پول وام بگیرند. بازارهای مالی این امکان را برای شرکتها و دولتها فراهم می سازند که آنها بتوانند از طریق فروش اوراق بهادار نیازهای خود را برطرف سازند سرمایه گذاران نیز از طریق خرید این اوراق بهادار، بازده و رفاه خود را افزایش
می دهند.
بازارهای اولیه در صورتی که بتوانند به نحو صحیح عمل کنند می توانند برای اقتصاد سرمایه داری کاملاً مفید باشند به این دلیل که این بازارهای کانالی مناسب برای سرمایه گذاران و وام گیرندگان ایجاد می کنند.
بازارهای اولیه بدون وجود بازارهای ثانویه نمی توانند به خوبی فعالیت کنند. سرمایه گذاری که اوراق بهاداری را خریداری می کند در صورتی که تمایل نداشته باشد آن را تا موعد سررسید نگهداری کند باید بتواند به راحتی وبا کمترین هزینه بفروشد.وجود بازارهای ثانویه فعال این اطمینان را به خریداران می دهد که آنها بتوانند در هر موقعی که بخواهند اوراق بهادار خود را در این بازارها بفروشند. البته چنین فروشی می تواند همراه با زیان نیز باشد ولی بهتر از آن است که سرمایه گذار اصلاً نتواند اوراق بهادار خود را بفروشد( چارلز پی جونز۱۳۸۶؛۵۶).
شناسایی انواع بازارها برای شناخت کاملی از سیستم مالی مورد نیاز است. انواع مختلفی از بازارهای مالی با تنوعی از سرمایه گذاری ها و مشارکت کنندگان وجود دارد. بازارهای مالی را بر حسب انواع سرمایه گذاری ها، سررسید سرمایه گذاری ها، انواع وام دهندگان و وام گیرندگان، محل بازار و انواع مبادلات دسته بندی می نمایند. در این قسمت متداول ترین تقسیم بندی های بازار مالی ارائه می شود.
۲-۲-۳- بازار پول و سرمایه
بازار مالی از نظر سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته تقسیم می شود:
بازار پول
بازار مطالبات کوتاه مدت(حداکثر تا یکسال) را در بر می گیرد. گرایش اصلی بازار پول اصولاً بر ابزارهایی متمرکز است که با بهره گرفتن از آنها بتوان به سرعت وضعیت نقدشوندگی را تغییر داد. به این علت است که در چنین بازاری سرعت نقدشوندگی بسیار بالا بوده و نیازهای کوتاه مدت تا یکسال در آن تأمین می شود.
بازار سرمایه
بازاری است که ارتباط تنگاتنگی با پس انداز و سرمایه گذاری دارد و به مثابه یک واسطه مالی، پس انداز واحدهای اقتصادی را به واحدهای دارای کسر، برای سرمایه گذاری انتقال می دهد. در این بازار نیازهای بلند مدت(معمولاً بیش از یکسال) تأمین می شود. از مهمترین ابزارهای بازار سرمایه، می توان به انواع اوراق قرضه، معاملات تاخت و اختیار معامله اشاره کرد.
۲-۲-۴- بازارهای اولیه و ثانویه
بازارهای مالی را از دید عمر ابزار مورد معامله می توان به بازار اولیه و ثانویه دسته بندی کرد:
بازار اولیه
بازاری است که در آن وام گیرنده، اوراق بهادار جدیدی را منتشر می کند و در ازای وجه نقد به سرمایه گذار(خریدار) می فروشد. برای مثال فروشهای جدید اوراق خزانه ، منتشرکننده این اوراق بهادار در ازای فروش اوراق بهادار جدید خود وجه نقد دریافت می کند(چارلزپی جونز۱۳۸۶؛۵۶).
بازار ثانویه
بعد از اینکه اوراق بهادار در بازارهای اولیه به فروش رسید، باید مکانیزم کارآیی وجود داشته باشد تا سرمایه گذاران در صورت تمایل بتوانند آن را مجدداً خرید وفروش کند. بازار ثانویه این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند که آنها بتوانند اوراق بهادار موجود را بین خود خرید وفروش کند.در بازارثانویه، خرید وفروش سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق خرید وفروش، اوراق قرضه و برگ اختیار خرید وفروش سهام انجام می گیرد(چارلز پی جونز۱۳۸۶؛۵۸).
۲-۲-۵- بازار بورس و بازار خارج از بورس
از بعد قانون مندی و انضباط نظارتی بازارهای مالی را به بازارهای رسمی(بورس ها) و بازارهای غیر رسمی(بازار خارج از بورس) تفکیک می کنند.
بازار رسمی ( بورس)
بورس های اوراق بهادار سازمان یافته، تشکیلات فیزیکی مشهود هستند. در برخی از کشورها یک یا چند بورس سازمان یافته فعالیت می نمایند. برای اینکه سهامی، امکان معامله در بورس سازمان یافته را داشته باشد بایستی مورد پذیرش بورس قرار گیرد. بورس ها بسته به شرایط اجتماعی و اقتصادی کشورها، اقدام به تدوین شرایط پذیرش شرکت ها می نمایند. شرایط پذیرش عمدتاً ویژگی های کمی و کیفی است که شرکت ها بایستی از آنها برخوردار باشند و یا آنها را رعایت نمایند.
بازار خارج از بورس( فرابورس)
فرابورس، یک سازمان مشاهده ناشدنی است که در برگیرنده شبکه ای از کارگزاران و معامله گران در سرتاسر کشور است. غالباً بازار خارج از بورس شامل تسهیلاتی است که برای انجام مبادلات اوراق بهاداری که در بورس های سازمان یافته مبادله می شوند، در نظر گرفته می شود این تسهیلات متشکل از
معامله گران
کارگزاران
پایانه ها و شبکه های کامپیوتری و الکترونیکی است(راعی وپویان فر،۱۳۸۹؛۴۷).
۲-۳- تأثیر بورس در رشد اقتصادی
بر اساس تئوری کلاسیک اقتصاد، اگر بخشهایی کارآمد اقتصاد گسترش یابند، قادر به جذب عوامل تولید اضافی از بخشهای غیر کارآمد خواهند بود.برای دستیابی به کارایی در جامعه باید شرکتها و پروژه های کارا وسودآور را از شرکتها و پروژه های غیر سود آور تشخیص داد. با مکانیزمی کارآمد در بازار سرمایه به راحتی این کاررا می توان انجام داد.در اقتصادی که بازار سرمایه آن درست عمل کند،از یک سو حجم سرمایه گذاری افزایش می یابد واز سوی دیگر کیفیت و سلامت سرمایه گذاری ها بیشتر می شود. در چنین چارچوبی امکان افزایش رشد اقتصادی نیز فراهم می گردد.
بعضی از تحلیل گران اقتصادی معتقدند که بازار سهام و بورس اوراق بهادار کشورهای در حال توسعه چندان اثر مثبتی در رشد اقتصادی ندارد، اما شواهد و مطالعاتی که اخیراً صورت گرفته است نشان
می دهد که بازاراوراق بهادار می تواند تأثیری عمیق در رشد و توسعه اقتصادی بگذارد. این بازارها
می توانند با جمع آوری نقدینگی جامعه، در ضمن تأمین سرمایه کوتاه مدت برای واحدهای نیازمند، سرمایه بلندمدت نیز برای سرمایه گذاریهای سود آور تأمین کنند. در کنار بازار بورس اوراق بهادار، بانکها نیز منبع عمده تأمین مالی به شمار می روند. در کشورهای در حال توسعه، به دلیل عدم آگاهی مدیران شرکتها از ابزار کارآمدی مانند بورس، حجم عمده سرمایه مورد نیاز از طریق سیستم بانکی تأمین می شود. چون استقراض از سیستم بانکی بازتابهای تورمی شدیدی دارد(سعیدی و امیری۱۳۸۷؛۱۱۴).
۲-۴-بازار سرمایه ایران
بازارسرمایه درایران از سابقه ای درحدود ۳۶ سال برخوردار است. فعالیت اصلی این بازارعمدتاً در بورس اوراق بهادار تهران و بر معاملات سهام، متمرکز بوده است. ابزارهای موجود در بازار اولیه، براساس قوانین موجود عبارتند از سهام، اوراق قرضه و اوراق مشارکت. بازار سرمایه در ایران شامل بازار بورس اوراق بهادار و بازار خارج از بورس است.
۲-۵- بورس اوراق بهادار تهران
به منظور ایجاد یک بازار رسمی و دائمی برای خرید و فروش سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار، به موجب قانون مصوب اردیبهشت ماه ۱۳۴۵ مجلس شورای ملی، بورس اوراق بهادار تهران در بهمن ماه ۱۳۴۶ ، فعالیت خود را آغاز نمود. در قانون تأسیس بورس هدف از ایجاد آن تجهیز پس اندازهای خصوصی و تخصیص این پس اندازها به سرمایه گذاری های صنعتی و تولیدی اعلام گردید. بورس اوراق بهادار تهران، مانند سایر بورس های اوراق بهادار در جهان از تشکیلات و نظام ویژه ای برخوردار است. بر اساس قانون تأسیس بورس اوراق بهادار، ارکان تشکیل دهنده بورس اوراق بهادار عبارتند از :
شورای بورس
هیئت پذیرش اوراق بهادار
سازمان کارگزاران بورس
هیئت داوری بورس (راعی وپویان فر،۱۳۸۹؛۵۷)
۲-۶- رابطه متغیرهای اقتصادی با قیمت و بازده سهام
شناسایی روابط علّی بین متغیرهای کلان اقتصادی داخلی و بازار بورس اوراق بهادار تهران از اهمیت بالایی برخوردار است چراکه ممکن است متغیرهای کلان اقتصادی روابط علّی یک یا دو سویه با شاخص قیمت سهام داشته باشند.لذا اعمال سیاست های اقتصادی می تواند بر دیگر متغیرها نیز تأثیرگذار باشد.در نتیجه شناسایی روابط علّی مابین متغیرها برای تحلیل و پیش بینی نتیجه سیاست گذاری ها لازم وضروری به نظر می آید. به عنوان مثال، اعمال سیاست های تورمی و پیش بینی تأثیرگذاری آن بر بازار بورس اوراق بهادار از طریق شناسایی وجود رابطۀ علّی بین آنها امکان پذیر خواهد بود.