وبلاگ

۱- مجموعه متنوعی از جرایم با روش های ارتکاب و آثار مجرمانه گوناگون زیر مجموعه عنوان جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی قرار می گیرند.
۲- جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی ،از فناوری مدرن و پیچیده برخوردار هستند، لذا قوانین موجودپاسخگو نیستند.
۳- واکنش اجتماعی نسبت به جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی نسبت به نوع سنتی آن مبتنی بر سهل گیری است .
۴ - در زمینه حمایت از بزه دیدگان جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی ،خلا قانونی وجود دارد.
و) روش کار:
روش مطالعاتی که در این تحقیق استفاده شده ،روش تحلیلی و کتابخانه ای است. تدوین مطالب با بهره گرفتن از مقالات و کتب فارسی، عربی ،متون ترجمه شده از زبان های خارجی توسط محققین و ترجمه و اقتباس مستقیم از کتب و مقالات انگلیسی خواهد بود که در ضمن آن از اطلاعات بانک های رایانه ای معتبر استفاده می شود.
ز) مشکلات و محدودیت های پژوهش:
عمده ترین و مهم ترین مشکلی که فرا روی پژوهشگران در عرصه جرایم فناوری اطلاعات است ، جوان بودن رشته حقوق کیفری اطلاعات و در نتیجه در باب جرایم رایانه ای به ویژه در بحث جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی با کمبود منابع رو به رو هستیم.
همچنین از جمله مشکلات دیگر در انجام تحقیق حاضر، عدم آشنایی کافی نظام حقوقی و قضایی ما با جرایم سایبری و در نتیجه کمبود آراء و رویه های قضایی است.
در هر حال با توجه به مطالعاتی که در زمینه جرایم در فضای مجازی صورت گرفته و بررسی منابع و قوانین امید می رود در آینده ،حقوق کیفری فناوری اطلاعات جایگاه ویژه خود را در نظام حقوقی کشور پیدا کرده و گام های موثر و بلندی را در راستای مبارزه با جرایم در فضای مجازی به ویژه علیه عفت و اخلاق عمومی ارتکاب می یابد بردارد.
ح) سازماندهی پژوهش:
این پژوهش از دو بخش اصلی شامل، مفاهیم و پیشینه جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی در فضای مجازی و همچنین تحلیل ماهوی مصادیق جرایم علیه عفت و اخلاق ناشی از فناوری مدرن تشکیل شده است . بخش نخست این پژوهش دارای دو فصل می باشد که مطالبی تحت عناوین ،شناخت مفاهیم بنیادین و سیر تحولات تاریخی وبسترسازی فضای مجازی برای تحقق جرایم علیه عفت و اخلاق را دربرمیگیرد ودر بخش دوم نیز همچون بخش نخســت مطالبی ذیل دو فصل با عنوان نقش مستقیم فضای مجــازی در شکل گیری جرم هرزه نگاری و همچنین نقش رایانه در تحقق جرم قیادت به عنوان وسیله ارتکاب جرم پرداخته خواهدشد.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

بخش اول : مفاهیم و پیشینه جرایم رایانه ای علیه عفت و اخلاق عمومی در فضای مجازی
برخی از مصنوعات بشری که دارای آثار عمیق در زندگی اجتماعی و اقتصادی انسان بوده حقوق خاص خود را ایجاد کرده‌اند. رایانه نیز یکی از مصنوعات بسیار مهم و منحصر  به فرد بشری  است که همه ابعاد زندگی انسان را دگرگون کرده و آثاری گسترده و شگرف به جای گذاشته است. در ابتدای ورود رایانه به زندگی انسان تنها بخش‌های خاصی از جامعه تحت تأثیر آن قرار گرفته بود؛ ولی درسال‌های اخیر انقلاب فناوری اطلاعات به طور بنیادین جوامع را درکلیه زمینه‌های اقتصادی؛ اجتماعی؛ فرهنگی و سیاسی دستخوش تغییر و تحول نموده  است به نحوی که اکنون به سختی می‌توان بخش هایی ازجوامع توسعه یافته را یافت که تحت تأثیر آن قرار نگرفته باشد.
این فناوری، در عین حال که در خدمت بشر بوده است اما تبدیل به یک مشکل اساسی نیز شده است که امروزه بسـیاری از افراد حقیقی و حقوقی به دنبال حـل این مشکل هـستند یکی از این مـسائل و مشکـلات
وقوع جرایم اینترنتی است.^[۷]
شیوع جرایمی که در فضای مجازی اتفاق می افتد موجب بروز آسیب ها و خسارات گوناگونی در جامعه می شود. از بـین بردن مبــانی اخلاقی و نظام اجتماعی، صـدمه و خسارات جبران ناپذیربه اقتـصاد ، از عمده ترین این آسیب ها در جوامع می باشد .
با گسترش فناوری اطلاعات و شبکه های رایانه ای ،جرایم مرتبط با امور اخلاقی و علیه عفت و اخلاق عمومی نیز گسترش یافته است و تاثیر منفی بر نظام اجتماعی و پایه ای ، از جمله خانواده و سازمان ها گذاشته است .
تاثیر جرایمی که در فضای مجازی علیه عفت و اخلاق اتفاق می افتد شناخت مشکلات قانونی مربوط به آن
و ارائه راهکار برای حل آن ها از ضرورت های پژوهشی در حقوق جزا است.^[۸] در این بخش پس از ارائه مفهوم بنیادین و توضیحی در ارتباط با سابقه تاریخی و قانونگذاری جرایم رایانه ای و جرایم منافی عفت، در فصل دوم از این بخش تحقق جرم علیه عفت و اخلاق در فضای مجازی مطرح می شود.در انتها، این بخش منتج به نتایجی خواهد شد که در ادامه بیان می گردد.
فصل اول : شناخت مفاهیم بنیادین و سیرتحولات تاریخی
از آنجا که بیان مفاهیم اصلی در هر موضوع در تبیین و روشن شدن موضوع مفید فایده بوده و کمک شایانی به درک موضوع خواهد نمود، لذا در فصل نخست سعی بر آن است که ذیل دو مبحث به اختصار مطالبی در زمینه تعریف جرم، جرایم رایانه ای ، جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی و همچنین تاریخچه کوتاهی از جرایم رایانه ای و جرایم علیه عفت او اخلاق مطرح شود.
مبحث اول : تبیین مفاهیم و واژه شناسی
جرایم رایانه‌ای به آن دسته از جرایمی اطلاق می‌شود که موضوع و هدف جرم رایانه باشد یا جرم از طریق رایانه صورت بگیرد. .اگررایانه به شبکه اینترنت هم وصل باشد در این صورت مصداق جرم اینترنتی پیدا می‌کند. جرم اینترنتی جرمی است که در فضای مجازی واقع می‌شود. این جرایم در حال حاضر در قوانین کیفری ایران مصوب شده اند و از طریق مجتمع قضایی ویژه‌ای که به منظور پیگیری این دسته از جرایم توسط قوه قضائیه در نظر گرفته شده، قابل تعقیب هستند.
گفتار اول : مفهوم جرم و جرایم رایانه ای
الف( مفهوم جرم
جرم‌، از ریشه عربی‌ ج‌ ر م‌، به‌ معانی‌ قطع‌ کردن‌، چیدن‌ میوه از درخت ، حمل‌ کردن‌، کسب‌ کردن‌، ارتکاب‌ گناه و وادار کردن‌ به‌ کاری‌ ناپسند به‌ کار رفته است و در اصطلاح، علیرغم تعاریف زیادی که از جرم شده هنوز هم این موفقیّت بدست نیامده تا از جرم، آن چنان تعریفی به عمل آید که مورد قبول همگان قرار گیرد و در زمان و مکان واجد ارزش باشد و دلیل این امر نیز این است که پدیده جرم بر حسب دانشمندان و محققان دارای مبانی و صور گوناگون بوده، به سخنی دیگر، آنچه که از نظر یکی جرم محسوب می‌شود بر حسب دیگری نه تنها ممکن است عنوان جرم به خود نگیرد، بلکه امکان دارد که حتی عملی پسندیده به شمارآید.^[۹]
جرم در زبان قرآن و به تبع آن در فقه اسلامی، عبارت است از انجام دادن فعل یا گفتن قولی که شارع مقدس آن را منع کرده است. به عبارت دیگر افعال و اقوالی جرم تلقی می‌شوند که مغایر با احکام یا اوامر و نواهی باری تعالی باشند به طوری که در آیه دوازدهم سوره مائده «یَجرمنّکُم» به معنای کارهای زشت و ناپسند وارد شده است و نیز لفظ «مجرمین» در آیه چهل و هشتم از سوره قمر نیز ناظر به اعمال و رفتار زشت کسانی است که در گمراهی به سر می‌برند. همین معنا را می‌توان از آیاتی که در باب انواع جرایم مشمول است قصاص نفس، قصاص عضو، دیه، حد زنا، حد قذف، حد سرقت در قرآن کریم وارد شده است
استشهاد نمود.^[۱۰]
علمای حقوق کیفری هر یک جرم را به گونه‌ای تعریف کرده‌‌انـد. هر یک از این تعاریف، اغـلب از گرایش های نظری مکتب‌های خاصی ملهم شده است. برای نمونه مکتب عدالت مطلق، جرم را “هر فعل مغایر اخلاق و عدالت” تعریف کرده است. یا بنا به تعریف گارو فالو یکی از بنیانگذاران دانش جرم شناسی، جرم عبارت است از تعرض به احساس اخلاقی بشر یعنی «جریحه دار کردن آن بخش از حس اخلاقی که احساسات بنیادی نوع خواهانه یعنی شفقت و درستکاری را شامل می‌شود.»^[۱۱]
در قانون مجازات اسلامی از جرم تعریف نشده است، فقط قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در اوصاف جرم قانونگذار بیان می دارد:« هر رفتاری اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن مجازات تعیین شده است جرم محسوب می شود.»
ب (جرم رایانه ای
اصطلاحات جرم رایانه ای و جرم مرتبط با رایانه ، اولین و قدیــمی ترین اصطلاحاتی هستند که برای نسـل
اول جرایم فناوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفته اند . علت انتخاب عناوین مذکور برای این گونه جرایم این بوده است که رایانه به عنوان هدف یا وسیله ارتکاب جرم در این گونه جرایم محوریت داشته است .^[۱۲]
اصطلاحات جرم رایانه ای و جرم مرتبط با رایانه در قوانین اولیه اکثر کشورهای پیشرفته که در مقابل نسل اول جرایم فناوری اطلاعات اقدام به قانونگذاری کرده اند ، به چشم می خورد .همچنین گزارش ۱۹۸۶ سازمان همکاری و توسعه اقتصادی^[۱۳] و توصیه نامه ۹ ( ۸۹ ) R مصوب ۱۹۸۹ شورای اروپا^[۱۴] از عناوین جرم رایانه ای و جرم مرتبط با رایانه استفاده کرده اند .^[۱۵]
در یکی از اسناد مربوط به کنگره دهم سازمان ملل متحد در مورد پیشگیری از جرم و درمان مجرمین که به عنوان متن زمینه برای گروه کاری جرایم مرتبط با شبکه های رایانه ای توسط موسسه آسیا و خاور دور سازمان ملل متحد برای پیشگیری از جرم و درمان مجرمین تهیه شده است ، برای اصطلاح جرایم رایانه ای معنایی مضیق در نظر گرفته ، آن را شامل رفتارهای غیر قانونی دانسته است که از طریق ابزارهای الکترونیکی علیه امنیت سیستم ها و داده های رایانه ای ارتکاب می یابند .^[۱۶] و منظور از امنیت سیستم ها و داده های رایانه ای حفظ محرمانگی ، تمامیت و در دسترس بودن آنهاست . این سند ، برای اصطلاح جرایم مرتبط با رایانه معنایی موسع منظور نموده است و آن را شامل هر رفتار غیر قانونی دانسته است که بوسیله یک سیستم یا شبکه رایانه ای یا در ارتباط با سیستم یا شبکه رایانه ای ارتکاب می یابند . ^[۱۷]اما گروه کاری جرایم مرتبط با شبکه های رایانه ای، این نظر را نپذیرفته و در گزارش خود به دهمین کنگره پیشگیری از جرم و درمان مجرمین سازمان ملل متحد آورده است :«جرایم مرتبط با رایانه هم شامل همه اشکال جرایم جدید می شوند که بطور مستقیم هدفشان رایانه ، شبکه های رایانه ای و کاربران آنهاست و هم شامل جرایم سنتی می شود که بوسیله یا با کمک تجهیزات رایانه ای ارتکاب می یابند .» ^[۱۸]
در کتابچه راهنمای سازمان ملل برای پیشگیری و کنترل جرایم رایانه ای آمده است :«مباحثات زیادی در میان کارشناسان درباره آنچه تشکیل دهنده جرایم رایانه ای یا جرایم مربوط به رایانه است ، در جریان بوده است . حتی پس از گذشت سال ها ، هنوز هم یک تعریف به رسمیت شناخته شده بین المللی برای این اصطلاحات وجود ندارد … . مولفان و کارشناسانی که تلاش می کنند برای جرایم رایانه ای تعریفی بیابند، هیچ تردیدی در مورد وجود این پدیده ندارند . اما تعاریفی که ارائه شده است بیشتر به رشته های مطالعاتی مربوط می شود که آن تعریف مخصوص آنها نوشته شده است . به هر حال مقصود مولفان از اعمال دقت در مورد محدوده و نحوه بکارگیری تعاریف خاص از آن جهت است که استفاده از آنها خارج از مضمون و محتوای مورد نظر، اغلب باعث ایجاد خطاهایی می شود . البته هنوز یک تعریف کلی برای جرایم رایانه ای به دست نیامده است و به طور معمول به جای آن تعاریفی کاربردی ارائه می شود .» ^[۱۹]
برخی از نویسندگان جرایم رایانه ای را مترادف با جرم سایبری می دانند و آن دو را دارای معنی و مفهوم واحد می دانند. در تعریفی ، جرم رایانه ای صرفاً عبارت از جرایمی است که در فضای سایبر رخ می دهد از این نظر جرایمی مثل هرزه نگاری، افترا ، آزار و اذیت و سوء استفاده از پست الکترونیکی و سایر جرایمی که در آنها رایانه به عنوان ابزار و وسیله ارتکاب جرم بکار گرفته می شود، در زمره جــرم رایانه ای قرار نمی گیرد. در تعریف موسع هر فعل و ترک فعلی که « در » یا « از طریق » یا « به کمک» از طریق اتصال به اینترنت ، چه به طور مستقیم ، یا بطور  غیرمستقیم رخ می دهد و توسط قانون ممنوع گردیده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است جرم رایانه ای نامیده می شود .^[۲۰]
همانطور که ملاحظه شد ؛ تعاریف متفاوتی از جرم رایانه ای ارائه شده و هنوز توافقی در این زمینه حاصل نشده است . پراکندگی این تعریف ها ناشی از آن است که محدوده واقعی جرایم رایانه ای هنوز برای دولت ها مشخص نمی باشد ضمن آنکه روز به روز نیز به گستره این جرایم افزوده شده و ارائه تعریفی جامع از جرایم رایانه ای را مشکل می سازد . با وجود این کم و بیش همه کشورها به اهمیت مساله پی برده اند و در زمینه شناخت پدیده جرم رایانه ای و تمییز بین انواع مختلف آن گام هایی برداشته اند . در حقوق کانادا در تعریف جرم رایانه ای گفته شده است :«جرم رایانه ای شامل هر نوع فعالیت مجرمانه است که در بر گیرنده کپی کردن ، استفاده ، جابجایی ، ملاحظه و دسترسی غیر مجاز و یا سوء استفاده از سیستم های رایانه ای، عملکرد رایانه ها ، داده ها و یا برنامه ها و نرم افزارهای رایانه ای است .»^[۲۱]
نکته بسیار مهمی که نباید از آن غفلت شود آن است که دسته دوم از جرایم رایانه ای (جرایم ارتکاب یافته از طریق رایانه) تقریبا جزء جرایم سنتی هستند که ارتکاب آنها در قوانین کشورها جرم شناخته شده است. با وجود این آنچه موجب شده است تا حقوقدانان این نوع جرایم سنتی را در قالب جرایم رایانه ای جای دهند، آن است که ارتکاب جرم با رایانه اوصاف جدیدی بر ویژگی های جرم سنتی می افزاید، به گونه ای که گاه موجب تردید در ارکان مادی جرم می شود . با نظر به این نکته که نوعا ارتکاب جرم از طریق رایانه و به خصوص شبکه جهانی وب موجب بروز اوصاف خاص در جرم سنتی می شود ،می توان این نوع جرایم را با مسامحه جرم رایانه ای شمرد و در مجازات مرتکبین نیز کیفیات مشدده و استثنائا کیفیات مخففه^[۲۲] را نیز لحاظ کرد .
اغلب مواد جای گرفته شده در دسته اول جرایم رایانه ای نیز جز در موارد محدودی مانند سرقت اینترنت، نفوذ غیر مجاز و عبور از رمز رایانه جزء جرایم سنتی هستند که به دلیل موضوع جرم قرار گرفتن رایانه در بیشتر نوشـته های حقوقـی جرم رایانه ای شـمرده شده اند. به بیان دیگر قانونگذاران به جـهت حمایت از فن آوری نوین رایانه، جرایم سنتی خاصی مانند تخریب را به دلیل اهمیت موضوع جرم رایانه ای جرم مستقلی قلمداد کرده و به وضع قوانین و مجازات های جدید پرداخته اند.
در هر حال با توجه به تعاریف صورت پذیرفته از جرم رایانه ای می توان گفت : هر فعل یا ترک فعلی که علیه رایانه یا شبکه های رایانه ای صورت گرفته یا به واسطه رایانه یا شبکه های رایانه ای محقق شود جرم رایانه ای است .