وبلاگ

نقشه شماره۳-۷- نقشه پوشش گیاهی محدوده مورد مطالعه ۳
نقشه شماره۳-۸- نقشه زمین شناسی محدوده مورد مطالعه ۳
نقشه شماره۳-۹-گسلهای محدوده مورد مطالعه ۳
نقشه شماره۳-۱۰-پهنه بندی خطر زلزله در محدوده مورد مطالعه ۳
نقشه شماره۳-۱۱- نقشه شبکه های هیدرولوژی محدوده مورد مطالعه ۳
فصل اول:کلیات تحقیق
مقدمه
امروزه برای رسیدن به توسعه پایدار شهری یکی از موارد بیار مهمی که باید همواره مورد توجه قرار داد بحث آینده نگری در مباحث توسعه شهری و ساخت ساز های شهری می باشد و چگونگی توجه به مناطق حساس و پر خظر از جمله الزامات مربوط به بحث توسعه پایدار شهری می باشد در کشور های جهان سوم از جمله ایران مهاجرت های بی رویه روستایی و رشد لجام گسیخته این مجموعه در شهرهای میانی سبب شده است تا سیر ساخت ساز رشد بسیار زیادی را در پیش بگیرد و ضوابط ساخت ساز شهری بدون توجه به عوامل زمین ساختی صورت گرفته و در عین این مباحث ملموس توسعه مسکونی در نقاطی که با خطر بالا در بحث شرایط زمین ساختی رخ داده است به مرحله اجرا و بهره برداری برسد اگر این عوامل زمین ساختی به عنوان محدوده های خطر و در یک کلیت به عنوان پهنه های خطر به سازمان های مربوط ابلاغ نشود و جلوگیری از ساخت و ساز های مخرب از نوع زمین ساختی به عمل نیاید در آینده نه چندان دور ضریات جبران ناپذیری بر پیکره شهرها از جمله شهرهای میانی وارد خواهد ساخت بر همین اساس باید الزامات مربوط به ساخت و ساز در روند کلی باید در یک نقشه پهنه بندی خطر با تاکید بر عوامل ژئومورفیک ارائه شده و هنگام ساخت و ساز باید با توجه به این نقشه جواز ساخت صادر شود از این رو باید در بحث برنامه ریزی و ساخت مجتمع های مسکونی دقت بسیار زیادی به بحث مکانیابی شود از این رو باید تمامی آیتم ها در مکانیابی ارائه شود تا یک دور نمایی خوب را تصویر نماید و در توسعه پایدار ساخت و ساز و در نهایت توسعه پایدار شهری نقش مهم را ایفا نماید.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۱-۱-بیان مساله
مساله تعیین مکان مناسب زندگی برای تصمیم گیران حوضه شهری یکی از مسائل مهم در برنامه ریزی کلان و استراتژی های آینده شهرها محسوب می گردد(زارعی، ۲،۱۳۹۰) از آنجایی که امروزه مراکز شهری از تجهیزات عمرانی بسیار پیچیده ای برخوردارند و ساختمان ها ابعاد وسیعی به خود گرفته اند و شهرها وسعت قابل توجهی یافته اند و این که در حاشیه اکثر شهرها تاسیسات صنعتی و کارخانجات متعددی به عنوان پدیده ای ضروری توسعه یافته اند. بنابراین، کوچک ترین مسا محه و اشتباه در شرایط کنونی ممکن است خسارات جبران ناپذیری را به بار آورد(زمردیان،۶،۱۳۸۳) اهمیت ژئومورفولوژی شهری وقتی آشکار می شود که خسارات وارده زیاد و خارج از تحمل انسان باشد. سیل اگر در گذشته خانه ای ساده و کپری را خراب می نمود، اثاث بسیار مختصری و ساده زندگی انسان ها را خراب می کرد اما امروزه به لحاظ گستردگی شهرها و پیچیدگی زندگی مدرن و توسعه تاسیسات شهری .. خسارات جبران ناپذیری را به بار می آورد از این رو باید قبل از ایجاد ساختمان های مطمئن و مقاوم، در مکان گزینی شهرها و انتخاب محل مناسب برای توسعه ساختمان ها مطالعات و پژوهش دقیقی صورت گیرد.(نادر صفت،۱۹۱،۱۳۷۹) مطالعه فضای فیزیکی از مهم ترین وظایف برنامه ریزان شهری است و باید قبل از هر مطالعه دیگری صورت گیرد زیرا برنامه ریزی بعدی بر مبنای این مطالعه انجام می شوددر مطالعه فیزیکی شهرها باید شرایط ژئومورفولوژیکی، آ ب و هوایی، هیدرولوژیکی، زمین شناسی، مطالعات لرزه خیزی، فرونشست ها و ریزش ها توجخ و ارتباط و تاثیر متقابل این پدیدها بر یکدیگر بررسی شود(رجایی،۲۷۶،۱۳۷۳) البته باید توجه داشت که برخی از پدیده های ژئومورفولوژیکی نه تنها به عنوان عوامل مخرب و بازدارنده در استقرار و توسعه شهرها محسوب نمی شوند، بلکه اگر برنامه ریزان شهری آگاهی کامل از نوع و کاربرد همه جانبه ژئومورفولوژیکی این پدیده ها داشته باشند، آن ها را به عاملی مثبت در استقرار و توسعه شهرها تبدیل خواهندساخت و استفاده بهینه و معقول از آنها به عمل خواهند آورد. به طور کلی ژئو مورفیک و توپوگرافیک یک مکان جغرافیایی نه تنها در پراکندگی و یا تجمع فعالیت های انسانی موثر است، بلکه در نهایت یکی از عوامل موثر در شکل و سیمای فیزیکی ساخت های فضایی نیز به شمار می آید. به علاوه برنامه ریزی های زیر بنایی شهر به دور از تاثیرات شرایط توپوگرافی نبوده و نیست زیرا توپوگرافی محل و جهت گیری ناهمواریها در مسائلی نظیر ساخت ساز شهری و یا در جابجایی جمیعت شهری نقش انکار ناپذیری دارد(زمردیان، ۷،۱۳۸۳) بعد از جنگ جهانی دوم، در اغلب موضوعات جغرافیای طبیعی، از جمله شاخه ژئومورفولوژی و نقش آن در مکان گزینی و توسعه شهرها و سایر سکونت گاه های انسانی، مطالعات زیادی صورت گرفت و روش های نوین و نگرش های پیشرفته ای اعمال گردید که کارایی این علم را هر چه بیشتر بالا برد و آن را در ردیف علوم آکادمیک و کاربردی مطرح ساخت در حال حاضر انگلستان از نظر کاربرد ژئومورفولوژی، در بسیاری از زمینه ها از جمله کاربرد ژئومورفولوژی در طرح های توسعه شهری، به پیشرفت های زیادی نائل آمد و اعتبار این شاخه از جغرافیا روز به روز افزایش پیدا کرده است(رجایی،۱۳۸۲،۲۳) علی رغم اهمیتی که مطالعات ژئومورفولوژیکی در برنامه ریزی توسعه شهری دارد، بررسی ها نشان می دهد برنامه ریزان شهری در ایران، کم تر به این موضوع پرداخته اند و یا در قالب مطالعات زمین شناسی به صورت کلیشه ای از این مبحث عبور کرده اند اما در سال های اخیر به دنبال فعالیت فرایند ژئومورفولوژیکی در محدوده سکونت گاه های انسانی که به منطور جلوگیری از واردآمدن خسارات ناشی از این فرایند ها صورت گرفته، نوید آن را دارد که در طرح های توسعه شهری به مطالعات ژئومورفولوژیکی توجه بیشتری صورت بگیرد(نجفی،۱۳۸۸،۴) شهر شاهرود از جمله شهرهای کویری ایران است که پدیده های ژئومورفولوژیکی در آن بعضا توسعه شهری را با مشکلات بسیار زیادی مواجه کرده است و نادیده گرفتن عوامل ژئومورفولوژیکی در محدوده شهری مسکلات بسیار زیادی را در بحث سرمایه گذاری و مکان یابی نادرست مجتمع های مسکونی به وجود آورده است و در فرایند این تحقیق سعی بر آن خواهیم داشت که عوامل مهم ژئومورفولوژیکی در مکان یابی مناطق بهینه به منطور احداث مجتمع های مسکونی را شناسایی کنیم.
۱-۲-اهمیت و ضرورت تحقیق
اگر واژه ژئوموفولوژی اساس مطالعات شهری را از پروفسور رامشت استاد ژئومورفولوژی ایران پذیرا باشیم اهمیت و ضرورت انجام چنین تحقیقی بیش از پیش برایمان آشکار خواهد شد بر همین اساس در این نوع مطالعات سعی خواهد شد به ضرورت این علم توجه بسیارزیادی شود به طوری که عدم توجه به مطالعات ژئومورفولوژیکی در هر مرحله از توسعه شهری و ساخت ساز ضربات و خسارات مالی بسیار زیادی به همراه خواهد داشت بر همین اساس سعی شده است در مطالعات مربوط به مکان یابی به منظور احداث مجتمع های مسکونی شهر شاهرود ابتدا پدید های ژئومورفیک شناسایی شده و نقش آن را در مکان یابی و با بهره گرفتن از روش های مختلف و مرسوم در ادبیات برنامه ریزی ژئومورفولوژی به کار بگیریم از سوی دیگر با شناسایی این پدیدها می توان با این سیاست که ویژگی های ژئومورفیک همیشه ناسازگار با سیاست های توسعه شهری نیستند در صدد سازگاری و استفاده از توان های آنها در راستا توسعه شهری گام موثر بر داریم به طور خلاصه اهمیت و ضرورت این تحقیق در دو شماره زیر خلاصه می شود.
شناسایی پدیده های ژئومورفیک و توجه به آنها در مکان یابی مجتمع های مسکونی و توسعه شهری.
استفاده از پتانسیل ها و فرصت های پدیده های ژئومورفیک در راستا سیاست ها و اهداف توسعه شهری.
۱-۳- اهداف تحقیق
۱-۳-۱-اهداف کلی

بررسی ویژگی های ژئومورفیک در مکان یابی مناطق بهینه به منظور احداث مجتمع های مسکونی
۱-۳-۱-اهداف جزئی
۱-شناسایی مشکلات ناشی عدم برنامه ریزی در این حیطه، توسط سازمان های مربوط
۲-نبود الگو تطبیقی برای مطالعات پدیده های ژئومورفیک در راستا توسعه شهری
۳-نبود الزامات در ساخت و ساز با توجه به مطالعات پدیده های ژئومورفیک
۴-نقش و اهمیت مطالعات ژئومورفیک در مکان یابی مجتمع های مسکونی
۵- رسیدن به یک الویت بندی پدیده های ژئومورفیک در شهر شاهرود
۱-۴- سوال تحقیق
۱-آیا پدیده های ژئومورفیک در مکان یابی مجتمع های مسکونی می تواند نقش موثری را ایفا نماید؟
۲- آیا مطالعات پدیده های ژئومورفیک در توسعه مناطق بهینه مسکونی در منطقه مورد مطالعه از اهمیت بالایی برخوردار است؟
۱-۵-فرضیه :
۱-به نظر می رسد پدیده های ژئومورفیک در مکان یابی مجتمع های مسکونی می تواند نقش موثری را ایفا نماید.
۲-به نظر می رسد برخی پدیده های ژئومورفیک در توسعه مناطق بهینه مسکونی در منطقه مورد مطالعه از اهمیت بالایی برخوردار است
۱-۶-تعریف اصطلاحات و واژه ها
مفهوم شهر
شهر یکی از قالب های فیزیکی روابط اجتماعی(اقتصادی- سیاسی) جامعه است و تغییر اتی که در روند شهرنشینی رخ می دهد تابعی است از تغییراتی که در زندگی اجتماعی، اقتصادی، و سیاسی جامعه صورت می پذیرد.(شریعت زاده، ۱۳،۱۳۷۴)
شهر از نظرجمعیت:به مکانی که دارای حداقل جمعیت مشخص شده باشد.در بیشتر کشورها این ملاک برای شهر قرار داده می شود.(پور احمد، ۱۳۸،۱۳۸۴)
ژئومورفولوژیک
اشکالی هستند که نمود انها بیشتر به صورت بیرونی می باشد و تاثیرات آنها بسته به نوع فعالتشان بسیار متغیر است به طوری که یک فعالیت ژئومورفیک می تواند خسارات بیشتر از زلزله را بر پیکره مصنوع شهرها وارد سازد(رجایی،۳۴،۱۳۸۹)
تعریف شهر بر اساس نگرش سیستمی
سیستم شهری، عبارت است از مجموعه عناصر با زیر سیستم هایی که بین آنها شبکه هایی از روابط متقابل جریان داشته و هدف آنها تحقق گونه ای از زندگی اجتماعی برای انسان ها است. به عبارت دیگر، شهر متشکل از یک سری فعالیت های انسانی است که به وسیله جریانات مردم، کالا، انرژی و اطلاعات در یک چارچوب کالبدی به همدیگر مرتبط می شوند.بنابراین با در نظر گرفتن سیستم شهری به عنوان یک کل با یک سیستم کل به هم مربوط می شوند(دانشپور، ۳،۱۳۷۹)
۱-۷- مروری بر ادبیات تحقیق
مارکوز در سال ۲۰۰۸ تاریخ فرسایش خاک و رسوبگذاری های آبرفتی را در حوضه کوچکی از اروپا مرکزی و در ارتباط با فعالیت های بشر مورد مطالعه قرار داد و گودی(۱۹۹۳) نفوذ بشر را در ژئومورفولوژی بررسی نمود.
دکتر حسین نگارش استادیار گروه جغرافیا دانشگاه سیستان و بلوچستان در مقاله ای به عنوان کاربرد ژئومورفولوژی در مکان گزینی شهرها و پیامد های آن که در سال ۱۳۸۹ در مجله پژوهش های جغرافیایی دانشگاه تهران به چاپ رسید.کاربرد ژئومورفولوژی را در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه نفوذ، توسعه فیزیکی، مورفولوژی شهری و امثال آن اثر قاطعی دارند و گاه به عنوان یک عامل مثبت و زمانی به عنوان عامل منفی و بازدارنده عمل می کنند در هنگام احداث شهرها باید به دینامسیم محیط طبیعی مثل سیل، زلزله، باد، گسل… توجه کافی مبذول داشت وگرنه شهر در آینده دچار مشکل خواهد شد.
طیبه احمدی، محمدی علی زنگنه اسدی، محمد حسین رامشت، اکبر مقصودی در مقاله ای تحت عنوان محدودیت ها و قابلیت های فرآیندهای ژئومورفیک در توسعه و برنامه ریزی شهر خرم آباد بوده است که در مجله مطالعات جغرافیایی مناطق خشک سال سوم، شماره یازدهم، بهار سال ۱۳۹۲صص-۳۴-۱۹ به چاپ رسید. ویژگی های ژئومورفیک یک مکان جغرافیایی نه تنها در پراکندگی و یا تجمع فعالیت های انسانی موثر است، بلکه در نهایت یکی از عوامل موثر در شکل و سیمای فیزیکی ساخت های فضایی نیز به شمار می آید به علاوه برنامه ریزی های زیربنایی شهر به دور از تاثیرات شرایط توپوگرافی نبوده ونیست. زیرا، توپوگرافی محل و جهت گیری ناهمواری ها در مسائلی نظیر ساخت ساز شهری و یا در ارگانیسم جابه جایی جمیعت شهر و غیره نقش انکارناپذیری دارد.
عادلی و همکاران برای بررسی ژئومورفولوژی در انتخاب محل دفن زباله، از نقشه های دیجیتالی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) استفاده نمودند.که مناسبترین مکان برای دفن زباله با کمترین تهدیدات زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی با بهره گرفتن از روش های نامبرده در جنوب شرقی بناب،۷ کیلومتری ملکان در جنوب استان آذربایجان شرقی انتخاب و پیشنهاد شد.
کاظمی و همکاران در بررسی از قسمت شمالی شهر شاهرود در طرح پژوهشی که به کارفرمایی استانداری استان سمنان به مرحله انجام رسید، طی آن مطالعات بسیار گسترده ایی در بحث مکان یابی و گسترش محدوده قانونی شهر به مرحله انجام و پژوهش رسید که در نهایت الگو های توسعه به اولویت شرح گسترش از غرب، شرق، شمال و جنوب ارائه شده است.
محمدی و فیض در بررسی عناصر دامنه ای از جمله خزش لغزش و ریزش در مطالعات گسترده از رودسر به کارفرمایی اداره بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان گیلان انجام شد از این عوامل به عنوان عامل های منفی در بخش مکانیابی در سطح روستا های رودسر یاد کرد ه اند.و ایجاد دیوار های حائل و گسترش فضای سبز را در این محدوده پیشنهاد نمو ده اند.
کارل مکنی یکی از پژوهشگران مربوط به علم ژئومورفولوژی می باشد که در بررسی های به عمل آمده از شهر های کشور استرالیا به این نتیجه رسید که اصلی ترین عوامل در حوزه مکانیابی لغزش و ریزش می باشد که توجه به این موارد را از الزامات بسیار مهم بر شمرد.
پریسن هانری از ژئومورفولوژی به عنوان علم مکانیابی یاد می کند و عوامل آن را در بحث مکانیابی بسیار مهم بر میشمرد که از مهمترین آنها مخروط افکنه، مسیل ها و خزش را یاد می کند
۱-۸-روش شناسی تحقیق
به منظور دستیابی به اهداف تحقیق لازم است روشی برای ارزیابی پیشنهاد شده، سپس صحت و کارایی آن سنجیده شود به گونه ای که بتوان آن را در موارد مشابه نیز به کار گرفت. روش تحقیق حاضر پیمایشی و از انواع مطالعات توسعه ای و کاربردی می باشد مراحل انجام پژوهش حاضر به شرح زیر است
مرحله اول پژوهش، یعنی تدوین روش ارزیابی و کلیات مرتبط با بحث تحقیق، بحثی نظری است که لازمه موفقیت در آن، مطالعه تحلیلی و انتقادی متون تخصصی مربوط است لذا در این تحقیق روش اکتشافی استفاده می شود. طبق تعریف، در روش تحقیق اکتشافی، پژوهشگر با موضوع، مساله یا مفهوم جدیدی درگیر می شود که درباره آن شناخت کمی وجود دارد، لذا ایده پژوهش را نمی توان به خوبی تنظیم کرد.
در مرحله دوم از این تحقیق از نتایج به دست آمده از روش اکتشافی در بخش مطالعات نظری در قالب نمونه موردی در سطح شهر شاهرود به بررسی پدیده های ژئومورفیک در مکان یابی واحد های مسکونی به صورت پژوهش میدانی و با بهره گرفتن از نقشه مورد بررسی قرار می گیرد.
در بخش سوم
در این پژوهش نمونه گیری انجام می شود و این نمونه گیری از طریف تصادفی با بهره گرفتن از جدول مورگان و حجم نمونه منطقه مورد مطالعه انجام شده است نمونه گیری انواع مختلفی دارد در این تحقیق برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده است. این طرح نمونه برداری که بیشترین کارآیی را دارد در مواقعی که اطلاعات مختلف درباره طبقه های متفاوت جامعه آماری که پارامتر های مختلف دارند ، لازم باشد انتخاب خوبی است لازم به ذکر است که از آنجائیکه احتمال می رفت که پرسشنامه های ارسالی به دلایلی ناقص تکمیل شده و در نتیجه ناچار شویم که آنها را حذف کنیم در جهت افزایش میزان دقت و اطمینان ، حجم نمونه ها با مشخص کردن یک درجۀ دقت مطلوب با توصیه استاد محترم راهنما به ۲۹۳ نمونه افزایش و برآورد گردید.