وبلاگ

ویژگی های درونی که یک سازمان را از سازمان دیگر متمایز می سازد وروی رفتار افراد آن تاثیر می گذارد ،جو سازمانی نامیده می شود . این جوسازمانی به وسیله ادراکات کارکنان وتوصیف های آنان از ویژگی های درونی سازمان سنجیده می شود) هاپلین ، کرافت ، ۱۹۹۵، ۴۷۳-۴۸۹).
مطالعات هالپین وکرافت در سال ۱۹۶۲ از مدارس ابتدائی شاید شناخته شده ترین مفهوم پردازی واندازه گیری از جوسازمانی باشد آنان نظریه جو سازمانی را برای معلمان معرفی کردند . زیرا به موجب تعریفی که ،جو سازمانی به وسیله افراد درسازمان تجربه می شود، آنها فرض نمودند که ادراکات این افراد منبع معتبری به حساب می آیند و بنابراین با مشاهده مواردی ، توانستند در نظریه پردازی خود موفق عمل نمایند. این مشاهدات شامل موارد ذیل می باشد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

احساس معلمان نسبت به مدرسه خود به طور قابل توجهی از همدیگر متفاوت است .
مفهوم روحیه شاخص این احساس نمی باشد .
وقتی مدیران (آرمانی) به مدارسی منتصب می شوند که نیاز به اصلاح دارند وهیئت آموزشی مانع فعالیت آنان می شوند.
عنوان جو سازمانی توجه زیادی را به خود جلب کرد،به ترسیم جو سازمانی شروع کردند .
جو مدرسه به عنوان ترکیبی از رفتار مدیر مدرسه ورفتارهای معلمان .
۲-۲-۷-۱-۱-انواع جو سازمانی طبق مدل هالپین وکرافت
هالپین و کرافت (۱۹۹۵)، شش جو اصلی مدارس را در قالب عناوینی چون جو باز، جو بسته، جو خود مختار، جو پدرانه،جو کنترل شده و جو آشنا را ‏ معرفی کردند که ویژگیهای هر کدام به شرح زیر است:
جو باز:
سازمان با جو باز، دارای عدم تعهد پایین، موانع و محدودیت کم، نشاط و صمیمیت بسیار زیاد، این ترکیب جوى را پیشنهاد مى‏کند که ‏هم مدیر و هم کارکنان رفتارصحیحى‏دارند.
جو بسته:
داراى ویژگیهاى متضاد با جو باز است. اعتماد و نشاط در آن کم و عدم اشتغال به کار زیاد است. مدیر و معلمان خود را مشغول نشان ‏مى‏دهند، مدیر بر مسائل بى‏اهمیت، راهوار و غیرضرورى تاکید مى‏کند و کارکنان با همین تاکید مدیر کمترین ‏همکارى را دارند و رضایت کمترى نشان‏مى‏دهند.
جو پدرانه:
یک محیط اجتماعی را نشان می دهد که در آن مدیر سخت تلاش می کند ولی متاسفانه تلاش او بی تاثیر است.کارکنان کار زیادی بر دوش ندارند ولی به خوبی با هم کنار نمی آیند و به تشکیل گروه های رقیب گرایش دارند.
جو خودمختار:
جوی است که تقریبا آزادی کامل را برای کارکنان به منظور هدایت کارشان و ارضاء نیازهای اجتماعی مطابق میلشان توصیف می کند. در این جو روحیه و صمیمیت نسبتا بالا هستند و عدم جوشش یا بازدارندگی کمتری وجود دارد. مدیر سازمان اگرچه سخت کوش است ولی در ارتباط با نظارت نسبتا کناره گیر و آسان گیر است. مدیر به طور نسبی مراعات کارکنان را می کند.
جو کنترل شده:
اشاره به جو پرکاری دارد که به زیان زندگی اجتماعی اعضا تمام می شود. با وجود این روحیه بسیار بالاست، کارکنان در کارشان فعال و متعهدند اما تکالیف بیش از حد دارند و تعامل شخصی کمتری دارند. مدیر سازمان به اندازه کافی سخت کوش است تا مطمئن شود کارها به خوبی پیش می رود اما الگویی برای تعهد و وفاداری برای کارکنان نمی باشد. در یک مدرسه با جو کنترل شده اساسا تاکید بر تولید بالا، بازدارندگی بالا و صمیمیت پایین است.
جو آشنا:
نشان دهنده جوی است که در آن روابط اجتماعی مطلوب به زیان انجام کارها تمام می شود. کارکنان در ارتباط با کار یکدیگر نمی جوشند اما در ارتباط با زندگی اجتماعیشان با هم صمیمی هستند. مدیرسازمان اگرچه در سطح شخصی بسیار ملاحظه گر است ولی به هیچ وجه کناره گیر نیست، بر بهره وری تاکید نمی کند و بر انجام کار نیز نظارت ندارد. به طور خلاصه محیط مدزسه بسیار دوستانه است لیکن کارکنان فعالیت اندکی دارند)رنجبر، ۱۳۷۸، ۴۵(.
۲-۲-۷-۲-مطالعات وین هوی و دنیس سیبو
بعدها انتقاداتی که اندروهی یز^[۱۴۸] به شکل تجربی برای ارزیابی پرسشنامه توصیف جو سازمانی^[۱۴۹] انجام داد منجربه تجدید نظر درآن شد که حاصل این کار ، استفاده از شکل جدید آن برای مدارس ابتدائی و متوسطه شد. از جدید ترین اقدامات اصلاحی پیرامون مدارس ابتدائی می توان از اقدامات واصلاحات “وین هوی ودنیس سیبو” یاد کرد آنان بر اساس تحلیل عوامل زیر تستهای پرسشنامه توصیف جو سازمانی آشکارساختند که مفهوم سازی واندازه گیری اقلیم ،متکی بر دو عامل مهم است . در رفتار حمایتی ،دستوری،تهدیدی ،مدیر عامل اول را تشکیل می دهد ودر رفتارعدم تعهد،همکارانه معلم عامل دوم را تعیین می کند ، به طور اخص آنها بیان داشتند جو مدرسه می تواند به صورت یکی از انواع چهارگانه جوباز ، جوبسته ، جومتعهدانه وجو غیر متعهدانه در نظرگرفته است(وین هوی و دنیس سیبو ،۱۳۸۲، ۷۹).
بسته رفتارمدیر باز

شکل شماره (۲-۷) : سنخ شناسی جو مدارس
۲-۲-۷-۳-مطالعات لیتون و استرینجر^[۱۵۰]:
لیتون و استرینجر(۱۹۶۸) در ﭘژوهش خود نشان داد که شیوه رهبری از عامل هایی است که در جو سازمانی تاثیر می گذارد. آنان موسسات آموزشی متفاوتی را بررسی کردند که رهبران هر کدام از آنها به شیوه متفاوتی آموزش دیده بودند . به طور مثال ، در موسسه “الف” رهبر سخت گیر تر بود و برحفظ نظم تاکید داشت و از عملکرد ضعیف انتقاد می کرد ، اما رهبر موسسه “ب” بر ایجاد جو غیر رسمی و دادن ﭘاداش و جایزه تاکید می ورزید بعد از توزیع ﭘرسشنامه و گرد آوری آنها ، لیتون و استرینجر به این نتیجه رسیدند که کارمندان هر موسسه به روشنی با اثرهای متفاوتی ناشی از فضای سازمانی موجود کنار آمدند.
افراد موسسه “الف” احساس می کردند سازمانشان غیر حامی و بسیار ساختاری است ، اما افراد موسسه “ب” احساس می کردند دارای ساختاری محدود است و نو اندیشی و نوآوری را تشویق می کردند . بدین ترتیب یک رهبر می تواند بر جوسازمانی موسسه ی خود تاثیر عمیقی داشته باشد (رضایی دولت آبادی ،۱۳۷۲، ۵).
۲-۲-۷-۴-مطالعات فورهند و گیلمر^[۱۵۱]:
جو را مجموعه ای از صفات یا ویژگی به شرح ذیل هستند:
الف) سازمان را از دیگر سازمان ها متمایز می کند .
ب) نسبتا در طول زمان جو سازمانی تحمیل شده اند .
ج) بر رفتار افراد در سازمان نفوذ دارند .
فورهند و گیلمر سازمان را بر اساس متغیر هایی همچون اندازه ، بافت سازمانی ، ﭘیچیدگی سیستم شیوه های رهبری و جهت اهداف ، مورد بررسی و مطالعه قرار دادند ( فورهند و گیلمر ، ۱۹۶۴، ۳۶۲-۳۸۲) .
۲-۲-۷-۵-مطالعات جیمز و جونز ^[۱۵۲]
جیمز و جونز (۱۹۷۴) جو سازمانی را مجموعه ای از صفات و ویژگی های سازمانی می دانند که افراد آن را درک کرده و می تواند بر حسب اعمال ، فرایند ها و ارتباط اعضای واحد با محیط توصیف گردد. جیمز و جونز(۱۹۷۹)، شش بعد در رابطه با جو سازمانی در نظر گرفته اند که این ابعاد به ترتیب شامل :
حمایت ها و تسهیلات رهبری؛