وبلاگ

به نظر می رسد که در این بیت تعمّداً به اصطلاحات سبک هندی : مصرع ، زمین ( زمینه شعر) و موزون اشاره شده است.
معنی بیت: هر جا که او با قد و قامت رعنا و موزون خود قدم می گذارد آن مکان بسیار زیبا جلوه داده می شود.
۱۵۳۵- قید: بند. (منتهی الارب (
شاخ به خاطر پیچیدگی که دارد مانند زنجیر است.
اشاره به صحراگردی مجنون و هم منزل شدنش با آهوان و سایر وحوش دارد.
چین بر جبین داشتن: کنایه از اخم و ترش کردن .
در آستین داشتن چیزی: کنایه از حاضر و آماده داشتن چیزی و آشکار نمودن آن بدون معطّلی.
معنی بیت: معشوق همیشه از روی عشوه و ناز از من امتناع می کند، و به نشانه عدم توجه به من دست بر پیشانی می گذارد و به اندک ناملایمی به من اخم و ترش می کند؛ یا این که به جای چین جبین، چین در آستین دارد.
۱۵۴۳- معنی مصرع دوم: یعنی برای خوردن سنگ طفلان دیوانه باید شد. یا هر کجا طفلی باشد باید مفتون و دیوانه اش شد.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۱۵۴۵- روح ثانی ، روحی که به واسطه کشته شدن به وسیله تیغ تو بر تنم دمیده می شود، از جسم برتر است.
۱۵۴۷- لاف زدن: خودستایی کردن غیر واقعی.(فرهنگ فارسی معین)
ترا خـــــود همی مرد باید چو زن میــــان یــــــلان لاف مردی مزن
فردوسی))
معنی بیت: هر کس یک صفحه از بوستان را بخواند ،خود را شاعری موزون طبع می داند و هر چند که استعدادش اندک باشد ،ادّعای شاعری می کند.
بوستان: ایهام تناسب دارد با سرو.
۱۵۴۸- آب و نان: مجازاً رزق و روزی.
از پهلوی کسی روزی خوردن : به واسطه او روزی خوردن.
از پهلوی خود خوردن : خود روزی را به دست آوردن .
معنی بیت: خانه من همانند فانوسی که از خود نور و روشنی ندارد، بی رزق و روزی است. مهمانی که به خانه من می آید همانند شمعی است که روزی از پهلوی خود می خورد و این کنایه است از اینکه شمع هرگاه در فانوس قرار گیرد روشنی می بخشد.
مفهوم بیت: بیان شکوه آمیز از تنگی معیشت و تهیدستی.
۱۵۵۴- مصنّف خانه زین را مشبهٌ به جهان گذران دانسته و می گوید: این جهان زودگذر و موقّت از بس که کوچک است مکان مناسبی برای آرام و قرار گرفتن و اقامت دائمی نیست.
۱۵۵۵- مبتذل: شعری یا مضمونی یا کلامی مبتذل ، آنکه بسیار گفته شده باشد آنکه بسیار شنیده شده باشد. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا)کلامی که نزاکت و غرابت نداشته باشد.
۱۵۵۶- مراد از دست کوتاه، دستی که به طلب چیزی دراز نشده باشد.
۱۵۵۷- بیت دارای تشبیه مضمر تفضیلی است.
۱۵۵۸- مفهوم بیت: مبالغه در لاغری و نزاری.
۱۵۶۰- شکنج : تاب ریسمان و گره چین زلف، مکر و فریب.
۱۵۶۸- «مهمان» در اینجا صفت «رزق» است. به این معنی که ماندگار نیست.
چشم نهادن: مواظب و مراقب بودن . در اصطلاح عوام ، پاییدن . وقوع امری یا حادثه ای را منتظر بودن (دهخدا)
همیشه چشم نهاده بودی تا پادشاهی بزرگ و جبّار بر چاکری خشم گرفتی . (تاریخ بیهقی )
«نان بر سر نان نهادن آسیا »همان سنگ زیرین و رویی آن است که هر دو لغزنده و گرد هستند.
معنی بیت: تو چرا از طمع خود، در پی مراقبت و نگهداری از روزی و رزقی هستی که زودگذر و نماندنی است ؟ به چه منظور نان روی نان ذخیره می کنی؟
۱۵۶۹- معنی بیت: در یک چشم به هم زدن آهوی وحشی می دود و این به خاطر این است که ردّ پایش بر روی زمین نماند تا صیّادی نتواند او را پیدا کند و سراغش را بگیرد.
۱۵۷۰- خوراک مردمک چشم، همان خوابیدن است و من نیز همانند چشم، خواب و خوراکم یکی است.
۱۵۷۱- معنی بیت: از بس که چشم خود را بر جام می خیره نگه داشته ام و به آن نگریستم، کاسه سرم مانند جام می شده است.
۱۵۷۲- معنی بیت: آنگاه که آیینه ادّعا و اظهار کرد که شیفته و عاشق تو شده است ، از شدّت حسادت مردم دیگر نفس به دلیل ضعف از سینه ام بالا نیامد.
مفهوم بیت: بیان شدّت حسد و غیرت عاشق ، مبالغه در سستی و ناتوانی.
۱۵۷۵- منظور از دست و آستین برای شیشه ، ظرف دسته دار شراب است که معمولاً برای دور نگه داشتن از نور و همچنین پنهان نگه داشتنش بر روی آن روپوشی می افکندند.
فهرست منابع و مآخذ :
- آفاقی، صابر (۱۳۵۲) ملا محمد طاهر غنی کشمیری، ادبیات و زبان ها، هلال، آذرماه، شماره ۱۱۸، از ۴۱ تا ۴۵ آدرس ثابت: . http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/ 490932
- اسکات ، ولیور ( ۱۳۶۳) دیدگاه های نقد ادبی ، ترجمه فریبرز سعادت، تهران، امیر کبیر.
- براون، ادوارد ( ۱۳۱۶) تاریخ ادبیات ایران از آغاز عهد صفویه تا زمان حاضر ، ترجمه رشید یاسمین ، تهران ، روشنایی.
- برهان، محمد حسین بن خلف تبریزی (۱۳۶۲) برهان قاطع (فرهنگ لغت) به اهتمام دکتر محمد معین، پنج جلدی، چاپ پنجم، انتشارات امیرکبیر، تهران.
- جعفری، یونس (۱۳۵۵) چند نکته درباره صائب تبریزی، ارمغان، شماره های ۷ و ۸٫ صص۴۱۷-۴۰۰٫
- خرّمشاهی، بهاءالدین (۱۳۶۸) حافظ نامه، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی و انتشارات سروش.
- دشتی، علی(۱۳۶۴) نگاهی به صائب ، تهران ، اساطیر.
- دهخدا، علی اکبر (۱۳۸۵) لغت نامه، زیر نظر سیدجعفر شهیدی، به کوشش دکتر غلامرضا ستوده و…، چاپ اول، زمستان، دوجلدی، مؤسسه انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
- زرین کوب ،عبدالحسین ( ۱۳۸۴) سیری در شعر فارسی ، چاپ چهارم ( اول سخن ) ، تهران ، سخن .
- زریاب خویی، عباس (۱۳۶۳) جناب آقای پرفسور ماکیارا، تهران، انجمن فرهنگی ایتالیا.
- زهدی، سید داوود (۱۳۷۳) شعر و سخن غنی از دیدگاه غنی، نشریه قند پارسی، شماره ۳٫