وبلاگ

• • بهره وری

• • نگرشهای موجود در نهادهای جامعه

• • وحدت ملی

• • استقلال ملی

• • دمکراسی و مشارکت

• • مردم سالاری

• • ظرفیت سازی ،توانمند سازی و نهاد سازی (رکن الدین افتخاری ،۱۴۱:۱۳۸۲)

در این چارچوب اصول تفکری ، بینشی ، روش شناختی و برنامه ریزی توسعه روستایی بر اساس بینش نوین عبارتند از :

• • رویکرد کل نگر در برنامه ریزی

• • انسان به عنوان محور توسعه

• • تاکید بر فعالیتهای چند بعدی

• • تاکید بر تغییرات کمی و کیفی

• • تاکید بر تعادل و توازن در توزیع و بهره برداری از منابع

• • تاکید بر ارتباط متوزان میان انسان با انسان ،انسان با مصنوعش و انسان با محیط پیرامونش

• • تاکید بر روش شناسی کیفی و فرا اثبات گرایی (موسسه توسعه روستایی ،۳۳:۱۳۸۳)

در این اصول جامعه روستایی و ظرف فعالیتی- فضایی آن به عنوان قاعده نظام زیستی و تولیدی ، از حلقه های مبنایی توسعه پایدار سرزمین تلقی میشود ( موسسه توسعه روستایی ایران ،۲:۱۳۸۳).که ضرورت دارد پایداری آنها ادامه یابد . در چارچوب رهیافت مطلوب توسعه برای مناطق روستایی که با توسعهً پایدار روستایی شناخته می شود ، هم اینک برخلاف گذشته ، توسعه روستایی مبتنی بر رویکردی کل نگر و سیستمی است که در بردارندهً ابعاد بنیادی ، شکل دهندهی نظام توسعه روستایی و هم پیوندی موزون میان آنان است (پورطاهری و همکاران ،۲۱۷:۱۳۸۷). بر اساس تجربیات اخیر ۵ پیش شرط مهم برای موفقیت توسعه پایدار روستایی عبارتند از :

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

• • نگرش فرایندی به آموزش

• • اولویت دادن به مردم

• • امنیت قانون و حفظ حقوق افراد و منافع آنها

• • پایداری از طریق خود اتکایی

• • به فعلیت درآوردن استعدادها ،تعهد و تداوم آن در مجریان (الیوت ،۹۶:۱۳۷۸).

برقراری این پیش شرطها نقش مهمی در تحقق کامل توسعه پایدار ایفا میکند . همچنین پایداری فضایی روستایی ناظر بر ایجاد توازن میان انسان ، محیط و فعالیتهای اقتصادی اوست . به تعبیر دیگر توسعه پایدار نقطه توازن و تعادل در جهت تحقق اهداف توسعه در هر یک از ابعاد محیطی ، اقتصادی و اجتماعی است ( موسسه توسعه روستایی ایران ،۶:۱۳۸۳) . همچنین توسعه پایدار روستایی را میتوان فرایندی از تغییر و تحولات ، با هدف بهبود و ارتقایکمی و کیفی سطح زندگی جامعه روستایی دانست ، فرایندی که به ایجاد تعادل و توازن زیستی بین دو فضای شهری و روستایی می انجامد و عمدتا در پی ایجاد توان و کارایی لازم برای جمعیت کم درآمد و فقیر روستایی است که کمتر قادر است بر توان خود بسنده کند و بر روی پای خود بایستد(مطیعی لنگرودی ،۷۹:۱۳۸۲) . با این اوصاف توسعه پایدار روستایی را میتوان به ترتیب زیر تعریف نمود :
((فرایندی همه جانبه ، موزون و درون زا که در چارچوب آن توانایی های اجتماعات روستایی برای رفع نیازهای اساسی مادی و معنوی و کنترل موثر بر نیروهای شکل دهنده نظام سکونت محلی (اکولوژیکی ،اجتماعی ،اقتصادی ،نهادی و سرزمینی ) رشد و تعالی می یابد ))( موسسه توسعه روستایی ایران ،۳۵:۱۳۸۳) .
با این تعریف اهداف توسعه روستایی و توسعه پایدار عبارتند از :
امنیت غذایی ۲- افزایش مشارکت ۳-حفظ محیط زیست ۴- کاهش فقر(افتخاری ،۱۴۶:۱۳۸۲).
با عنایت به آنچه امد میتوان گفت که پایداری در توسعه روستایی به عنوان استراتژی (راهبرد) مورد توجه قرار گرفته است و گفته میشود که این استراتژی برای نیل به افق توسعه مطلوب خود از منابع زیر تاثیر میگیرد :
توانمند سازی اجتماعات روستایی و پذیرش انسان روستایی به عنوان محور توسعه
طرفیت سازی برای توسعه و شکل گیری سرمایه های اجتماعی و نهادی
اقتصاد محلی ، متنوع ، پویا و پایدار
پایدار سازی فرایند تعامل انسان روستایی و اکوسیستم پیرامونی و بهره برداری بهینه از آن ( موسسه توسعه روستایی ایران ، ۵۲:۱۳۸۳).
بر چنین راهبردی اصولی حاکم است و عبارتند از :

• • اصل احتیاط

• • اصل برابری درون نسلی و بین نسلی

• • اصل استفاده پایدار از منابع

• • اصل نگهداری تنوع زیستی

• • اصل امنیت اقتصادی و رفاه اجتماعی

• • اصل کنترل و مشارکت موثر ( موسسه توسعه روستایی ایران ،۳۶:۱۳۸۳) .

۲-۱-۵.مسکن پایدار روستایی
مسکن پایدار روستایی به مفهوم مسکنی که از لحاظ اقتصادی متناسب،از لحاظ اجتماعی قابلقبول ،از نظرفنی وکالبدی امکان پذیرو مستحکم و سازگار بامحیط زیست باشد(Charles,2007:3). مسکن پایدار نقش با اهمیتی در ثبات خانواده ، رشد اقتصادی و اجتماعی و بالا بردن ضریب ایمنی افراد و خصوصا ارتقای فرهنگی و آرامش روحی اعضای خانواده دارد و در کل سیستم نیز تاثیر می گذارد(آسایش ،۶۵:۱۳۷۵). موارد زیر را می توان به عنوان ویژگی های واحدهای مسکونی پایدار برشمرد:
الف . ساختمانی که کمترین تاثیر را بر محیط به جا می گذارد و مناسب جامعه محلی می باشد.
ب . ساختمانی که به لحاظ انرژی کارا باشد و طوری طراحی شده باشد که مصرف انرژی را از طریق عایق گذاری موثر و سیستم گرمایشی و سرمایش مناسب حداقل کند .
پ . ساختمانی که دسترسی خوب به شبکه حمل و نقل عمومی داشته باشد.
ت . ساختمانی که حداقل ضایعات را در ساخت و بیشترین استفاده مجدد را از مصالح بومی داشته باشد .
ث . ساختمانی که طوری طراحی و ساخته شده باشد که ساکنین را از طریق نصب تجهیزات و قطعات کاراتر قادر به استفاده کمتر آب کند.
ج . ساختمانی که طوری طراحی شود که بازیافت و (composting) را برای ساکنین آنان کند ( سرتیپی پور ،۱۳۸۴: ۳۲-۳۱) .