وبلاگ

استرس ها و حوادث قسمتی از زندگی انسان است که می تواند روی سبک زندگی فرد تأثیر بگذارد و با توجه به شرایطی که مادر در دوران بارداری با آن روبه رو می شود اثرات این استرس ها می تواند هم برای مادر و هم برای جنین قابل توجه باشد بر همین اساس بوردرز و همکاران^[۵۷] (۲۰۰۷) پژوهشی را با عنوان ” بررسی استرس های مزمن و وزن زمان تولد نوزادان در زنان با خانواده کم درآمد” با هدف بررسی ارتباط بین استرس های روانی- اجتماعی مزمن با وزن زمان تولد نوزاد در زنانی که در طبقه کم درآمد جامعه زندگی می کنند ، انجام دادند.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

این پژوهش یک مطالعه کوهورت بود. جهت جمع آوری نمونه ها از نمونه گیری تصادفی استفاده شد. بدین طریق ، زنانی را که بین سال های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴ به ۹ استان ایالات متحده جهت دریافت کمک های مالی مراجعه می کردند ، با آنان هر سال مصاحبه ای صورت می گرفت و از نظر استرس هایی که در زندگی داشتند ، مدت زمان مواجه با استرس ، عوامل ایجاد کننده ی استرس و تأثیرات استرس در زندگی آنان و همچنین از نظر عواملی از قبیل وضعیت اجتماعی- اقتصادی ، وضعیت کاری افراد ، برنامه ی دریافت کمک های دولتی ، حوادث زندگی و… مورد ارزیابی قرار می گرفتند. در این مدت زنانی که باردار شده و زایمان داشتند ، شناسایی شدند و این افراد خودشان وزن زمان تولد نوزاد خود را بر اساس آنچه در پرونده پزشکی نوزاد ثبت شده بود ، اعلام می کردند. از معیارهای ورود به پژوهش ، داشتن زایمان تک قلویی و سن حاملگی ترم بود. مادران دارای نوزادان کم وزن (منظور از نوزاد کم وزن ، وزن زمان تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم ، بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی می باشد.) و مادران دارای نوزادان با وزن طبیعی از نظر مشخصات دموگرافیکی و استرس های روانی و اجتماعی ، با هم مقایسه شدند. آنالیز داده ها به وسیله نرم افزار SPSS با نسخه ۱۲ انجام شد. برای بیان ارتباط بین متغیرهای موجود در مشخصات دموگرافیک و استرس های روانی- اجتماعی با کم وزنی زمان تولد ، از آمار استنباطی کای دو ، تست فیشر ، شانس نسبی با فاصله اطمینان ۹۵% استفاده شد. سپس از تست برسلو- دی^[۵۸] استفاده شد تا همگن بودن ، شانس نسبی مورد ارزیابی قرار بگیرد.
از ۱۳۶۳ زن مورد مطالعه ، ۲۹۴ زن (۶/۲۱%) باردار و زایمان تک قلویی داشتند. از ۲۹۴ نوزاد متولد شده ، ۳۹ نوزاد (۳/۱۳%) کم وزن متولد شدند. زبان مادری ۹۹ درصد از واحدهای مورد پژوهش ، انگلیسی بود. ۸/۷۶ درصد زنان سیاه پوست و غیر اسپانیایی ، ۵/۴ درصد سفید پوست و اسپانیایی و ۷/۲ درصد سایر نژاد ها را داشتند. از بین واحدهای مورد پژوهش ۱۶۵ نمونه گزارش کردند که درآمد خانواده ی آنان کمتر از ۱۳۴۱۶ دلار بوده است که تفاوت آماری بین درآمد خانواده با کم وزنی زمان تولد نوزاد یافت نشد. همچنین در میان مشخصات دموگرافیکی دیگر از قبیل سطح تحصیلات مادر ، زایمان اول یا چندزایی ، وضعیت ازدواج و داشتن بیمه بهداشتی نیز با وزن زمان تولد نوزاد ارتباط معنی داری یافت نشد. ولی جمعیت زیاد خانواده با وزن زمان تولد نوزاد ارتباط معنی داری را نشان داد (۰۱/۰>P). همچنین میانگین سنی مادران دارای نوزاد کم وزن بالاتر از میانگین سنی مادران با نوزادان طبیعی بود که این ارتباط از نظر آماری معنی دار بود (۰۱/۰>P). داشتن استرس های روانی- اجتماعی در دوران بارداری به طورکلی (۰۱/۰>P) ، وضعیت تغذیه ای ضعیف (۲/۳=OR و ۰۱/۰>P) ، نداشتن امنیت شغلی (۱/۳=OR و ۰۱/۰>P) ، حمایت های اجتماعی ضعیف (۲=OR و ۰۶/۰>P) ، افسردگی (۲/۲=OR و ۰۱/۰>P) و مهارت های ضعیف در برقرای روابط اجتماعی (۸/۳=OR و ۰۱/۰>P) با کم وزنی بدو تولد نوزاد ارتباط آماری معنی داری را نشان داد. ولی بین زندگی در وضعیت سخت اقتصادی ، مواجهه با حوادث استرس آور در زندگی ، عدم دسترسی به مراقبت های پزشکی ، انجام اعتقادات مذهبی مثل رفتن به کلیسا و شرکت در گروه های اجتماعی با تولد نوزاد کم وزن ارتباط معنی دار آماری مشاهده نشد. در پایان پژوهشگر پیشنهاد می کند که انجام مطالعات بیشتر با روش های پیشرفته جهت اندازه گیری استرس های مزمن در طول دوران بارداری و هنگام زایمان لازم است تا علت زایمان نوزاد کم وزن و دلایل نابرابری تخصیص حمایت های اجتماعی در نتایج به دست آمده ، بهتر درک شود و همچنین مطالعات بیشتر جهت بررسی مداخلاتی که می توانند اثرات مخرب استرس ها را در زنان باردار کاهش دهند لازم است (۲۰).
روابط اجتماعی یکی از عوامل مهم در سبک زندگی می باشد که می تواند روی وزن زمان تولد تاثیر بگذارد که در همین زمینه ریمی و همکاران در سال ۲۰۰۶ مطالعه ای هم گروهی گذشته نگر^[۵۹] تحت عنوان ” بررسی عوامل مؤثر در محرومیت اجتماعی بر کم وزنی زمان تولد” با هدف تعیین عوامل مؤثری که موجب کم وزنی نوزادان می شود ، در کشور آلمان انجام دادند. در این مطالعه از اطلاعات موجود در مرکز ثبت اسناد زنان حامله در آلمان در سه سال متفاوت ۱۹۹۰ و ۱۹۹۵ و ۱۹۹۹ استفاده شده است که اطلاعات مربوط به دوران بارداری و زایمان و پیامدهای آن برای مادر و کودک تا هفت روز بعد از زایمان به وسیله ی کارکنان بخش زایمان ، جمع آوری شده بود که تعداد تولدها در مجموع این سه سال ۲۱۵۱۴۸ نفر بوده است که با توجه به معیارهای ورود به پژوهش یعنی وزن بیشتر از ۵۰۰ گرم و کمتر از ۴۰۰۰ گرم ، نوزادان زنده ی متولد شده و تک قلویی ، تعداد نمونه ها ۱۸۲۴۴۴ تولد زنده شد. در این مطالعه نوزادان کم وزن به دو گروه ترم و نارس تقسیم و در این سه سال با هم مقایسه شدند. برای آنالیز داده ها ازSPSS و آمار استنباطی کای دو^[۶۰] استفاده شده است.
نتایج مطالعه نشان داد که زنان بیکار ، بدون همسر ، خیلی جوان یا دارای سن بالای ۳۹ سال ، مادران کارگر با کار سنگین ، در خطر تولد نوزاد کم وزن هستند. بین مهاجرت و ملیت ، کارکردن در دوران بارداری و چاقی در ارتباط با تولد نوزاد کم وزن در دو گروه نوزادان نارس و ترم ارتباط معنی دار پیدا نشد. اما بین سیگار کشیدن ، عدم مراقبت های کافی در دوران بارداری ، استرس های روانی- اجتماعی ، زنان اول زا ، کوتاهی قد مادر ، فاصله کم بین حاملگی ها ، داشتن بیماری مزمن ، اکلامپسی و پره اکلامپسی با تولد نوزاد کم وزن در دو گروه نوزادان نارس و ترم ارتباط معنی داری وجود داشت (۰۵/۰>P). بین خطرات زایمانی و سابقه تاخیر رشد داخل رحمی با تولد نوزاد کم وزن نارس ارتباط معنی دار نبود در حالی که با تولد نوزاد کم وزن ترم ارتباط معنی دار مشاهده شد (۰۰۱/۰>P). همچنین بین سابقه تولد نوزاد نارس با تولد نوزاد کم وزن نارس ارتباط معنی دار پیدا شد (۰۵/۰>P) و بین سابقه داشتن سقط در حاملگی های گذشته و تولد نوزاد کم وزن نارس ارتباط معنی دار نبود ولی با تولد نوزاد کم وزن ترم ارتباط معنی دار پیدا شد (۰۰۱/۰>P). بنابراین سیاست بهداشت عمومی باید در جهت مشارکت اجتماعی کافی برای علت یابی کم وزنی و عوامل موثر بر افزایش میزان کم وزنی بنا شود (۱۷).
فصل سوم
روش اجرای تحقیق
این فصل مشتمل بر مباحث روش پژوهش و ملاحظات اخلاقی است و مواردی که تحت عنوان روش پژوهش ارائه می گردد شامل بیان نوع پژوهش ، جامعه پژوهش ، نمونه پژوهش و روش نمونه گیری ، حجم نمونه ، مشخصات واحدهای مورد پژوهش ، محیط پژوهش ، ابزار گردآوری داده ها ، روش اعتبار علمی^[۶۱] و اعتماد علمی^[۶۲] ابزار گردآوری داده ها ، روش گردآوری داده ها ، چگونگی تجزیه و تحلیل داده ها می باشد.
نوع پژوهش:
این پژوهش یک مطالعه همگروهی تاریخی^[۶۳] است . در این نوع مطالعات محقق از علت به سمت معلول می رود ، پژوهشگر هیچ گونه مداخله و دستکاری انجام نمی دهد فقط نتایج مواجهه را با یک عامل خطر بررسی می کند. (۴۲)) .
جامعه پژوهش:
جامعه ی پژوهش را مادرانی تشکیل می دهند که جهت مراقبت بعد از زایمان یا انجام واکسیناسیون کودک خود تا دو ماهگی به مراکز و پایگاه های بهداشتی شهری رشت مراجعه کرده اند.
نمونه پژوهش و روش نمونه گیری:
نمونه های پژوهش این مطالعه شامل ۱۱۷۷ مادری است که به مراکز یا پایگاه های بهداشتی جهت مراقبت های بعد از زایمان یا انجام واکسیناسیون کودک خود تا دو ماهگی مراجعه کرده و دارای پرونده بهداشتی بودند و مشخصات واحدهای مورد پژوهش را دارا بودند ، که بر اساس وزن زمان تولد نوزادان ، به دو گروه مادران نوزادان با وزن پایین (۲۵۰۰ گرم وکمتر) و مادران نوزادان با وزن طبیعی (بیش از ۲۵۰۰ گرم تا ۴۰۰۰ گرم) دسته بندی شدند. جهت نمونه گیری مادران نوزادان کم وزن به علت داشتن لیست زمان مراجعه مادران نوزادان کم وزن ، از روش نمونه گیری تدریجی استفاده شد (در این نوع نمونه گیری پژوهشگر هیچ دخالتی در انتخاب نمونه های پژوهش ندارد و نمونه گیری تا رسیدن به حجم نمونه مورد نظر ادامه می یابد (۴۲)) ، بدین صورت که با مراجعه ی پژوهشگر به مراکز و پایگاه های بهداشتی و با کمک کاردان های بهداشت خانواده و ماماهایی که در مراکز بهداشتی اشتغال داشتند ، زمان مراجعه ی مادران نوزادان کم وزن تعیین می شد و همان روز نمونه گیری از مادر نوزاد کم وزن صورت می گرفت اما در گروه نوزادان طبیعی به علت نداشتن لیست زمان مراجعه مادران از نمونه گیری آسان استفاده شد بدین صورت ، همان روز که در مرکز بهداشت جهت نمونه گیری از نوزاد کم وزن حضور داشتیم ، از سایر مادران با نوزادان دارای وزن زمان تولد طبیعی نیز که به مرکز بهداشت مراجعه می کردند و معیارهای ورود به پژوهش را داشتند نیز نمونه گیری به عمل می آمد.
حجم نمونه:
حجم نمونه لازم جهت رسیدن به هدف تعیین ارتباط سبک زندگی مادران در دوران بارداری با کم وزنی بدو تولد نوزادان ترم بر اساس نتایج مطالعات صحتی (۹) و سوکو (۱۵) و با اطمینان ۹۵% و قدرت آزمون ۹۰% برحسب فرمول نمونه گیری پایین به تعداد ۶۲۸ نمونه برآورد شد. با توجه به این که این مطالعه با کنترل عوامل فردی- اجتماعی می باشد در نتیجه به تعداد متغیرهای دموگرافیکی ضربدر ۱۵ به حجم نمونه برآورد شده اضافه شد. در نتیجه حداقل حجم نمونه ۱۱۰۸ برآورد شد.
۱- α = ۰/۹۵ فاصله اطمینان
۱- β = ۰/۹۰ توان آزمون
ضریب همبستگی سبک زندگی با وزن بدو تولد نوزادان (۹) r = 0/14
ضریب همبستگی چندگانه با سایر متغیرها (۱۵)   = ۰/۰۶
= ۰/۱
(   ۳۲)+ ۶۲۸ = ۱۱۰۸
مشخصات واحدهای مورد پژوهش:
واحدهای مورد پژوهش در این تحقیق را مادرانی تشکیل می دهند که :
به بیماری های مزمن مبتلا نباشند.
با اشعه X در طول بارداری مواجه نشده باشند.
وزن نوزاد آنان هنگام تولد کمتر از ۴۰۰۰ گرم ، باشد.
سن جنینی نوزاد آنان ۴۲ – ۳۸ هفته باشد.
نوزاد آنان فاقد ناهنجاری مادرزادی باشد.
حاملگی تک قلو داشته باشند.
محیط پژوهش:
محیط پژوهش در این تحقیق تمام مراکز بهداشتی- درمانی (۱۵ مرکز بهداشت) و پایگاه های بهداشتی (۱۸ پایگاه بهداشتی) شهری رشت می باشد. علت انتخاب این محیط ، سهولت دسترسی به واحدهای مورد پژوهش و همچنین دسترسی به پرونده های بهداشتی آنان بود.
ابزار گردآوری داده ها :
ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه ای مشتمل بر سه بخش می باشد:
بخش اول پرسشنامه شامل ۴ سوال در مورد مشخصات نوزادان مورد مطالعه شامل: سن حاملگی ، جنسیت نوزاد ، وزن زمان تولد و رتبه تولد بوده است.
بخش دوم پرسشنامه شامل ۲۰ سوال در مورد مشخصات فردی- اجتماعی مادران در دوران بارداری: سن ، شاخص توده بدنی ، وزن مادر در شروع بارداری ، قد ، افزایش وزن در دوران بارداری ، نوع زایمان ، سابقه حاملگی های قبلی ، خواسته یا ناخواسته بودن حاملگی ، سابقه تولد نوزاد کم وزن ، فاصله حاملگی قبلی تا حاملگی اخیر ، تولد نوزاد اخیر به دنبال درمان نازایی ، نوع خانواده ، درآمد ماهانه خانواده ، تحصیلات مادر ، وضعیت اشتغال مادر ، تحصیلات همسر ، شغل همسر ، وجود مشکلات حاملگی ، مصرف دارو طبق تجویز پزشک یا بدون تجویز پزشک ، محل مراجعه برای دریافت مراقبت های بهداشتی ، تعداد مراجعات و میزان هموگلوبین مادر در دوران بارداری بوده است.
بخش سوم پرسشنامه شامل ابزار سبک زندگی مادر در دوران بارداری می باشد که پرسشنامه ای محقق ساخته مربوط به سبک زندگی مادران باردار می باشد که از پرسشنامه سبک زندگی ارتقاء دهنده ی سلامت زنان باردار (MHPLP) در پژوهش قرایبه (این پرسشنامه توسط قرایبه از روی HPLP تدوین گردیده است) (۱۰) و همچنین از پرسشنامه باتیست^[۶۴] (۲۲) استفاده گردید که جهت بررسی اعتبار علمی هر دو پرسشنامه به زبان فارسی ترجمه شد و مجددا به زبان اصلی برگردانده شد ، بعلاوه از دو پرسشنامه دیگر که در ایران توسط صحتی (۹) و عدل شعار (۲) به کار گرفته شده بود ، استفاده گردید. پرسشنامه سبک زندگی ما در ارتباط با نوع تغذیه (شامل ۱۱ سوال) ، نحوه فعالیت و استراحت (شامل ۱۰ سوال) ، مراقبت از خود (شامل ۱۷ سوال) ، روابط اجتماعی (شامل ۱۰ سوال) و نحوه مقابله با عوامل تنش زا (شامل ۱۴ سوال) در دوران بارداری می باشد ، که گزینه های آن بر اساس مقیاس لیکرت شامل هرگز (۱) ، گاهی (۲) ، اغلب (۳) ، همیشه (۴) می باشد اما سوال ۱۰ از قسمت فعالیت و استراحت ، سوال ۱۰ از قسمت روابط اجتماعی و سوالات ۵ و ۱۲ از قسمت نحوه مقابله با عوامل تنش زا در دوران بارداری به صورت معکوس یعنی هرگز (۴) ، گاهی (۳) ، اغلب (۲) ، همیشه (۱) نمره دهی می شوند. حداکثر نمره این پرسشنامه ۲۴۸ و حداقل نمره ۶۲ می باشد. که به استناد مطالعه ی قرایبه (۲۰۰۵) و پایان نامه صحتی (۱۳۸۳) در مورد سبک زندگی مادران در دوران بارداری ، افراد با کسب نمره بالاتر از میانگین بعلاوه یک انحراف معیار تحت گروه دارای سبک زندگی خوب و افراد با کسب نمره پیرامون یک انحراف معیار کمتر و بیشتر از میانگین تحت گروه دارای سبک زندگی متوسط و افراد با کسب نمره کمتر از میانگین منهای یک انحراف معیار تحت گروه دارای سبک زندگی ضعیف قرار می گیرند (۱۰و۳۵).
تعیین اعتبار و اعتماد علمی ابزار:
اعتبار علمی یا روائی ابزار:
در این پژوهش برای کسب روایی ابزار از اعتبار محتوایی استفاده شد ، که برای تعیین اعتبار محتوا، پرسشنامه به ۱۹ نفر از اعضای هیات علمی دانشکده های پرستاری و مامایی شهید بهشتی رشت و مشهد و یک متخصص زنان ، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان داده شد تا نظرات خود را بیان کنند و همچنین در رابطه با سوالات مرتبط با تغذیه در دوران بارداری از نظرات یک متخصص تغذیه از اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی گیلان استفاده شد. بعد از اعمال نظرات ، مجددا برای تعیین شاخص اعتبار محتوی (^[۶۵]CVI) پرسشنامه به ۱۰ نفر از اساتید دانشگاه علوم پزشکی گیلان داده شد. شاخص اعتبار محتوایی شامل مقیاس درجه بندی چهار گزینه ای است که جمع آوری نظرات را در سه حیطه مرتبط بودن ( تناسب و ارتباط مطلوب گویه ها با ابعاد پرسشنامه ) ، واضح بودن ( میزان وضوح و روشنی معانی کلمات و عبارات گویه ها ) و ساده بودن ( میزان روانی و سادگی عبارات گویه ها ) امکان پذیر می سازد. که گزینه های آن به صورت : ۱ (نشان دهنده عدم ارتباط ، عدم ساده بودن ، عدم وضوح) ، ۲ (نیاز به بازبینی جدی دارد) ، ۳ (مرتبط ، واضح و ساده بوده اما نیاز به بازبینی جدی دارد) و ۴ (کاملا مرتبط ، واضح و ساده) می باشد. پس از جمع آوری پرسشنامه ها از اساتید محترم ، سوالاتی که نمره بالاتر از ۷۹% را کسب کردند ، مورد قبول قرار گرفتند و سوالاتی که نمره ۷۹% – ۷۰% را کسب کردند مورد بازبینی و اصلاح قرار گرفتند و سوالاتی که نمره کمتر از ۷۰% را کسب کردند حذف شدند. که سؤالات “قبل و بعد از انجام فعالیت جسمانی مایعات کافی می نوشیدم.” و ” برای جلوگیری از تشدید لکه های پوستی از نور آفتاب اجتناب کردم.” از پرسشنامه حذف شدند.
اعتماد علمی یا پایایی ابزار:
برای تعیین پایایی ابزار ، از آلفا کرونباخ استفاده شد بدین صورت که طی یک مطالعه مقدماتی ، ابزار برای ۲۰ نفر از نمونه ها تکمیل گردید که به خاطر همبستگی درونی پایین و پایین بودن تجانس درونی ، ۶ سؤال حذف شد سپس طی فاصله دو هفته ، مجددأ پرسشنامه توسط همان افراد تکمیل گردید. استفاده از آزمون مجدد^[۶۶] ، پایایی ابزار را به شرح زیر نشان داد:
تغذیه در دوران بارداری : ۹۹/۰= Reliability(Re)
فعالیت و استراحت در دوران بارداری : ۹۸/۰= Reliability(Re)
مراقبت از خود در دوران بارداری : ۱= Reliability(Re)
روابط اجتماعی در دوران بارداری :۹۸/۰= Reliability(Re)
نحوه مقابله با عوامل تنش زا در دوران بارداری : ۹۷/۰= Reliability(Re)