وبلاگ

( فردوسی، ۱۳۷۸،ج۱: ۱۰۷)
نظامی در شرفنامه در بارۀ فال اختر ( طالع بینی) آورده است :
سراز کـــوی نـیـک اخـتــری بــرزند بــه نـیــک اخــتری فــــال اخـتـرزنـــــد
( نظامی،۱۳۷۸، ج۲: ۹۷۶)
ای بخت بلند ! پســت شــو ایــدون وی اختــــر سعــد! نــــــحس شــو ایــدر
(بهار،۱۳۸۰: ۱۳۴)
زاخترم نظری سعد در ره است که دوش میـــــان مــــاه و رخ یــــار من مقابله بــود
(حافظ،۱۳۸۴: ۱۶۶)
زجور کوکب طالـــع سحرگهان چشمم چنان گــریست کــه نــاهید دیـد و مه دانست
(همان،۳۷)
همه در چشمۀ مهتاب غم از دل شویند امشب ای مه تو هم از طالع من غـمگینی
من مگر طالع خودر تو توانم دیـــــدن کــــه تـــــوام آینه بخت غبـــار آگینی
( شهریار،۱۳۸۴: ۲۱۸)
اشعار نادرپور و اندیشۀ طالع بینی او از ستارگان آسمان،
جانم بلب رسید وتنم فرسود
ای آسمان !دریچۀ شب واکن
ای چشم سرنوشت،هویداشو!
اوراکه در منست ،هویداکن!
(نادرپور،الف ۱۳۴۸: ۱۱۱)
ستارگان همه دانند و آسمانها نیز
که هرچه بود، مرا آرزوی فردا بود
دریغ ودرد، کزین پیشتر ندانستم
کزآن سیاه شبم ،سرنوشت،پیدابود.
(همان،۱۴۰)
طاق بلند شیشه ­ای آسمان شکست
وزان شکاف، کوکب تنهای بخت من
چون شبنمی چکید و به خاک سیه نشست
آن مرد بی­ستاره شدم کز گناه بخت
دل درهر آنچه بست، امیدش ثمرنداشت
(همان،ب۱۳۴۸: ۱۲۲)
همچنین فریدون مشیری، به مفهومی از طالع بینی دراین سرودۀ خویش اشاره نموده است.
سوسو زنان ستارۀ کوری ز بام عشق،
درآسمان ِبخت سیاهش دمید و مُرد
وین خسته را به ظلمت ِ این راهِ ناشناس
تنها به دستِ تیرگیِ جاودان سپرد!
(مشیری،۱۳۷۵: ۴۹)
۴-۱۰- فال و استخاره در اندیشۀ شاعران
بدون شک مردم هر سرزمین نسبت به دنیای اطراف و موجودات آن، عقاید و باورهایی دارند، که در طی قرون متمادی، شکل­گرفته و برجای مانده است. باتوجه به اینکه، شاعران و نویسندگان هر دوره­ای، جزء قشردانشمند و آگاه آن دوره، به شمار می­روند، و زبان گویای مردم آن جامعۀ هستند؛ بنابراین، اعتقادات و باورهایی چون: فال و استخاره، که درمیان فرهنگ عامه متداول بوده است. خواه و ناخواه در لابلای آثار آنها رسوخ کرده است. اعتقادی که مردم عام و خاص پیشین به پیشگوئی و «فال» داشتند، بیش از سایر علوم متداول آن زمان، حتی ریاضیات بوده است. با وجود همۀ اختلافات و منازعات، که میان «منکران» و «معتقدان» این عقیده، وجوددارد. بسیاری از شاعران فارسی زبان، دربرابر این رویکردفکری، به دوسته تقسیم می شوند: شاعرانی که با فال موافق و یا مخالف هستند.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

شاعرانِ موافق فال
بر اساس این پژوهش، شاعرانی از قرنِ سوم هجری، تا قرن چهارده هجری و شاعران معاصر، انتخاب شدند. شعرهای آنها مورد بررسی قرار گرفت. برخی از شاعران ونویسندگان به انواع فال و پیشگویی و تاثیر سعد ونحس اختران فلکی در سرنوشت انسان عقیده دارند، مانند: فردوسی، خاقانی و نظامی، مولانا، سعدی، نزاری قُهستانی، حافظ، جامی، محتشم کاشانی، وحشی بافقی، بیدل دهلوی، قآانی، ملک الشعرای بهار، شهریار، فریدون مشیری و نادرنادرپور است. این شاعران یا به صورت کلامی« فال واستخاره» و مشتقاّت آنها را در شعر، ویا بصورت مفهومی این باوراجتماعی را دراشعار شان، منعکس نموده ­اند.
از غم هجر مکن ناله و فریاد که دوش زده ام فالی و فریاد رسی می آید
( حافظ، ۱۳۷۹ : ۲۲۶)
شاعران مخالفِ فال
جمعی دیگر از گویندگان و شاعران مانند ناصر خسرو وسنائی غزنوی اصولاً به فال و پیشگویی و طالع بینی عقیدۀ دوسویه دارند و آثار آن را اعم از خوب وبد منتفی می دانند.
خود کنی اختر خــــویش را بـــــــــد مـــــدار از فلک چشم نیک اختـــری را
( ناصر خسرو، ۱۳۷۲ : ۱۳)
نیست نیک اخترکسی کش چرخ نیک اخترکند بلکه نیک اختر شودهرکش تو نیک اختر کنی